Interview - sofie vanblaere

Federico Demaria: “Stoppen met economie centraal te plaatsen”

Is een wereld zonder economische groei realiseerbaar? Hoe vervangen we onze groei-economie, die de grenzen van mens en planeet overschrijdt, door een balanseconomie die in evenwicht is met wat mensen en natuur kunnen dragen? Federico Demaria is een van de schrijvers van het boek ‘Degrowth: a vocabulary for a new era’, waarin hij op zoek gaat naar een wereld die niet focust op groei.

donderdag 2 april 2015 16:24
Spread the love

Wat
betekent degrowth?

Demaria:
Degrowth stelt de vraag hoe we kunnen leven in een maatschappij
die beter en duurzamer is. Het is een voorstel voor een andere
samenleving. We willen de focus verleggen naar een samenleving die
aspecten zoals jobs, ecologie, sociale rechtvaardigheid en
genderverhoudingen centraal zet en breekt met de dominante
economische cultuur van groei.”

Degrowth
is een krachtige term omdat het in staat is om verschillende aspecten
met elkaar te verbinden. Het linkt ecologie, sociale
rechtvaardigheid, de creatie van jobs… aan elkaar. Het wil een
samenleving creëren waarin onder andere het ‘minderen’ centraal
staat. Minderen in de zin van het verlichten van onze impact op de
natuur. Maar ‘minderen’ is niet het centrale doel, want door de
economische crisis hebben mensen al veel minder.”

Vanwaar
de kritiek op economische groei?

Demaria:
“Er is een obsessie voor economische groei. Iedereen, ook de
politieke partijen, is het erover eens dat er economische groei moet
zijn. Ik ben eerder achterdochtig als iedereen het eens is over iets,
dan denk ik dat er iets fout zit. Onderzoek toont dat economische
groei niet per se wenselijk is: het verhoogt het geluksniveau niet,
het vermindert de ongelijkheid niet en vanuit ecologisch standpunt is
het niet ecologisch. We kunnen duidelijk zien dat wanneer we
economische groei hebben, de ecologische toestand erop achteruitgaat.”

“We
zien ook dat ons groeimodel haar grenzen bereikt heeft. We moeten het BBP
vergeten en hetgeen belangrijk is voor ons centraal stellen: sociale
rechtvaardigheid, een duurzaam milieu, het welzijn van de mensen,
jobs creëren voor de jeugd, kansen geven aan mensen,… Als dat
belangrijke factoren zijn, dan moeten we die in het centrum plaatsen
van het beleid en het politieke debat en ons daarop focussen.”

“We
moeten stoppen met economie centraal te plaatsen in onze
debatten. We praten alleen nog maar over inflatie, financiële
onafhankelijkheid en groei. We praten niet over hoe mensen zich
voelen, over de natuur en onze band met de natuur en over wat er aan
het gebeuren is met het milieu.”

Is
dit de lancering van degrowth?

Demaria:
“Het begrip degrowth is niet nieuw. Het is ontstaan uit een
evolutie van concepten, ideeën en bewegingen. We zien de term niet
enkel verschijnen in de academische wereld, maar ook meer en meer in
sociale bewegingen en in het politieke landschap.”

Degrowth
is een begrip dat al langer gekend is, vooral sinds de jaren zeventig
in de debatten met Sicco Mansholt en André Gorz. In 2001 is de term
degrowth opnieuw gelanceerd in Frankrijk. Met als gevolg dat het zich
verder aan het verspreiden is in Zuid-Europa. Ondertussen zijn er ook
internationale conferenties geweest in Parijs, Barcelona, Montréal,
Venetië, Leipzig en in 2016 in Boedapest. We zien dus dat de
beweging aan het groeien is. Bijna in elk Europees land, maar ook
daarbuiten, is het begrip gekend. In Latijns-Amerika praten ze over
buen vivir’, in India over de radicale ecologische democratie,
maar ook in Amerika in Australië komt het aan bod. Het wordt een
echt internationaal debat.”

Wat
kunnen we verwachten van dit boek?

Demaria:
“Het boek is uitgegeven door Giacomo D’Alisa, Giorgos Kallis en
mezelf. Ons idee was om degrowth voor te stellen als een woordenschat
met kernbegrippen. Het is dus een heel luchtig en toegankelijk boek.
In 50 hoofdstukken delen toponderzoekers en experten hun kennis. We
zijn het debat over degrowth nog volop aan het voeren. Enerzijds komt
de kritiek op groei aan bod, anderzijds geeft het boek voorstellen
voor de weg die we willen inslaan.”

Hoe
zou je jongeren overtuigen van het concept degrowth?

Demaria:
“Als je tegen jongeren zegt: ‘Laten we gaan voor duurzame
ontwikkeling!’, dan is dat niet echt een manier om hen te
overtuigen van het concept. We moeten dus nadenken over een begrip
dat mensen kan mobiliseren, waarmee mensen zich kunnen identificeren.
Ik ben ervan overtuigd dat degrowth die kracht heeft. Ik denk dat
jongeren in een wereld van degrowth veel meer zouden kunnen openbloeien dan in een
wereld gefocust op groei, want in zo’n wereld worden hun kansen onderdrukt.”

“De
vraag die we ons moeten stellen is: ‘Waar willen jongeren naartoe?
Hoe zien zij hun toekomst?’. De Indignados-beweging in Spanje had
een slogan: ‘We hebben geen huis en we zullen er nooit één
hebben. We hebben geen job, dus hebben we geen toekomst. Dat betekent
dat we onze angsten verloren hebben.’ We zouden hun denken moeten
volgen. De angst dat we het weinige dat we hebben zullen verliezen,
moeten we inruilen voor de kansen om een meer ambitieuze en utopische
samenleving te creëren.”

Federico Demaria is een van de sprekers op
Ecopolis op 26 april. In het debat
Balanseconomie gaat hij in
gesprek met Rachida Aziz, activiste en mode-ontwerpster begaan met
ethische mode; en met moraalfilosofe Tinneke Beeckman, schrijfster
van
Door Spinoza’s lens. Ook Camille Dejardin, schrijfster van Etat
Stationnaire: de la hantise à l’urgence, waarin ze de
mogelijkheid van een economie zonder groei onder de loep neemt, zal
zich voegen bij dit debat.
 

take down
the paywall
steun ons nu!