Filmen van de politie mag. Alleen trekken agenten zich weinig aan van dat recht

Politieagenten op de openbare weg filmen en die beelden op het internet plaatsen? Het mag. Alleen bestaat er een grote kloof tussen dat recht en het individuele optreden van agenten. Voor de rechtbank halen filmende burgers meestal hun slag thuis, maar dan hebben ze wel eerst geweld en intimidatie moeten doorstaan.

dinsdag 5 maart 2019 15:03
Spread the love

De politie heeft geen al te beste relatie met burgers die haar interventies vastleggen met hun smartphone. Ze worden hardhandig opgepakt en uitgescholden zoals Diego Dumont (53) vorige herfst meemaakte toen hij een politierazzia in een treinstation filmde. Of ze worden voor de rechter gedaagd zoals Didier Eeckhout – een blogger die publiceert op DeWereldMorgen.be – overkwam nadat hij een racistische discussie tussen een klant en de uitbater van een horecazaak had gefilmd, een videootje waar ook twee agenten in figureerden. Eeckhout kreeg er een huiszoeking bovenop en zijn computer en harde schijven werden in beslag genomen.

Het gebeurt ook dat de agenten overgaan tot het wissen van de beelden. Twee medewerkers van ZinTV maakten het mee op 15 oktober 2015 in Brussel. Ze wilden een reportage maken over de protestactie tegen het TTIP. Bij die actie werden 104 actievoerders administratief aangehouden. Hoewel de twee reporters zich duidelijk als journalisten kenbaar maakten, werden zij ook opgepakt. Later op de avond werden ze opnieuw vrijgelaten en ze begonnen meteen de vrijlating van andere activisten te filmen. Een agent nam hun camera in beslag en wiste ter plaatse alle beelden die ze die dag gemaakt hadden. De twee reporters konden meteen een streep trekken onder hun plannen om een verslag te maken van de actiedag.

Twee van de bovenstaande zaken kregen een staartje voor de rechtbank. Didier Eeckhout werd vorig jaar vrijgesproken door het hof van beroep in Gent. Tegen het arrest is geen cassatieberoep aangetekend. De uitspraak is dus definitief. Volgens het hof is er geen sprake van een inbreuk op de Privacywet. In België geldt er geen wettelijk verbod op het filmen van de politie, beklemtoonde het hof. Er moet een gegronde reden zijn, maar dat kan ‘journalistieke verslaggeving’ of het ‘openbaar maken van een maatschappelijk belang zijn’, zonder een specifiek individu te viseren. Zo schrijft professor Mediarecht Dirk Voorhoof in De Juristenkrant.



Agenten in actie tijdens een No Border Camp. De politie werd later veroordeeld voor hun repressieve optreden.

De burgerlijke partijen werden veroordeeld tot de kosten in beide aanleggen. Voorhoof besluit: “Het arrest van het hof van beroep maakt duidelijk dat de inbeslagname van de computer, het bevel tot verwijdering van het beeldverslag op internet en de correctionele vervolging en bestraffing van de burgerjournalist manifest in strijd waren met het recht op expressievrijheid en de journalistieke vrijheid van nieuwsgaring.”

Voor de twee agenten die de beelden wisten van ZinTV dreigen de gevolgen zwaarder te zijn. In januari had het Comité P in zijn rapport over die zaak al beslist dat politieagenten niet op eigen houtje beelden kunnen wissen of de makers van die beelden kunnen verplichten die te wissen. Maar Zin TV liet het daar niet bij en stapte naar de rechter. Vorige maand besliste de Brusselse raadkamer om de twee agenten door te verwijzen naar de correctionele rechtbank waar ze terecht zullen staan voor gebruiksdiefstal en voor het illegaal wissen van videobestanden.




Dat de Brusselse politie zenuwachtig wordt over die zaak bleek deze week. ZinTV, de Franstalige Liga voor de Mensenrechten en het fotografencollectief Krasnyi worden op hun beurt voor de rechter gedaagd door de politiezone Brussel-Elsene en drie agenten. De reden: zij hebben vorig jaar een fototentoonstelling georganiseerd over de ‘repressie tegen de vrijheid van expressie’. Op die tentoonstelling waren beelden te zien van het vaak potige optreden van agenten tegen betogers en van politiegeweld. De klagers eisen een schadevergoeding van 2500 euro per agent. De drie aangeklaagde organisaties hebben het over een aantasting van journalistieke stiel en van verdedigers van de mensenrechten. Zij verwijzen naar recente uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en van Hof van Justitie van de Europese Unie die nogmaals bevestigden dat burgers het recht hebben om agenten in het openbaar te filmen én om die beelden te verspreiden.

Alain Berenboom, een advocaat gespecialiseerd in mediarecht, formuleert het scherp in de krant Le Soir. Het recht om agenten te filmen op de openbare weg is absoluut. Er zijn slechts minimale uitzonderingen. Filmen in een privéwoning kan niet zomaar en als de beelden de veiligheid van het publiek of van de agenten in gevaar brengen, kan gevraagd worden om publicatie uit te stellen.

De wet staat dus aan de kant van de filmende burger. Maar daar ben je weinig mee als individuele agenten burgerjournalisten hardhandig blijven aanpakken. Moet er dan vanuit de politieke wereld een duidelijk signaal komen? Of moeten slachtoffers gewoon blijven klachten indienen in de hoop dat dergelijke veroordelingen uiteindelijk een afschrikkend effect hebben?

take down
the paywall
steun ons nu!