Protesten voor Lula: 'Weg met couppleger Temer, afval van de geschiedenis'. 'Neen aan de staatsgreep' ()
Nieuws, Wereld, Politiek -

Ex-president Lula geeft strijd niet op na veroordeling

Op 24 januari 2018 werd voormalig Braziliaans president Ignacio 'Lula' da Silva van Brazilië in beroep veroordeeld voor passieve corruptie en het witwassen van geld. Zijn straf werd verhoogd van negen jaar tot twaalf jaar. In principe kan hij dus geen kandidaat zijn bij de presidentsverkiezingen van oktober 2018. Hij blijft echter alle peilingen leiden. Lula, de man van het volk, blijft onvoorstelbaar populair.

donderdag 25 januari 2018 16:31
Spread the love

Tijdens het weekend van 20-21 januari 2018 betoogden tienduizenden mensen (tussen veertig en zeventig duizend) in de stad Porto Alegre om het schandelijke politieke proces tegen voormalig president Lula aan te klagen.

Er is immers geen enkel feitelijk bewijs van corruptie, net zoals er ook voor de afzetting van president Dilma Rousseff geen bewijs van criminele feiten voorhanden waren. Deze strijd is zuiver politiek en terecht spreken de Brazilianen van een nieuwe ‘juridische coup’ na de afzetting van president Dilma Rousseff op 31 augustus 2016.

Wat zijn de feiten?

In 2004 schreef Lula zich in volle openbaarheid in voor de aankoop van een luxe-appartement aan het strand van Guaruja, vlakbij de stad São Paulo. Enkele jaren later zag hij af van de feitelijke aankoop, geheel volgens de bepalingen van het aankoopcontract.

De toenmalige politieke oppositie beweert dat dit appartement eigenlijk een cadeau was van het bouwbedrijf OAS in ruil voor contracten met het staatsbedrijf Petrobras. Bewijzen zijn er niet, Lula stelt zelfs nooit de sleutels van het appartement te hebben gehad en het slechts één keer te hebben bezocht. Toch werd hij in eerste instantie al veroordeeld wegens corruptie. Het is dat vonnis dat nu op woensdag 24 januari in beroep wordt bevestigd en Lula in theorie naar de gevangenis kan brengen.

Dat de beschuldiging vooral politiek geïnspireerd is, mag blijken uit de vaststelling dat de rechter Sérgio Moro die deze uitspraak deed, dezelfde is als diegene die ook een leidende rol speelde in de afzetting van Dilma Rousseff. Ook haar konden geen criminele feiten worden aangewreven. Huidig president Michel Temer wordt ook aangeklaagd wegens corruptie, en daarvan zijn wel materiële bewijzen, maar het parlement weigerde tot tweemaal toe hem af te zetten.

Veralgemeende corruptie

Uiteraard kunnen de echte en vermeende feiten niet los gezien worden van het grote corruptieschandaal Lava Jato (Carwash) dat Brazilië nu al enkele jaren teistert. Een paar grote bonzen werden onder druk gezet of in de gevangenis gestopt om te proberen hen tegen concrete bekentenissen ook een soepele strafbehandeling te beloven.

Dat lukte tot op zekere hoogte, met als gevolg corruptieschandalen in nagenoeg alle landen van Latijns-Amerika. Denk aan de recente ‘vrijspraak’ van Peruaans president Kuczinsky in ruil voor de amnestie voor ex-president Fujimori1. Nu is er wellicht geen enkel land op dit continent waar géén steekpenningen betaald worden in ruil voor contracten of leningen, en dergelijke praktijken moeten uiteraard veroordeeld worden. Wel moet ook gekeken worden naar de context waarin de rechtszaken verlopen.

Op het ogenblik dat Dilma Rousseff werd aangeklaagd, was ze net voor de tweede keer verkozen, wat betekende dat Brazilië aan zijn dertiende jaar bestuur door de linkse Partij van de Arbeid (PT) zou beginnen. Dilma had zeker niet het charisma van Lula en haar beleid was meer dan orthodox.

Maar ze blijft links. De combinatie van de sociale gevolgen van haar economisch beleid, samen met het grote ongenoegen van de elites over de ietwat linkse koers, heeft geleid tot grote protesten. De indruk kon ontstaan dat heel Brazilië tégen Lula, Dilma en de hele PT was.

Niets is minder waar. De echte reden moet worden gezocht in het inderdaad grote ongenoegen van de elites over de geweldige sociale vooruitgang die Brazilië heeft geboekt onder Lula en Dilma tussen 2003 en 2016. Niet alleen de armoede en de ongelijkheid werden teruggedrongen, de altijd gediscrimineerde zwarten hadden meer kansen gekregen. Brazilië is op die twaalf jaar tijd grondig veranderd. Het was volgens de traditionele elite dus tijd om het roer om te gooien want ‘stel dat je naast een zwarte op het vliegtuig zit’. En als het roer niet democratisch kan omgegooid worden, dan met repressie en nieuwe vormen van staatsgrepen: via het parlement, via het gerecht.

Is het leger nog nodig?

Hoe het nu verder moet, kan voorlopig niemand zeggen. Er zijn nog verdere beroepsmogelijkheden, maar er zijn ook nog meer beschuldigingen tegen Lula. Uit angst voor protest tegen het vonnis werden vanaf 24 januari 2018 de vrijheden in Porto Alegre sterk beperkt en zijn er overal patrouilles.

Dit is een nieuwe situatie in Latijns Amerika, maar het wordt duidelijk, in landen als Mexico, Honduras, Peru, Argentinië, Paraguay en Brazilië dat het leger niet langer nodig is om de democratie de kop in te drukken. Hoewel, in Mexico werd voor alle veiligheid wel een wet op de ‘interne veiligheid’ uitgevaardigd, met ruime bevoegdheden voor de militairen in de samenleving.

Of hoe het falende neoliberalisme uiteindelijk een conservatief autoritarisme veroorzaakt. ‘De strijd voor vrijheid en democratie gaat verder’, zegt Lula. ‘Verkiezingen zonder Lula zijn fraude’, zeggen de betogers. De beurs van São Paulo deed het erg goed na het vonnis tegen Lula.

Dit is een overname van het artikel ‘Ik stop met de strijd op de dag dat ik sterf’ van 25 januari 2018 op Uitpers.be

1   President Kuczinsky kon de start van een afzettingsprocedure in het parlement vermijden door ex-president Fujimori amnestie te verlenen, die een lange gevangenisstraf uitzat voor zware schendingen van de mensenrechten onder zijn bewind (1990-2000). Daarmee kon Kuczinsky bekomen dat de oppositie grotendeels tegen zijn afzetting stemde. Kuczinsky wordt verdacht van omkoperij door het Braziliaanse bouwbedrijf Odebrecht, hetzelfde bedrijf dat de spil is van het Lava Jato-corruptieschandaal in Brazilië (nvdr). 

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!