"Laat het grote geld niet ontsnappen", eisten actievoerders op 9 februari 2011 in Brussel. Worden hun inspanningen eindelijk beloond? (foto: Frederik Sadones).
Opinie, Nieuws, Europa, Economie, Privatisering, Griekenland, 11.11.11, Financiële crisis, Economische crisis, Bankencrisis, Europese Commissie, Imf, Joris Luyendijk, Tmd, Eurozone, Tobintaks, Speculatie, Joseph Stiglitz, Eurocrisis, Klimaatopwarming, Financiële markten, Neoliberalisme, Algirdas Semeta, Fan, Attac Vlaanderen, Deregulering, Begrotingstekorten, Wereld Economisch Forum, Ecofin, Bezuinigingsbeleid, Eric Goeman, Derivaten, Europese Financiële Transactietaks, Obligaties, Onrechtvaardige fiscaliteit, Enhanced cooperation, Afgeleide producten, Deviezen, Financieel Actie Netwerk (FAN), ENOFAD, Robin Hood Tax, Handel in aandelen, Pensioenfondsen, Junk bond, Deviezentransacties, Tax Duty Stamp, Ratingagentschappen, Kortetermijnkapitaalstromen, Financiële speculatiecrisissen -

Europa zet stap vooruit met financiële transactietaks, maar er zitten nog adders onder het gras

Een groot aantal mondiale sociale bewegingen, en zeker de Europese, verkeren sinds 22 januari in een lichte staat van euforie. Die dag keurden de ECOFIN-ministers de 'enhanced cooperation' (versterkte samenwerking) goed. Elf landen, waaronder België, verbinden zich ertoe een Taks op Financiële Transacties (FTT) in te voeren. Na meer dan een decennium van strijd is dit een pluim op de hoed van de sociale bewegingen, maar ook een grote stap voorwaarts.

woensdag 6 februari 2013 18:15
Spread the love

De titels in de internationale pers logen er dan ook niet om: ‘Robin Hood-taks schrijdt voorwaarts in Europa’; ‘Groen licht voor Tobintaks in eurozone’; ‘Groen licht voor Robin Hood in EU’; ‘Britten bijten in het zand tegen Robin Hood’ (nvdr: Groot-Brittannië is een van de meest notoire tegenstanders van een FTT om de belangen van de City af te schermen).

Europees Commissaris voor Fiscaliteit, Algirdas Semeta, sprak na afloop van de stemming over “een historische mijlpaal, want voor het eerst in de geschiedenis zal een taks op financiële transacties worden toegepast op regionaal niveau. Zij die via een nauwere Europese samenwerking vooruitgang willen boeken op het vlak van belastingpolitiek kunnen nu ook verder.”

Gebundelde strijd van Europese sociale bewegingen loont

Het zijn titels die we in onze strijdbaarste dromen tien jaar geleden niet hadden verwacht. De gebundelde strijd van onze Europese sociale bewegingen heeft geloond. Vooral het Europese netwerk ENOFAD was de drijvende kracht. ATTAC Vlaanderen en 11.11.11, als leden van het Financieel Actie Netwerk (FAN), zijn sinds tien jaar actief. Tot 2004, toen het Belgische federale parlement een Tobintaks goedkeurde, was ook Broederlijk Delen een van de speerpunten van FAN.

Maar we mogen ons zeker niet laten verblinden door deze grote overwinning, deze fiscale breuk met het neoliberalisme. De concrete uitvoering ervan hebben we nog niet op zak. De tegenstand vanuit de landen die nu nog tegen zijn, maar vooral vanuit de machtige financiële sector en de bankenlobby zal alleen maar verharden.

Volgens een aantal sociale bewegingen is dit een historische stemming. Een sterk signaal vertrekt vanuit enkele van Europa’s grootste economische machten naar de financiële industrie: “de financiële sector moet meebetalen voor de puinhoop die ze zelf voor een groot deel heeft veroorzaakt”.

Volgens sommigen is het een voorbeeld dat anderen in Europa die nu nog niet aanschuiven, zal overtuigen om mee te doen. Ook voor andere landen in de wereld kan het als voorbeeld werken.

