De betogers maken deel uit van het Europese burgerinitiatief “No profit on pandemic”, dat al 205.000 handtekeningen verzamelde, waaronder 30.000 in België. Het gaat om een coalitie van mutualiteiten, vakbonden en ngo’s waar in België onder meer de Christelijke Mutualiteit, Beweging.net, Viva Salud, Hart boven Hard, ACV, 11.11.11 en Geneeskunde voor het Volk zich achter scharen.
Bij de actie dinsdagochtend hadden verschillende betogers zich in grote opblaasbare ballen gehuld met daarop het opschrift: “Haal de wereld uit haar bubbel”. Om de mondiale vaccinatiecampagne tegen COVID-19 te versnellen, vragen de betogers dat de patenten op de vaccins via een slimme opschorting tijdelijk opgeheven worden. Zo kunnen landen als India, waar de deltavariant woekert, snel zelf massaal vaccins produceren, zonder dat ze daarvoor op toestemming van farmabedrijven moeten wachten. Het Europees Parlement nam vorige week een resolutie in die zin aan, waarmee ze in gaat tegen de positie van de Europese Commissie, die de uiteindelijke beslissingsmacht heeft. De Commissie blijft zich beroepen op louter vrijwillige verbintenissen.
Anne Delespaul, huisarts bij Geneeskunde voor het Volk en initiatiefneemster van het Europees Burgerinitiatief ‘No Profit on Pandemic’, noemt het feit dat de stemming over de Belgische positie opnieuw uitgesteld is tot 6 juli, een grote gemiste kans. “Als vrijwillige regels farmabedrijven aan zou kunnen zetten om afstand te doen van hun monopolierecht, dan hadden ze het al gedaan. We moeten de druk van hun lobbyisten compenseren met publieke druk. Onze petitie No Profit on Pandemic toont het draagvlak voor de belofte om van de toekomstige COVID-19-vaccins een universeel, publiek goed te maken. Onze beleidsmakers moet luisteren naar de burgers en
Op de actie kwamen parlementsleden André Flahaut (PS), Sofie Merckx (PVDA) en Séverine de Lavaleye (Ecolo) hun positie toelichten. De coalitie ‘No Profit on Pandemic’ vraagt nu aan België om, net als Frankrijk, ook een tijdelijke opheffing van coronapatenten te bepleiten bij Europa.
“Het is hoogdringend tijd dat België de Europese Commissie aanzet om constructief mee te onderhandelen bij de Wereldhandelsorganisatie”, reageert Els Hertogen, directeur van 11.11.11., “Met het huidige productietempo duurt het mogelijks nog 57 jaar voor de laagste inkomenslanden de nodige vaccinatiegraad bereiken. Gezien de dramatische situatie in onder meer India en Nepal, en het gebrek aan vaccins, wordt de patentenkwestie steeds urgenter. Monopolierechten maken het landen als India onmogelijk om snel zelf massaal vaccins te produceren. Hoe langer het duurt, hoe meer kans op mutaties van het coronavirus, waartegen de huidige vaccins mogelijks geen bescherming bieden. En dan zijn we weer terug bij af.”
De oproep van het burgerinitiatief wordt in België o.a. ondersteund door de mutualiteiten. Volgens Luc Van Gorp, voorzitter van het Intermutualistisch college, is het opheffen van patenten een noodzakelijke, eerste stap: “Een slimme opschorting van intellectuele eigendomsregels binnen het handelsrecht, gekoppeld aan technologieoverdracht om de eigenlijke productie, zo dicht mogelijk bij de lokale behoeften te ondersteunen, zal bijdragen tot meer duurzame oplossingen om de toegang tot vaccins te garanderen en de globale gezondheidscrisis te stoppen.”
Een Europees burgerinitiatief is een officieel instrument om een wetgevend voorstel in te dienen bij de Europese Commissie. Daar zijn 1 miljoen handtekeningen voor nodig. Het initiatief ‘No Profit on Pandemic’ wilt de Europese Commissie aansporen om farmabedrijven te dwingen om hun patenten, kennis en technologieën over de coronavaccins en -behandelingen te delen. Momenteel heeft het al de steun van 205.000 Europeanen, en meer dan 360 Europese organisaties, waaronder ook enkele Europese politieke fracties.
