Zoals ik vele maanden geleden al eens aanhaalde in de recensie van Kid, is er een heuse opkomst bezig van vrouwelijke filmregisseurs in België. Caroline Strubbe bleek geen eendagsvlieg te zijn en komt met I’m the Same, I’m an Other (sic?) aandraven met haar tweede langspeler (die ook het tweede deel uit een trilogie is). Jammer genoeg is deze film een complete misser…

Wanneer een film zich in de eerste plaats toelegt op fotografie en hiermee dialoog overbodig wil maken, neem je het risico je kijker te verliezen. Zeker wanneer de kijker in de eerste plaats een film wil zien en geen reeks knappe plaatjes. Ik heb me meerdere malen afgevraagd of Strubbe en haar cameraman David Williamson niet beter een foto-expositie zouden gehouden hebben. Of nu de film er toch is, waarom hem dan niet projecteren in de context van zo’n expositie? Fotografie en film zijn twee soorten media – wanneer het laatste wordt gereduceerd tot het eerste, haak ik negen op tien af. Experimenteel of niet.

Ik juich meer experimentele cinema in België nochtans erg toe en heb dus ook alle bewondering voor deze tweede van Strubbe. Zoals gezegd, is het echter niet het soort filmexperiment waar ik warm van loop. Niet omdat fotografische cinema vaak meer inspanning vraagt van de kijker, noch omdat die over het algemeen een stuk trager is en zelfs niet omdat suggestie boven dialoog geplaatst wordt. De simpele reden is gewoon omdat de film volstrekt niets te vertellen had. Strubbe wou een ambigue prent maken en weigerde dan ook te antwoorden op de vraag waar de film nu écht over ging. Hoewel ik die houding kan appreciëren, werd de beoogde ambiguïteit door mij vooral ervaren als saaiheid. Het gegeven dat er twee mensen uitstekend stonden te acteren, ontging me daardoor integraal. Sereniteit en emotionele impact maakten bij mij plaats voor ergernis en een bijna hysterische euforie toen de aftiteling begon.

I’m the Same, I’m an Other vertrekt waar Lost Persons Area eindigt. Onmiddellijk stelt zich hiermee de vraag: moet je de eerste gezien hebben om de tweede te kunnen appreciëren / begrijpen? Volgens Strubbe en een testpubliek luidt het antwoord een duidelijke “neen”. I beg to differ. Wanneer je de tweede film ziet zonder de eerste gezien te hebben, is de suggestiviteit vreselijk irritant, mist hij elke vorm van spanningsopbouw en verliest hij bovendien de mogelijkheid tot inlevingsvermogen met de personages. Wanneer je de eerste film daarentegen wel gezien hebt (zoals ik achteraf gedaan heb), kan je de tweede film in perspectief plaatsen en hem daardoor ook op een andere (mijns inziens betere) manier waarderen. In die zin maakte Strubbe twee films in één. Misschien dat dat haar grootste verdienste is, ook al was ik er zelf de dupe van. Hoe het ook zij, na twee uur kijken naar de nietszeggende (pun intended) interactie tussen Szabolcs en Tess in I’m the Same, I’m an Other, is het een moedige stap om Lost Persons Area een kans te geven – al zeg ik het zelf. Die voorziet gelukkig een welkome duiding bij de nodeloze dubbelzinnigheid van Strubbe’s laatste. Het mag misschien vreemd klinken, maar daardoor is mijn interesse in het derde luik tóch gewekt.

Op Cinevox werd de ambiguïteit van de film verkocht als: “Je moet het willen zien en je moet er rijp genoeg voor zijn.” Het is moeilijk om hier als doorwinterde cinefiel geen aanstoot aan te nemen en het lijkt me bovendien onfair ten aanzien van Strubbe om op die wijze haar film te promoten. Als ik dat lees, lees ik namelijk: “I’m the Same, I’m an Other, een vreselijk pretentieuze prent van een elitaire kunstpurist.” Nochtans heb ik niet het gevoel dat Caroline Strubbe een dergelijk aura over haar heeft hangen. Het gaat niet om “het willen zien” (de bereidwilligheid was er), noch om “er rijp genoeg voor te zijn” (elitarisme ten top!), maar om datgene waar je zélf naar op zoek bent in film. Dat hangt niet alleen af van het moment of de omgeving. Het heeft ook te maken met je verwachtingen van en je affiniteit met het medium. I’m the Same, I’m an Other weet mij totaal niet te boeien. Omdat ik dat los zie van de verdienstelijkheid van het experiment en de meerwaarde in het Belgische filmlandschap, zijn dat geen bepalende factoren in mijn afweging van de film. “Rijpheid” lijkt dan ook vooral een commercieel trucje om pedante cinefielen aan te sporen naar dit werk te gaan kijken of om onervaren kijkers het gevoel te geven “erbij te horen” (waarbij?). Welja, elitarisme verkoopt natuurlijk, dat weten ze bij Cinevox maar al te goed (*kuch* BNP Paribas / Fortis *kuch*).

Aan zij die de film een kans willen geven: hou er rekening mee dat hij op het Film Fest Gent ’13 vrijwel helemaal onderaan hing te bengelen in de publieksranking (tot na de voorstelling met de live uitvoering van de soundtrack, waardoor hij uiteindelijk toch nog op de 69ste plaats van de 86 films eindigde) en dat tijdens de persvoorstelling minstens dertig mensen de zaal verlaten hebben – wat voor zover ik weet het record was op dit jaars filmfestival…