Na meer dan 10 jaar actie, toch een overwinning …

Als grote promotor van deze belasting beschouwt ATTAC deze beslissing als een echte overwinning omdat ze voortvloeit uit een campagne van meer dan 10 jaar.

Vijftien jaar geleden begon de internationale organisatie ATTAC samen met andere Noord-Zuid NGO’s (onder meer 11.11.11 en Oxfam Solidariteit) aan een beweging over heel de wereld om de uitvoering van de belasting over financiële transacties te eisen. Volgens ATTAC moesten niet alleen opbrengsten worden nagestreefd, maar cruciaal was een regulerende, herverdelende, maar ook bestraffende maatregel tegen financiële speculatie.

ATTAC herinnert eraan dat het voorstel van deze maatregel een grote symbolische waarde heeft: bewijzen dat alternatieve beleidsmaatregelen wel degelijk mogelijk zijn. Door een maatregel voor te stellen, die door iedereen als ‘onmogelijk’ werd beschouwd, gecombineerd met de vastberaden en volgehouden inspanningen van burgers, kon deze toch worden opgelegd aan regeringen.

Het bewijs wordt geleverd

Dit bewijs is zeker in tijden van crisis belangrijk. Door een nooit gezien bezuinigingsbeleid, dat wordt voorgesteld als absoluut onvermijdelijk, zelfs als de inefficiëntie en absurditeit ervan dagelijks wordt aangetoond, is het belang van een FTT alleen maar toegenomen.

Na de stemming over de financiële transactietaks moet de hoop van al diegenen die zich verzetten tegen deze wilde bezuinigingen en die bovendien haalbare en reële alternatieven voorstellen, blijven groeien. Net als het verzet tegen het huidige imposante beleid dat het invoeren van een herverdelende belasting op Europees niveau steeds voorstelde als een absurde zaak. Alternatieven zijn mogelijk, ze zullen worden goedgekeurd, burgers geloven erin en ze blijven vastberaden vechten om ze uiteindelijk op te leggen.

Eric Goeman, woordvoerder van ATTAC Vlaanderen: “De Taks op Financiële Transacties kan de groeiende sociale ongelijkheid stoppen en de financiële markten ten dienste stellen van de vooruitgang van de mensheid in plaats van dat ze vooral een mondiale elite bevoordelen”.

Elf landen van de eurozone steken nek uit

De 10 landen – naast België – die nu tenminste hun fiscale nek uitsteken zijn: Duitsland, Estland, Griekenland, Spanje, Frankrijk, Italië, Oostenrijk, Portugal, Slovenië en Slovakije. Samen zijn deze 11 landen goed voor 90 procent van het BBP in de eurozone. Bij de tegenstanders vinden we naast Groot-Brittannië ook Zweden, Nederland, Tsjechië, Malta en Luxemburg.

Voor de meeste sociale bewegingen staan vooral de opbrengsten van deze taks voorop. Vroegere schattingen vanuit de Europese Commissie bedroegen ongeveer 57 miljard euro (een vierde van de Europese begroting). Oxfam International, een sterke verdediger van de Robin Hood Tax, heeft het over 37 miljard pond.

Dat is een niet te versmaden bedrag zeker in moeilijke crisistijden. De uiteindelijke opbrengst zal minder worden door de weigering van Groot-Brittannië om deel te nemen waardoor een van de belangrijkste actoren van de financiële industrie, de Londense City, buiten schot blijft.

Economische en schuldencrisis: bittere bondgenoten

We moeten natuurlijk toegeven dat de voorbije vier jaar de bankencrisis gevolgd door een economische en een schuldencrisis bittere bondgenoten geweest zijn in onze strijd voor meer fiscale rechtvaardigheid. Vooral door de bail-outs van de banken en de eurocrisis zijn verschillende overheden op zoek naar nieuw geld om aan hun ‘sociale’ verplichtingen te kunnen blijven voldoen.

Geld kan al lang niet alleen meer gevonden worden door steeds hardere besparingen die vooral de sociale sector en publieke dienstverlening treffen. De gevolgen komen op de schouders van de werkende mensen terecht, terwijl ondertussen de banken en de financiële sector hun gedereguleerde leventje van voor de crisis hebben hervat.  

