Na 20 jaar werkervaring, zit ik terug deeltijds op de schoolbanken en leer ik in de opleiding Ouderencoaching aan Thomas More over de verschillende thema’s rond ouderen. En zo ook over de rechten voor ouderen die de Verenigde Naties in 1991 ontwierpen.

Eerlijk? Ik had er al wel eens van gehoord en kon er mij ook wel iets bij voorstellen. Zoals dat ouderen toegang moeten hebben tot gezondheidszorg, rechthebben op een onderdak, moeten kunnen beschikken over voldoende voedsel en water… Evidente zaken, maar het gaat veel verder dan dat en gelukkig maar.

Levenslang leren

Zo moeten ouderen toegang hebben tot passend onderwijs- en opleidingsprogramma’s want levensleng leren is een recht. Ouderen moeten dus kansen krijgen en deze ook kunnen benutten om zichzelf te kunnen blijven ontplooien. Universiteiten en hogescholen bieden reeds programma’s aan voor de derde leeftijd en ze zien een groei in het aantal deelnemers over de jaren.

Dus goed nieuws, maar hoe zit dit op gemeentelijk niveau? En worden er dergelijke kansen ook aangeboden in bijvoorbeeld woonzorgcentra?

Omgeving aangepast aan persoonlijke voorkeuren

‘Ouderen moeten kunnen leven in een omgeving die veilig is en zich aanpast aan persoonlijke voorkeuren en veranderde capaciteiten’ is nog zo’n recht voor ouderen. Vanaf een bepaalde leeftijd vliegen de tapijten uit de deur om risico op vallen te vermijden en maken deze plaats voor toiletbeugels en douchestoelen. Veiligheid boven alles. En daar zijn we zeker sterk in.

Maar dat het een recht is dat je moet kunnen leven in een omgeving die zich aanpast aan je persoonlijke voorkeuren is nieuw voor mij en mijn hart maakt er meteen een vreugdesprongetje van. Want interieurboekjes doorbladeren, de kringloopwinkel buiten wandelen met weer een nieuwe, maar tegelijk ook oude vondst, op Pinterest ideetjes opdoen voor een nieuwe badkamer,…heerlijk vind ik het. Alleen vraag ik me af of iedereen er zich bewust van is dat het effectief een recht is om in een omgeving te leven die aangepast is aan je persoonlijke voorkeuren.

Is iedereen er zich bewust van  dat het  een recht is om in een omgeving te leven die aangepast is aan je persoonlijke voorkeuren?

Ook op TV is er de laatste jaren veel aandacht voor interieur. Denk maar aan programma’s à la Blind gekocht of Huis gemaakt. Persoonlijk ben ik fan van het programma ‘Een frisse start’ waar twee Tiense zussen een woonst omtoveren tot een pareltje helemaal volgens de smaak van de bewoners. Hoe leuk zou het niet zijn om zo’n geslaagde transformatie eens uit de hoed te toveren voor bewoners in een woonzorgcentrum? Op deze manier krijgen de ouderen een frisse start in hun nieuwe thuis en kan deze groep ook eens schitteren op de nationale TV. Dat is ook inclusie en wie weet kan dit ook wat helpen om onze kijk op ouder worden door een rooskleurigere bril te zien.

Kloppen voor je binnenkomt

En zo hebben de Verenigde Naties nog een aantal rechten voor ouderen ontworpen. Ze hier allemaal uit de doeken doen zou ons te ver leiden, maar er is er nog eentje die ik hier graag in de spotlights wil zetten, namelijk: ‘Ouderen moeten de mensenrechten en fundamentele vrijheden kunnen genieten wanneer ze in een opvang-, zorg- of behandelingsfaciliteit verblijven, met inbegrip van volledig respect voor hun waardigheid, overtuigingen, behoeften en privacy en voor het recht om beslissingen te nemen over hun zorg en de kwaliteit van hun leven.’ En dit kan in kleine dingen zitten zoals bijvoorbeeld gewoon op de deur kloppen en wachten op een antwoord vooraleer je een kamer binnengaat van een bewoner van een woonzorgcentrum. Die kamers zijn immers hun enige plek die echt van hun is. Ze wonen er. Zouden wij het allemaal niet vreemd vinden als ineens de poetsvrouw in onze keuken staat of als we langzaam aan het ontwaken zijn en we onze huisdokter voor onze ogen zien verschijnen of we plots onze buurman zien opduiken als we rustig op het toilet zitten?

Zouden wij het allemaal niet vreemd vinden als we plots onze buurman zien opduiken als we rustig op het toilet zitten?

Dus als we nu eens met z’n allen eerst kloppen en dan de deur opendoen? Een kleine moeite, maar een groot verschil. Deze regel is zeker niet zaligmakend. Stel er komt geen antwoord, mogen we de kamer dan wel betreden? Misschien moeten we dan met z’n allen afspreken om nog een tweede keer luid te kloppen en als we dan niets horen…entrez!

Ik pleit dan ook voor extra aandacht voor onze mensenrechten en rechten voor ouderen. En niet alleen ik, maar ook mijn medestudenten en lesgever vinden dat deze rechten extra aandacht verdienen. We zijn dan ook in actie geschoten en hebben een verzoekschrift ingediend om de mensenrechten en rechten van ouderen op te nemen als een vast deel van het curriculum op scholen. Geduldig en hoopvol kijken we uit naar de reactie van het Vlaams parlement.

Maar als dit stukje tekst nu al bij jou iets heeft getriggerd, staat de deur alvast op een kier voor positieve verandering. Ik zal er in elk geval eerst op kloppen!