Dit jaar mocht Julianne Moore zichzelf in drie films bewijzen op het Film Fest Gent. Terwijl ze weinig indruk naliet in Carrie en het boeiendste personage in het voor de rest matige Don Jon neerzette, is What Maisie Knew zonder enige twijfel het sterkste stukje cinema van de drie. De nieuwe van Scott McGehee en David Siegel was dan ook een regelrechte publieksfavoriet.
Gebaseerd op het gelijknamige boek van de negentiende-eeuwse schrijver Henry James, bewijst What Maisie Knew, via een geactualiseerde adaptatie, nog steeds erg relevant te zijn. Het hyperindividualisme van vele ouders dat talloze scheidingen en verwaarloosde kinderen tot gevolg heeft, is vandaag vrij ongezien. Films die dat thema op een serieuze manier benaderen (i.e. zonder louter te appelleren op het moeder- of vaderinstinct), zijn daarom ook wenselijk.
Zes leden van het productieteam hadden hun naam reeds staan onder The Kids Are All Right. Dat werd niet geheel onterecht uitgespeeld in de marketing. Beide films bieden namelijk een zeer boeiende kijk op de sociale dynamiek van “moderne” families zonder ooit belerend of cynisch te worden.
De karakters die in zowel The Kids Are All Right als What Maisie Knew geschetst worden, doen soms denken aan personages uit conventionele familiedrama’s. Met wat slechte wil kunnen we deze films dus afdoen als “veredelde tv-films”. Dat zou echter impliceren dat tv-films op één of andere manier inferieur zijn. Zo zie ik het niet. Wat hoogstens te zeggen valt, is dat tv-films vaker beroep doen op onze pathos. Tv-films als Prayers for Bobby of Temple Grandin vertellen verhalen die heel sterk gefocust zijn op emotionele bevrediging en ontroering. In die zin zijn het makkelijke, doch effectieve films. What Maisie Knew past in dat plaatje. De standaard trucjes, zoals een sentimentele soundtrack en montage met fade-outs en slowmotion effecten, zijn dan ook aanwezig. Niettemin is de pathetiek niet zover doorgedreven dat snotteren de enige optie wordt.
What Maisie Knew wist me vooral aan te grijpen omwille van de verbluffende acteerprestatie van kindactrice Onata Aprile (Maisie). Zelden heb ik een jong meisje zo oprecht zien acteren. Dat zij omringd wordt door een uitstekende cast, waaronder Steve Coogan, Joanna Vanderham, Alexander Skarsgård en de reeds vermelde Julianne Moore, doet daar niets af. De hele film lang volgen we alles vanuit Maisies perspectief (ook al leidt dat soms tot vreemde sprongen in het verhaal) en word je meegetrokken in een tragische strijd om het hoederecht tussen rockster / moeder Susanna (Moore) en kunsthandelaar / vader Beale (Coogan). Maisies omgang met de ingrijpende veranderingen in haar leven, is buitengewoon geduldig. Die kinderlijke onschuld maakt haar des te breekbaarder en je moet al een hart van steen hebben om niet beroerd te raken. In de tussentijd hertrouwen haar beide ouders: Susanna met de jonge barman Lincoln (Skarsgård) en Beale met hun Schotse kinderoppas Margo (Vanderham). Al snel blijken Maisies stiefouders eveneens slachtoffer te zijn van het egocentrische gedrag van de ouders en komt er onverwacht een enorme verantwoordelijkheid op hun schouders terecht. Dat Maisie ondanks dit alles haar echte ouders doodgraag blijft zien, is een soort onvoorwaardelijkheid die je vandaag nog maar zelden ervaart.
What Maisie Knew weet door de uitstekende casting en dialogen de kijker een geweten te schoppen. Niet door de confrontatie met wat er allemaal kan misgaan wanneer een kind aan zijn lot overgelaten wordt, maar door de confrontatie met een schets van hoe onvoorwaardelijke liefde van kind naar ouders er uitziet. Wie niet houdt van pathetische cinema, zou ik eerder het (thematisch gelijkaardige) The Squid and the Whale aanraden. Wie daarentegen houdt van door en door menselijke cinema en niet bevreesd is om een sfeer van ‘goedheid’ en ‘liefde’ op te snuiven (weliswaar in een tragisch kader), raad ik aan om meteen prioriteit te maken van deze film.