Eric Goeman, coördinator FAN: “Dit is een historische doorbraak op Europees niveau na twaalf jaar strijd. FAN heeft steeds mee gestreden in de Europese netwerken. Na acht lange jaren na de goedkeuring van een Tobintaks door het Belgische parlement, mogen we vandaag zeker juichen. De strijd wordt beloond, maar we mogen niet op onze lauweren rusten. Nu begint een nieuwe belangrijke strijd: de verdeling van de opbrengsten.”

“Dit is een historische doorbraak op Europees niveau na twaalf jaar strijd. FAN heeft steeds mee gestreden in de Europese netwerken. Na acht lange jaren na de goedkeuring van een Tobintaks door het Belgische parlement, mogen we vandaag zeker juichen. De strijd wordt beloond, maar we mogen niet op onze lauweren rusten. Nu begint een nieuwe belangrijke strijd: de verdeling van de opbrengsten”

“Om te verhinderen dat alles naar de Europese begroting vloeit of alleen dient om de bankencrisis in de nationale staten te bezweren, moet het geld effectief worden gebruikt voor de sociale noden te lenigen in Europa (de stijgende sociale ongelijkheid, jeugdwerkloosheid, ouderenzorg, groeiende armoede, opvang van daklozen). Voor de verdere ontwikkeling van de arme landen in het Zuiden en voor de strijd tegen de klimaatverandering zullen we meer dan ooit alert moeten blijven. België draagt hierin ook een verantwoordelijkheid. We zullen onze politici op de voet volgen.”

De Europese Commissaris voor Fiscaliteit, Algirdas Semeta, heeft nu de handen vrij om zo vlug mogelijk een voorstel uit te werken en dan is het aan de elf landen om tot een compromis te komen.

Hij beloofde alvast met zijn voorstel dicht aan te zullen leunen bij een eerder – afgeschoten – plan om de FTT in de hele EU in te voeren. Vermoedelijk zal Semeta vragen om de handel in aandelen en obligaties met minimaal 0,1 procent te belasten, en de handel in derivaten met minimaal 0,01 procent.

Over het voorstel van Semeta zullen alle 27 EU-landen mee mogen onderhandelen, dus ook de Britten, die zeker nog een zwaar tegenoffensief zullen lanceren in dienst van de Londense City. Het zullen uiteindelijk slechts de elf deelnemende landen zijn die mogen stemmen. De andere mogen later altijd mee op de kar springen.

De tegenstand van de financiële lobby is groot

De vertegenwoordigers en think-thanks van de financiële industrie spelen vooral in op de angst bij sommige regeringen dat bedrijven aan de heffing zullen trachten te ontkomen door hun activiteiten uit de deelnemende landen weg te halen. Om dat te voorkomen, zou de Commissie een ‘veiligheidsnet’ willen introduceren.

Zo wil ze beide partijen die een transactie uitvoeren, belasten, op voorwaarde dat ze een link hebben met één van de deelnemende landen. Als bijvoorbeeld een Amerikaanse bank met een Franse of Belgische bank aandelen verhandelt, zullen enkel de Franse en Belgische banken worden belast, tenzij de Amerikaanse bank in Europa een vestiging heeft.

Wil die laatste bank absoluut niet belast worden, zal zij alle banden met haar klanten in Frankrijk en België, en bij uitbreiding in alle deelnemende landen, moeten doorknippen. De Commissie rekent erop dat zoiets niet vlug zal gebeuren.

Het komende debat over de verdeling van de opbrengsten

De bestemming van de opbrengsten van de Tobintaks zal ongetwijfeld nog aanleiding geven tot een aantal hoogoplopende debatten en ook tot acties vanuit de sociale bewegingen en vakbonden. Een deel ervan blijft ongetwijfeld gereserveerd voor de Europese begroting, een ander deel wordt waarschijnlijk doorgesluisd naar de nationale begrotingen.

Het zal dus een gevecht worden om een aanzienlijk deel ook te blijven voorzien voor de herverdeling van mondiale publieke goederen en de strijd tegen de klimaatopwarming (waar ook de ontwikkelingslanden het grootste slachtoffer van dreigen te worden).

