Water is schaars in de dichtbevolkte en woestijnachtige droge kuststreek van Peru, maar het land blijft massaal asperges kweken voor de uitvoer. Een aspergeveld van één hectare slokt per jaar 22.000 kubieke meter water op, zegt David Bayer van Iproga, een niet-gouvernementele organisatie die zich met waterbeheer bezig houdt. De druiven die traditioneel in de zuidelijke kustgebieden werden geteeld, hebben zeven keer minder water nodig.

Topproduct

Maar met asperges is veel geld te verdienen. Peru voerde de eerste elf maanden van vorig jaar voor 2,2 miljard euro landbouwproducten uit, en asperges behoren tot de absolute topproducten van het Andesland. Peru is een van de grootste exporteurs van asperges in de wereld. Het leeuwendeel van de uitvoer gaat naar de VS. Ook Nederland, België en een reeks andere Europese landen nemen Peruaanse asperges af.

De aspergeteelt is goed voor 120.000 banen in de landbouw, zegt de Peruaanse overheid. Maar het probleem is dat Peru met de asperges dus ook veel water exporteert dat het eigenlijk hard nodig heeft. De belangrijkste teeltgebieden, Ica in het zuiden en La Libertad in het noorden van het land, behoren tot de droogste streken van het land. In de hele Peruaanse kustregio, waar 70 procent van de bevolking van het land leeft, is maar 2000 kubieke meter water per inwoner en per jaar beschikbaar. Daarmee bevindt de streek zich al op het randje van echte watertekorten.

Minder regen

De grondwaterlaag van Ica, een van de grootste ondergrondse zoetwatervoorraden van het hele kustgebied, gaat schrikbarend achteruit, zegt Bayer. Als er geen verandering komt in het verbruik, kan de voorraad tegen 2013 helemaal uitgeput zijn. In 2007 waarschuwden experts al voor het overmatige watergebruik in de streek. De klimaatverandering maakt de situatie nog ernstiger. De ijskappen op de nabijgelegen bergen die de rivieren in de regio voeden, verdwijnen en er valt minder regen.

“Bedrijven, de overheid en alle Peruanen moeten werk maken van duurzaam watergebruik”, zegt Laureano del Castillo, een onderzoeker van het Peruaans Centrum voor Sociale Studies. “In woestijngebieden kunnen we geen gewassen blijven telen die veel water nodig hebben.”

Voorlopig lijkt de regering daar niet veel oren naar te hebben. Experts klagen dat de overheid in de kustregio nu ook de teelt van suikerriet stimuleert, voor de productie van de biobrandstof ethanol. Dat moet de CO2-uitstoot van het land omlaag krijgen, maar ook suikerriet heeft veel water nodig.

Overdreven

Volgens Bayer zijn er drastische maatregelen nodig. Hij stelt voor de grootste zes landbouwexporteurs van de regio Ica te verplichten meteen de helft van hun akkers braak te laten liggen. “Dat zou per jaar 75 miljoen kubieke meter water uitsparen”.

José Chlimper, de voorzitter van Agrokasa, de grootste aspergeproducent van Ica, vindt dat de dreigende waterschaarste overdreven wordt. In een recente opiniebijdrage in de plaatselijke krant Correo heeft hij het over een “desinformatiecampagne”. Volgens hem hebben de plaatselijke overheden al programma’s lopen om tot duurzaam waterbeheer te komen en om de waterlaag van Ica beter te beschermen. Het water moet gewoon efficiënter worden gebruikt”, schrijft Chlimper.