Ftalaten, bisphenol-A en parabenen: het zijn allemaal voorbeelden van zogenaamde endocriene disruptoren, chemicaliën die het hormoonstelsel verstoren. Toch zijn ze werkelijk alomtegenwoordig in onze dagelijkse producten zoals voedsel, cosmetica, speelgoed en zelfs babyproducten.

Bezorgde artsen, wetenschappers en milieuverenigingen waarschuwen al jaren dat onze voortdurende blootstelling aan die cocktail van chemicaliën verantwoordelijk is voor het toenemende aantal kankers, de dalende zaadkwaliteit bij mannen, diabetes en zwaarlijvigheid. Ze toonden aan dat zelfs ongeboren baby’s al blootgesteld worden aan de stoffen.

Nu waarschuwt ook de Europese milieuwaakhond EEA voor de effecten van de chemicaliën. “Het wetenschappelijke onderzoek dat in de laatste decennia gebeurd is, toont aan dat hormoonverstoring een echt probleem is, met ernstige effecten voor het milieu en mogelijk ook de mens”, stelt Jacqueline McGlade, hoofd van het Europese Milieuagentschap (EEA) in een persbericht. “Het zou van voorzichtigheid getuigen om een terughoudende aanpak te hanteren voor veel van deze stoffen, tot hun effecten beter bekend zijn.”

Moeilijk onderzoek

Een nieuw rapport van het Milieuagentschap toont duidelijk aan dat er sterk bewijs is voor de schade die EDC’s toebrengen aan diersoorten in het wild en in laboratoriummuizen. Toch is het moeilijk om het effect op mensen wetenschappelijk aan te tonen, omdat het onderzoek erg complex is en lang zou aanslepen. “De studies op dieren kunnen in dit geval als een alarmsignaal gezien worden”, stelt het agentschap.

“We beschikken over een brede waaier van onderzoeken die blootstelling aan de chemicaliën linkt met problemen aan schildklier, immuunsysteem, zenuwstelsel en voortplanting bij dieren”, stelt het agentschap. “Dat zijn grotendeels dezelfde ziektes en afwijkingen die steeds vaker voorkomen bij de menselijke populatie. Zowel mensen als dieren kunnen in toenemende mate blootgesteld worden aan die chemicaliën in het milieu, via water of via de voedselketen.”

Borstkanker

Het agentschap besluit dat de link tussen bepaalde stoffen en kankers wel al duidelijk is vastgesteld. Van EDC’s met een gelijkaardige werking als het vrouwelijke hormoon oestrogeen is bewezen dat ze een risicofactor zijn voor onder meer borstkanker en endometriose. Het aantal borstkankers stijgt in vrijwel alle geïndustrialiseerde landen.

“Verschillende studies linken de chemische stoffen met autisme, aandachtsstoornissen, vroegere puberteit bij meisjes en ontwikkelingsachterstand bij kinderen”, stelt het agentschap. “Maar ook hier is er meer onderzoek nodig om de invloed van EDC’s te bevestigen of in vraag te stellen.”