Een FTT kan alleen maar aan onze doeleinden beantwoorden indien minstens aandelen, obligaties en afgeleide producten worden belast. (Een ‘covered bond‘ is een aanduiding voor een bijzondere vorm van een obligatie waarbij aan de obligatiehouders een extra zekerheid wordt verschaft; een ‘junk bond‘ ook wel ‘rommelobligatie’ genoemd, is een term die in de financiële wereld gebruikt wordt om een risicovolle obligatie met een hoog rendement aan te duiden.)

Het voorlopige voorstel voorziet ook geen belasting voor pensioenfondsen. Dat is nodig om voldoende opbrengst te verzekeren, en om speculatie op de financiële markten te temperen, want juist pensioenfondsen zijn grote speculanten.

Uit onderzoek blijkt dat 60 procent van de Europese burgers gewonnen is voor de invoering van een FTT, maar alleen als die ambitieus genoeg is en voldoende impact heeft zowel op regulering als op inkomsten. Dat bleek vooral nog eens uit de publieke ontgoocheling over de Franse FTT die alleen – en op een te beperkte manier – aandelen belast.

Is het toeval dat Christine Lagarde, baas van het IMF, tijdens het Wereld Economisch Forum in Davos (januari 2013), een oproep doet om de strijd tegen de jeugdwerkloosheid prioritair te stellen in het beleid? Enkele dagen later pleit de Franse president François Hollande (PS) tijdens een voordracht voor de Duitse Bundestag ervoor dat Frankrijk en Duitsland een belangrijk deel van de opbrengsten van de FTT naar de strijd tegen de jeugdwerkloosheid zouden laten vloeien.

België nog steeds beste jongetje van de klas

Tijdens de nieuwjaarsspeech van onze uittredende minister van Ontwikkelingssamenwerking Paul Magnette (PS) voor het parlement hoorden we volgende uitspraak: “We verdedigen de invoering van een taks op financiële transacties op Europees niveau waarbij een deel van de opbrengsten moet worden gereserveerd voor mondiale publieke goederen en de strijd tegen de armoede”.

Op dit vlak is België nog steeds het beste jongetje van de klas. Daarom voeren we nu een campagne met ons Europees netwerk om van elke minister van Financiën van de elf betrokken landen een politiek statement te eisen over de aanwending van de financiële middelen.

Het debat krijgt meer dan waarschijnlijk een vervolg op de Europese top van 7 en 8 februari, waar de grote lijnen moeten worden uitgestippeld voor het budget 2014-2020.

De start van de onderhandelingen over de ‘versterkte samenwerking’ is voorzien op 13 februari met daarna maandelijkse ontmoetingen tijdens het Ierse EU-voorzitterschap. Op 30 juni kan er dan een uitgewerkt voorstel uit de bus komen.

Nobelprijswinnaar economie Joseph Stiglitz als medestander

Joseph Stiglitz verklaarde vorig jaar dat “de financiële sector de wereldeconomie heeft vervuild en nu ook moet betalen voor het schoonmaken”. Hij wil dat de belasting wordt ingevoerd op alle financiële transacties, niet alleen die op valuta, maar ook op aandelen en vastgoed, zodat toekomstige zeepbellen worden voorkomen. Zo verschoof het debat over de Tobintaks naar de mogelijkheden van een FTT, hetgeen nieuwe uitdagingen stelde voor de sociale bewegingen.

“Ik ben er steeds meer van overtuigd dat je zo’n heffing kunt toepassen”, pareerde Stiglitz de critici. “Je ontmoedigt er sommige van de verontrustende effecten van excessieve financiële handel mee.”

Bovendien hanteerde hij een motief voor een minieme belasting op dergelijke transacties waarvoor ATTAC en 11.11.11 reeds meer dan tien jaar ijveren: om belasting te kunnen heffen, moet je weten wat er gebeurt. Een heffing heeft dan ook niet alleen tot gevolg dat excessieve speculatie kan worden ontmoedigd, het levert ook noodzakelijkerwijs een registratie op van alle transacties die worden gedaan.

Vehikels die buiten de balans worden gehouden, exotische producten die onderhands worden verhandeld in plaats van zichtbaar op een beurs: veel van die praktijken die bijdroegen tot de kredietcrisis komen opeens boven water als er belasting op moet worden geheven.

