Feestelijk onthaal voor niet-EU-burgers?

Anneleen Boderé, doctoraatsstudente Fonds Wetenschappelijk Onderzoek aan de KU Leuven stelt onder meer vast dat jonge Belgen van Turkse afkomst terugkeren naar Turkije, niet omdat ze hier niet voldoende geïntegreerd zouden zijn, maar omdat ze ondanks overduidelijke academische merites toch gediscrimineerd worden op de arbeidsmarkt.

zondag 9 november 2014 10:50
Spread the love

“Mensen van binnen de EU-15
zijn vanaf nu ook welkom als migrant in de Vlaamse overheid”, zo klonk het twee weken geleden bij de Dienst Diversiteitsbeleid (zie Knack van 29 oktober 2014) of het regeerakkoord, (pagina 12). 

Vanaf nu mogen dus niet
alleen migranten vanuit een beperkt aantal landen zich verheugen op een
feestelijk onthaal, maar meteen ook migranten uit bijna alle landen van Europa! Daar wordt een mens met een multiculturele
en open kijk op de wereld toch spontaan goedgemutst van.




Of
is het toch niet zo rooskleurig als het lijkt? Wie vroeger goed heeft opgelet
in het vak Geschiedenis, een goed geheugen heeft of gewoon de weg naar Wikipedia
kent, weet wat de landen van de EU-15 zijn.

Om het overzicht te bewaren,
staan ze hiernaast nog eens in het geel. Vanaf nu zullen Fransen,
Duitsers, Nederlanders en Luxemburgers welkom zijn in ons land. Ook Engelsen,
Ieren, Denen, Zweden, Finnen, Oostenrijkers en ten slotte Grieken, Italianen,
Portugezen en Spanjaarden mogen erbij. 

Theoretisch perspectief

Is het vanuit theoretisch
perspectief dan niet correct om die mensen eveneens aan te duiden als ‘migrant’?
Natuurlijk wel. Alleen is het de vraag of die definitie binnen alle mogelijke
toepassingen gebruikt moet worden en dan meer specifiek, binnen het diversiteitsbeleid.

Het
diversiteitsbeleid dient om een onevenwicht
te herstellen in de arbeidsmarkt, waarbij mensen met (onder andere) een
migratieachtergrond het moeilijker hebben om een job te vinden dan mensen zonder
migratieachtergrond. Omdat het niet makkelijk is dat evenwicht op een
natuurlijke manier te herstellen, wordt gewerkt met quota of streefcijfers
bij de overheid: een minimum aantal mensen met een migratieachtergrond moet tewerk gesteld worden.

De overheid
wil zo het goede voorbeeld geven. Dat is ook broodnodig: diversiteit op de
werkvloer is van cruciaal belang om stabiliteit, sociale cohesie en succes
binnen de maatschappij te garanderen.             

Symbolen, helden en rituelen

Om te weten
te komen of de verruiming van de definitie van migrant binnen het
diversiteitsbeleid een goede zaak is, kan het nuttig zijn om na te gaan wat
mensen uit de EU-15 gemeenschappelijk hebben met elkaar.

Mensen uit de EU-15
komen allen uit Westerse, geïndustrialiseerde gemeenschappen, wat betekent dat
die zowel wat betreft ‘symbolen, helden, rituelen en culturele
waarden
‘ (zie o.a. Hofstede &
Hofstede 2005) veel gemeenschappelijk hebben. Het is dan ook niet verwonderlijk
dat mensen uit die groep zich sneller verwant voelen met elkaar en ook gemakkelijker
geaccepteerd worden in zowel het onderwijs als op de arbeidsmarkt.

Daarnaast
hebben mensen uit de EU-15 een relatief lichte huidskleur. Zo zijn ze in staat
om elkaar niet alleen wat betreft ‘mentale programmering’ makkelijker
als gelijken te percipiëren, maar ook uiterlijk. Het is dus de vraag hoezeer
mensen uit die landen het risico lopen op negatieve discriminatie en hoe
belangrijk het is om voor hen op de arbeidsmarkt een speciale maatregel te
voorzien. 

Enkele
cijfers

Uiteraard is
bovenstaande redenering nogal theoretisch. Daarom maken we ook gebruik van
enkele cijfers. In 2007 maakte EUROSTAT voor haar rapport Racisme en
xenofobie in de lidstaten van Europa
een vergelijking van de
werkloosheidsgraad van burgers binnen de EU-25 (sinds de laatste toetreding van Kroatië op 1 juli 2013 zijn er 28 lidstaten, maar de laatste drie Kroatië, Roemenië en Bulgarije werden in dit onderzoek niet meegerekend, n.v.d.r.) met burgers buiten de
EU-25.

In alle zestien bestudeerde EU-lidstaten is de werkloosheid van burgers die van buiten de EU-28 komen significant hoger dan de werkloosheid van burgers die uit een van EU-28 komen. België valt daarbij de eer te beurt om een koploper te zijn in de
statistieken, met een werkloosheidsgraad van meer dan vier op één (burgers
buiten de EU-25 tegenover burgers binnen de EU-25). Voor wie liever visueel
werkt, kan onderstaande grafiek (Kraal, 2005) raadplegen: 




Naast verschillen
tussen mensen van binnen en buiten de EU-25, spelen zich ook aanzienlijke
verschillen af binnen de landen die niet tot de EU-25 behoren. Mensen van bepaalde origines
hebben meer kans om werkloos te zijn dan andere.

In België vindt men de hoogste werkloosheidsgraad
bij mensen van Turkse en Marokkaanse origine (45 procent voor mannen, 56 procent voor vrouwen; zie Algemene Directie Werkgelegenheid en Arbeidsmarkt, 2006). 

Een vaak
gehoord argument

Een argument dat vaak aangehaald wordt om de
geringere participatie van mensen uit die groepen te verantwoorden, is dat ze
gemiddeld een lager opleidingsniveau hebben en dus niet in aanmerking komen
voor beroepen waarbij een hoger diploma vereist is.

Echter, die
redenering gaat niet altijd op. Vorig jaar nog berichtte De Standaard over
talrijke pas afgestudeerde hoger opgeleiden van Turkse origine die besloten
hadden om opnieuw naar hun thuisland te emigreren. Niet omdat ze onvoldoende
competenties hadden, het Nederlands niet goed genoeg beheersten of weinig geïntegreerd
waren. Hun enige motivatie was een diepgaande ontgoocheling over hun geringe
kansen tijdens sollicitatieprocedures en, bijgevolg, een gebrek aan
werkgelegenheid.  

Een duwtje in
de rug

Velen van
hen raken hierdoor onvermijdelijk in een extra moeilijke situatie verzeild.
Enerzijds kampen ze opnieuw met een taalprobleem omdat het Turks dat ze hier
geleerd hebben, wellicht verouderd en minder goed is dan de Turkse hoger
opgeleiden die in Turkije gebleven zijn.

Anderzijds moeten ze ginder het hele
proces van aanpassing en integratie opnieuw doorlopen. Is het dan werkelijk
waar dat we mensen van Turkse en Marokkaanse achtergrond “viseren”
door hen een duwtje in de rug te geven tijdens sollicitatieprocedures (zie eveneens Knack van 29 oktober 2014)?

Zijn
mensen van de EU-15 voortaan ook (of vooral?) welkom als migrant in de Vlaamse
overheid? 

take down
the paywall
steun ons nu!