Faites vos jeux – Rien ne va plus: Opmerkingen bij de nota-De Wever
Opinie, Nieuws, Samenleving, België, Tmd, Dossier N-VA -

Faites vos jeux – Rien ne va plus: Opmerkingen bij de nota-De Wever

Al ruim een week wordt de nieuwsconsument in dit land overspoeld met opmerkingen over de zogenaamde ‘nota-De Wever’, het verslag dat clarificateur royal De Wever aan Albert II voorlegde aan het eind van zijn zogeheten verduidelijkingsopdracht. Waarover gaat dit document?

zaterdag 23 oktober 2010 20:31
Spread the love

De verduidelijkinsgnota van Bart De Wever werd eerst aan de media vrijgegeven vooraleer ze aan het staatshoofd werd overgemaakt. Ze was dan ook binnen de kortste keren het object van wat we gemakshalve een publiek debat zullen noemen.

De Franstalige partijen kwamen al na enkele uren met scherpe veroordelingen; de Vlaamse partijen zagen er iets meer brood in, al hadden ze het allemaal over een werkdocument dat nog heel wat herzieningen zou moeten doormaken vooraleer het enig nut kon hebben voor de vorming van een nieuwe regering.

Een goeie vierentwintig uur na indiening bij de Koning lag de nota al aan diggelen. De Wever sprak van acta est fabula – het verhaaltje is uit – en beklemtoonde dat zijn nota een ‘minimum’ inhield, een drempel waaronder hij nooit zou gaan.

Tussendoor regende het analyses in de media. Editorialisten putten zich uit in het beschrijven en bewonderen van de grote toegevingen die De Wever zou hebben gedaan in de nota; experts en gezaghebbende woordvoerders allerhande kwamen ons inlichten over de mogelijke gevolgen van de voorstellen.

Vanuit de achtergrond kwam (toekomstig premier, why not?) Frank Vandenbroucke stilletjes aanwandelen met zijn eigen visie, berekeningen en strategie. De Wever ruimde baan voor Van de Lanotte, die thans als ‘verzoener’ of ‘bemiddelaar’ – in dit land kiest men de titels van Koninklijke Sinecures afhankelijk van aan wie men ze meedeelt – het veld wordt ingestuurd.

Ik veronderstel dat niet veel mensen de nota zelf hebben gelezen. Wie dat wel doet staat verbaasd over wat er allemaal over die nota is verteld. De berichtgeving heeft, gezien z’n intensiteit en volume, de neiging om allerhande dingen op te blazen, te vervormen, te karikaturiseren. De berichtgeving over deze eindeloze regeringsformatie heeft dat op overschot. De zaak gaat immers niet vooruit, er valt nauwelijks iets te rapporteren, en dus wordt er van het kleinste feit een gigantische gebeurtenis gemaakt, met repercussies en implicaties die zich uitstrekken van het einde van de tweede wereldoorlog tot het begin van de 22ste eeuw. Zo ook met de nota-De Wever.

De nota kan men op geen enkele manier zien als de basis voor de vorming van een regering. Ik bedoel: in zoverre we van een regering verwachten dat ze iets te zeggen heeft over sociale, economische, binnenlandse en buitenlandse aangelegenheden, over het aanpakken van de crisis, van de werkloosheid en de armoede, van het schandaal van de asielwetgeving en –aanpak, enzovoort; in dat opzicht heeft deze nota geen enkele boodschap.

De nota is uitsluitend communautair: het is een enorme lijst van bevoegdheden die zullen overgeheveld worden naar de Gemeenschappen en (in mindere mate) de Gewesten. Gemakshalve gebruikt De Wever de term ‘deelstaten’ om de verwarring tussen Gewest en Gemeenschap onverminderd te laten. De nota is een uitsluitend communautair document.

Dat is niet alles. Het is een uitsluitend communautair document dat daarenboven een uitsluitend Vlaams-radicaal standpunt weergeeft. Men mag zich in bochten wringen zoveel men wil en alle mogelijke puntjes na de komma aanhalen als bewijs van het tegendeel. Het feit is en blijft dat de nota-De Wever de archieven zal ingaan als één van de meest radicale teksten uit de geschiedenis van het flamingantisme.