Of zoals Stiglitz het treffend samenvatte: “met belastingheffing oefen je controle uit en ontmoedig je risico’s”. Laten dit nu juist de argumenten zijn die ATTAC al jarenlang verdedigt: stabilisering en regulering van de financiële markten en als gevolg ook nog eens een ‘sociale pot’ om zoveel mogelijk noden te lenigen hier en in het Zuiden en om de klimaatopwarming tegen te gaan.

Dit is een overwinning, maar de strijd is nog niet gestreden …

Natuurlijk is de strijd nog niet klaar: het kwaad zit hem vaak in kleine details

Niets is al duidelijk besloten met betrekking tot de toepassingsmechanismen en de doelgebieden ervan: onderhandelingen erover zullen beginnen na dit besluit, maar er is sprake van plannen om een belastingtarief van 0,1 procent op te leggen voor transacties in aandelen en obligaties en dat is positief. Dat is het belastingtarief waar ATTAC gedurende jaren voor streed.

Ook positief is de geplande opname van alle producten en het viseren van alle financiële actoren, met inbegrip van de hedgefondsen, alsook het feit dat de belasting in rekening zal worden gebracht in het land waar de overdracht plaatsvindt.

Maar er zijn ook ernstige tekortkomingen in de voorstellen die nu op tafel liggen: het belastingtarief op derivaten is zeer laag – slechts 0,01 procent. Dat tast het vermogen aan om speculatie en volatiliteit te verminderen.

Massavernietigingswapens in Londense City

Waarom het hoger belasten van derivaten voor ons belangrijk is, beschrijft journalist Joris Luyendijk uitstekend in zijn serie ontmoetingen met actoren uit de Londense City. In zijn gesprek met een man die ooit voor een grote bank complexe derivaten ontwierp, lezen we het volgende: “Derivaten, hetgeen wij ‘gestructureerde producten’ noemen, zijn als nucleaire technologie. Je kunt er waardevolle dingen mee doen. Je kunt er ook een massavernietigingswapen mee maken.”

“Ze worden door multinationals vooral gebruikt om belastingen te ontlopen, maar ook door pensioenfondsen om risico’s af te dekken. Een derivaat in simpelste vorm is een boer die geen idee heeft hoe zijn oogst gaat worden, maar die een ton nodig heeft om te kunnen zaaien. Misschien wordt de oogst fantastisch, misschien gaat ie helemaal verloren. Probeer jij als boer maar eens een ton te lenen bij de bank.”

“Maar nu koopt de boer een derivaat waarbij zijn ‘tegenpartij’ vastlegt 120.000 pond te betalen voor de oogst. Als de oogst beroerd is, krijgt de boer nog steeds die 120.000 en verliest de tegenpartij. Als de oogst geweldig is, verdient de tegenpartij geld. Hoe dan ook heeft de boer zijn oogst gefinancierd. Dit is het klassieke voorbeeld van een maatschappelijk nuttig derivaat; je elimineert een element van onzekerheid. De andere kant van de medaille is dat derivaten vaak complex en duur zijn, dus zijn het vooral de agrogiganten die er gebruik van maken.”

Derivaten zijn het ideale speeltje voor de grote speculanten en institutionele beleggers geworden. Daarom moeten ze onder controle komen en gereguleerd worden.

Niet raken aan deviezentransacties

Het grootste euvel aan het huidige voorstel voor ATTAC is dat deze taks niet raakt aan de deviezentransacties (hetgeen Tobin juist wél voorstelde), waardoor de meest speculatieve en volatiele markt buiten schot blijft. Een transactiemarkt van 4.000 miljard per dag!

Daarom blijft het onzin om deze taks een ‘Tobintaks’ te noemen zoals veel fiscale journalisten in binnen- en buitenlandse media opnieuw gedaan hebben de voorbije weken. Dat is de burgers zand in de ogen strooien, terwijl het zand in de financiële machine moet terechtkomen.

Het positieve is zeker dat diegenen die vooral ijveren voor financiële middelen om allerlei sociale noden te lenigen bijna zeker een overwinning mogen claimen, want die verwachte inkomsten zullen er ongeveer wel komen. Het belangrijkste strijdpunt waarom ATTAC in deze arena is gestapt, namelijk ‘het reguleren van de financiële markten’, zal niet worden bereikt door een te lage taks en zeker niet door de derivatenhandel nog lager te belasten.

