Op het Film Fest Gent dit jaar waren de twee zijdes uit het Israël-Palestina conflict vertegenwoordigd. Voor Israël was er Rock the Casbah van Yariv Horowitz en Palestina bracht ons Omar van Hany Abu-Assad. Zij die dat eindeloze conflict stilaan moe zijn, zijn alvast beter af met Omar. Overduidelijk de betere film van de twee, al was het maar omdat die over zoveel meer gaat dan Israël vs. Palestina, ronde elfendertig. Dat wil niet zeggen dat Rock the Casbah niet de moeite is voor zij die zich betrokken voelen, maar voor de betere Israëlische cinema ben je beter af met Eyes Wide Open, Ajami, The Band’s Visit of het werk van Eytan Fox (o.a. Yossi & Jagger, Walk on Water en The Bubble).
Abu-Assad staat sinds Paradise Now bekend als één van de grootste Palestijnse regisseurs van vandaag. Paradise Now werd genomineerd voor een Oscar (beste buitenlandse film) en de Gouden Beer en won een Golden Globe (beste buitenlandse film) en het Gouden Kalf. Bovendien is de film tot nog toe de enige die een coproductie tussen Israël en Palestina zo’n internationale bekendheid gaf. Door die bekendheid mocht Abu-Assad zijn kans in Hollywood wagen, wat resulteerde in een regelrechte flop met The Courier. Een film waarin niets overblijft van de sociale geladenheid waarmee Abu-Assad in zowel Rana’s Wedding als Paradise Now sterke verhalen wist te vertellen. Hoogstens de brutale martelscène in The Courier verraadt de man zijn achtergrond.
Gelukkig keerde hij voor Omar terug naar zijn roots. Helemaal zelfs, want de film is een volstrekt autonome productie en dat is uitzonderlijk. Voor zover ik weet, voldoet enkel Pomegranates and Myrrh aan die Palestijnse onafhankelijkheid – een film die overigens niet bepaald een diepe indruk naliet. Omar is daarentegen uiterst sterke cinema en de verdienstelijke winnaar van de ExploreZone Award op het Film Fest Gent ’13 (ook won hij reeds de speciale prijs van de jury op het filmfestival van Cannes). Hij zal bovendien Palestina vertegenwoordigen op de komende Academy Awards, iets wat eveneens kan gelden als politiek statement.
Het is moeilijk om te kunnen tippen aan Paradise Now, maar Omar doet er alles aan om een gelijkaardige sfeer te scheppen en op te leven naar zijn échte voorganger (en dus niet de miskleun The Courier). Abu-Assads grote doorbraakfilm blijft echter wel de sterkere van de twee. Misschien dat dit te maken heeft met de originaliteit en het verrassingseffect, waardoor de persoonlijke voorkeur voor één van beide films deels zal afhangen van welke je het eerst ziet. Beide films lijken namelijk heel erg sterk op elkaar, zowel wat opzet als locaties betreft. Daardoor is er op sommige momenten een heus déjà-vû gevoel. Omar is niettemin een iets “volwassener” prent en in die zin ook nuchterder. De gepassioneerdheid van waaruit Paradise Now vertrekt, lijkt hierdoor soms wat zoek te zijn. De verhouding tussen Omar en Nadia mist dan ook vaak de nodige overtuigingskracht. Het was voor mij de reden waarom ik op het einde van de film niet dezelfde treurnis voelde als een groot deel van de toeschouwers. Zonde, want moest Abu-Assad een sterker evenwicht gevonden hebben tussen enerzijds de sociale interactie tussen Omar, Amjad en Tarek en anderzijds de context en achtergrond van het Israëlisch-Palestijnse conflict, had de mokerslag er zonder enige twijfel wel geweest.
Omar was absoluut één van de betere films van het Film Fest Gent ’13 en een absolute aanrader voor liefhebbers van wereldcinema. Laat het Israël-Palestina conflict even niet de doorslaggevende factor spelen en vertrouw op een film die veel meer te bieden heeft. Indien hij zijn effect mist, probeer het dan nog eens met Paradise Now. Hany Abu-Assad verdient alle lof, al hoop ik dat hij in de toekomst ofwel de “volwassenheid” krijgt die we ook kunnen aantreffen bij iemand als Asghar Farhadi, ofwel zijn jeugdige gepassioneerdheid heruitvindt zoals we die konden zien in Rana’s Wedding en Paradise Now.