Het is een lange lijst van ingrepen die de federale staat terugdringen tot een skeletstructuur, en al het vlees rond het bot overhevelen naar de ‘deelstaten’. Onafhankelijkheid voor die deelstaten zou vanaf dat punt een de facto verwezenlijking zijn. Dat dit feit niet de jure gestalte krijgt, daar zal de pragmatische De Wever allicht worst wezen.

Nu kunnen we hierover allerhande speculaties maken. Eerste speculatie: de onderhandelaars waren het over al het overige eens – over economie, welvaart, welzijn enzovoort – en struikelden enkel over het communautaire. Enkel de communautaire kwesties moesten ‘verduidelijkt’ worden, vandaar de aard en de teneur van de nota.

Tweede speculatie: voor De Wever worden alle andere politieke ingrepen geconditioneerd door de grote communautaire ingreep die eerst moet verlopen, vooraleer men zaken zoals de crisis, de werkloosheid enzovoort aanpakt. Voor die laatste hypothese is er wel wat bewijs te vinden in de nota, want de overheveling van belangrijke bevoegdheden inzake arbeid en welzijn wijzen erop dat de nieuwe Vlaamse staat een eenvoudige neoliberale anti-crisis aanpak wil volgen. Haal Vlaanderen af van die vervelende (Waalse) sociaal-democratische welzijns-structuren, en we kunnen een rechts liberaal vrijhandels- en belastingsparadijsje worden, geparkeerd aan de zuidelijke rand van Nederland dat precies dezelfde richting inslaat.

Het punt is: was dit nu een nota die perspectief bood op de vorming van een regering, en op de voorbereiding van een beleid in een hele reeks domeinen? Het antwoord is nee: dit was een communautaire nota, een radicaal Vlaams eisenpakket dat onder het mom van ‘verduidelijking’ aan de Franstaligen werd doorgegeven. Dat de Franstaligen niet veel tijd en adem namen om daarop ‘non’ te zeggen is nogal wiedes. Dat anderen het echte werk zullen moeten doen, met een mokkende De Wever en een steeds zuurder kijkende Bourgeois aan hun rechterzijde, dat is eveneens duidelijk.

En dat vakbonden, werkgevers, bankiers, ambtenaren, bedienden van de NMBS, zelfstandigen, mensen uit de verzorgende sector en het onderwijs zich inmiddels steeds grotere zorgen blijven maken over de afwezigheid van enige vorm van stevig beleid – ook dat is vanzelfsprekend.

De Wever heeft in zijn nota zijn communautaire eisen geschetst. Die liggen daar nu open en bloot. Zoals bij de roulette heeft hij ingezet, zijn inzet ligt op tafel: les jeux sont faits. De croupier zegt daarna “Rien ne va plus”, en in die fase zijn we kennelijk aanbeland. De Wever hoopt dat van zijn maximale (en absurde) eisenbundel een bepaald percentage hoe dan ook zal gerealiseerd worden (zodat dit land – eindelijk! – de vier ministeries van Justitie en de drie wegcodes krijgt die het verdient).

Anderen zullen dat moeten uitvoeren voor hem, de redelijkheid en het gebalanceerde, faire oordeel laat hij graag aan anderen over. Hijzelf kan nu voor het oog van de camera en met de blik op de volgende verkiezingen de verongelijkte Vlaamse doordrijver spelen en op alles wat hem niet zint ‘nee’ zeggen. Hij heeft simpelweg voor de Wilders-strategie gekozen.

Vandenbroucke is nog niet aan zijn nieuwe patatjes, zoals ze in Antwerpen zeggen. Want na vier maanden blijkt men in dit land nog steeds niet over de grote en nijpende problemen te kunnen spreken. Eerst Vlaanderen, daarna het welzijn van de mensen. Voor die visie hebben honderdduizenden gestemd; de vruchten ervan zullen ze spoedig in hun geldbeugel voelen – wanneer de energierekeningen weer binnen komen, of wanneer de werkgever meedeelt dat men maandag niet meer moet komen werken. Rien ne va plus. Dus, politici, Faites vos jeux.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!