Het argument van de te verwachten ‘grote belastingvlucht’ vanwege de tegenstanders gaat al helemaal niet op, want in de Londense City betaalt iedereen 0,5 procent Tax Duty Stamp en toch wil iedereen in de City zijn.

Het is wel goed mogelijk dat wanneer men ziet dat de inkomsten zo hoog zijn als verwacht en de belastingvlucht minimaal blijft, dat uiteindelijk veel tegenstanders van kamp veranderen, hetgeen natuurlijk deze taks invloedrijker zou maken.

Belasten van afgeleide producten

Wij zullen er blijven op aandringen de taks op financiële transacties zo te doen vastleggen dat ze tot het grootst mogelijke resultaat inzake toepassing en regelgeving komt en een zo groot mogelijk effect waarborgt.

ATTAC eist in het bijzonder het belasten van afgeleide producten zoals transacties van deviezen. Dit gaat helemaal niet in tegen het vrije kapitaalverkeer zoals de Europese Commissie beweert. Dat bewijzen diverse rapporten. Anders dan is voorzien in het ontwerp van de Commissie moet bovendien ook de deviezenhandel aan de spotmarkets van de FTT worden aangepakt. Er zouden werkelijk zo weinig mogelijk uitzonderingen mogen zijn, want uitzonderingen geven de mogelijkheid om voorschriften te omzeilen.

ATTAC pleit voor toepassing van een uniform belastingpercentage van minstens 0,1 procent. Een belastingpercentage van 0,01 procent op de handel met afgeleide producten (derivaten) zoals door de Europese Commissie voorgesteld, is te laag om de stabilisering die wordt nagestreefd te bereiken.

De toepassing van het voorstel om de FTT naargelang het land te heffen, is toe te juichen. Op deze manier worden diegenen die de belasting niet aanvaarden, verplicht hun maatschappelijke zetel te verplaatsen. Een operatie die vaak duurder uitvalt dan het aanvaarden van de opgelegde belasting. Daarbij eist ATTAC verdere maatregelen tegen het ontvluchten van opgelegde belastingen.

Begrip ‘sociale democratie’ klinkt ook in 2013 holler dan ooit

De dagelijkse strubbelingen in de EU-lidstaten tonen duidelijk aan in welke mate de politiek als gevolg van de jarenlange deregulering van de financiële markten afhankelijk is geworden.

De financiële markten domineren niet alleen de EU, maar ook het bezuinigingsbeleid van nationale overheden (waardoor rechtse, linkse, centrumrechtse en centrumlinkse regeringen allemaal hetzelfde saneringsbeleid voeren), laten regeringen struikelen en brengen nieuwe regeringen (meestal technocratischer dan de vorige) aan de macht. Onder druk van de financiële markten en de ratingagentschappen klinkt het begrip ‘sociale democratie’ ook in 2013 holler dan ooit.

Democratie zal opnieuw heroverd moeten worden. De financiële industrie is bij het begin van de 21ste eeuw als de hedendaagse monarchie: haar enige morele waarde is winstaccumulatie.

Het invoeren van een taks op financiële transacties is een belangrijke bouwsteen om door regulering de dominantie van de financiële industrie af te bouwen (samen met o.a. harmonisering van Europese vennootschapsbelastingen, sluiten van belastingparadijzen, scheiden zakenbanken en spaarbanken, enz.) waardoor ‘arbeid’ opnieuw een centrale plaats krijgt en ‘sociale strijd’ de bepalende factor wordt voor de verdere opbouw of neergang van de sociale welvaartsstaat.

Dat is de zware opdracht waarvoor de vakbonden en sociale bewegingen zich geplaatst zien in de komende maanden en jaren – laten we het niet verbloemen.

Onze voornaamste doelstellingen waren niet de opbrengsten …

De taks is een door en door structurele, realistische, maar toch zeer bescheiden maatregel (in het Belgische wetsvoorstel van 2004 ging het bijvoorbeeld om 0,02 procent), maar met grote gevolgen voor de financiële industrie.

Hieronder nog eens op een rijtje de doelstellingen (en gevolgen) van het invoeren van een Tobintaks:

– De taks zou een dam moeten worden tegen financiële speculatiecrisissen (die steeds worden afgewenteld op de zwaksten, de verliezers van de neoliberale globalisering);

– De taks kan een wapen zijn tegen de onberekenbaarheid en instabiliteit op de monetaire markten;

– Deze taks kan bijdragen aan het verminderen van de kortetermijnkapitaalstromen (die o.a. bijdragen aan werkloosheid, milieuvernietiging, afbraak van de verzorgingsstaat);

– De taks zorgt voor meer politieke controle op de mondiale kapitaalstromen. Meer controle op de kapitaalstromen leidt tot meer mondiale democratie door het primaat van een ‘regulerende’ overheid (een moersleutel in het raderwerk van de deregulering van kapitaal en de mobiliteit van flitskapitaal);

– De taks werkt structureel herverdelend en is dus een ‘Robin Hood-taks’ die neemt van de rijken om uiteindelijk te leiden tot meer sociale gelijkheid;

– De taks zorgt voor meer mondiale fiscale rechtvaardigheid (overheveling van belasting op arbeid naar belasting op vermogen) waarbij de sterkste schouders eindelijk ook de sterkere lasten dragen;

– Uit een taks ontstaan ‘inkomsten’. Die opbrengsten kunnen worden verdeeld in een mondiaal sociaal fonds om bij te dragen tot de strijd tegen aids, voor gratis gezondheidszorg en onderwijs in de Derde Wereld, tegen de afbraak van de verzorgingsstaat in Europa, maar tevens voor de opbouw van een verzorgingsstaat in de ontwikkelingslanden.

Neoliberalisme is geen stille dood gestorven

De regulering van de financiële markten heeft voor ons (11.11.11 en ATTAC Vlaanderen) altijd vooropgestaan, veel NGO’s gaan vooral voor de opbrengsten voor allerlei sociale mondiale doelen zoals strijd tegen HIV/aids, strijd tegen honger, malaria, het behalen van de VN-Millenniumdoelen over toegang tot water, sanitair, gezondheidszorg, onderwijs, enz.

Zelfs als Merkel en Hollande vandaag grote voorstanders zijn voor de invoering van bepaalde taksen op financiële transacties is het bovenal om de nodige financiën bij elkaar te zoeken om hun begrotingen aan te vullen en niet om het sociale Europa een stap dichterbij te brengen.

Het neoliberalisme (hoewel de meeste nationale regeringen in Europa zichzelf zo niet langer omschrijven, voeren zij in de praktijk nog steeds een neoliberaal beleid zoals met de Europese bezuinigingspolitiek, de monetaire orthodoxie) is geen stille dood gestorven, maar voert alle dogma’s brutaal uit.

Privatiseringen, liberaliseringen, flexibilisering van de arbeidsmarkten (‘modernisering’), arbeid tegen steeds slechtere voorwaarden, loonmatiging, … worden doorgedrukt onder het mom van “de markten hebben hun vertrouwen verloren”.

De zwakste schakels in de Europese monetaire keten zoals Griekenland, Spanje, Ierland, Portugal en Italië dienen als proefkonijnen op het slagveld van de financiële industrie.

Andere maatregelen zijn nog nodig

We moeten ook erkennen dat niet alle sociale en economische problemen worden opgelost door deze belasting. Andere maatregelen zijn nog nodig met als doel het herstel van het evenwicht of het herdefiniëren van overdrachten binnen de economische zones in Europa.

Zelfs als hiervoor een grote hoeveelheid kapitaal nodig is, kan die worden beveiligd via de FTT. Bovendien zullen andere maatregelen nodig zijn om een einde te maken aan de huidige economische, sociale en politieke crisis in Europa.

ATTAC blijft, net zoals ze heeft gedaan voor de FTT, voorstellen formuleren en vechten voor alternatieven voor het huidige bezuinigingsbeleid. Samen met andere sociale bewegingen in heel Europa. Bijvoorbeeld in het lopende proces van ALTERSUMMIT, een verzameling van al deze bewegingen. In juni 2013 komen ze in Athene samen – de bakermat van de huidige crisis, maar ook van de democratie.

Omdat een andere wereld moet.

Eric Goeman

Eric Goeman is woordvoerder van ATTAC Vlaanderen.
 

take down
the paywall
steun ons nu!