Frontex
Tijdens een toespraak voor de Raad van Bestuur (RvB) van Frontex, op 9 februari in Gödöll?, nabij Boedapest, stelde Hongaars minister van Binnenlandse Zaken, Sándor Pintér, dat “Frontex bewezen heeft een waardevolle onderneming te zijn, en aangetoond heeft dat samenwerking tussen lidstaten zinvol is in de beveiliging van de grenzen.”
Frontex, opgericht in oktober 2004 en actief sinds mei 2005, heeft zijn hoofdkwartier in Warschau. Het is verantwoordelijk voor de coördinatie van de beveiliging van de buitengrenzen van de EU door zijn lidstaten. En om deze gesloten te houden voor vluchtelingen.
Het agentschap helpt met risicoanalyses voor de nationale grenswachten, verleent ondersteuning in situaties die geavanceerde technische en operationele inspanningen vereisen en organiseert gezamenlijke uitwijsoperaties.
Stoppen van vluchtelingen
Pintér benadrukte dat Frontex een reputatie heeft verworven zowel binnen als buiten de EU.
“Frontex heeft duidelijk aangetoond dat de bescherming van de grenzen door eender welke lidstaat, een bijdrage is tot de bescherming van gans de EU,” zei hij. Hij sprak in lovende woorden over Frontex’ Rapid Border Intervention Teams (RABIT’s).
“RABIT heeft de illegale grensoverschrijdingen in Griekenland met veertig procent doen dalen, wat de efficiëntie van de eenheden bewijst,” verklaarde hij.
“RABIT-eenheden maken ook gebruik van Hongaarse technologie en mankracht,” voegde hij eraan toe.
De Hongaarse minister verzekerde Frontex van Hongarijes steun en wees erop dat de voornaamste taak van het agentschap het “stoppen van illegale migratie” is.
Verwerking persoonlijke gegevens
“Veiligheid (nvdr: van Europa’s grenzen) komt op de eerste plaats, maar fundamentele rechten van individuen zijn ook belangrijk,” zei hij.
Hij verklaarde zijn steun voor het voorstel om Frontex persoonlijke gegevens te laten verzamelen tijdens zijn operaties, en te laten beheren. Volgens Pintér is een betere en vluggere informatiestroom tussen EU-agentschappen, diensten en landen noodzakelijk in de strijd tegen vluchtelingen.
Ook steunt hij Frontex’ samenwerking met derde landen.
Vragen omtrent welke gegevens van vluchtelingen het agentschap mag verzamelen tijdens operaties, onder welke omstandigheden en condities, met welke beperkingen, hoe deze mogen aangewend worden – vragen omtrent proportionaliteit en de bescherming van deze gegevens dringen zich dan ook op.
Snelle interventieteams
RABIT’s werden voor het eerst opgericht in april 2007 om voornamelijk de zuidelijke grenzen van de EU te beschermen.
“Sinds de eerste maal dat ze ingezet werden in oktober 2010, in Griekenland, daalde de grensoverschrijdingen aan de Turks-Griekse grens met vierenveertig procent in slechts twee maanden,” dixit Pintér.
Bij deze operatie zijn de zevenentwintig lidstaten betrokken – en enkele Schengenlanden die niet tot de EU behoren – die op het terrein ongeveer tweehonderd grenswachten en technische uitrusting ter beschikking hebben gesteld.
RABIT-eenheden zullen tot 3 maart 2011 in Griekenland gestationeerd zijn. Frontex zal echter operationele steun aan de Helleense Republiek blijven leveren na deze datum in het kader van Joint Operation Poseidon Land.
Tussen januari en oktober 2010 werden er volgens Frontex-statistieken eenendertigduizend vluchtelingen in Griekenland gearresteerd. Zij worden opgevangen in de meest mensonwaardige omstandigheden.
Bij de ontplooiing van RABIT’s aan de Grieks-Turkse grens in oktober verrichtten de EU-grenswachten gemiddeld tweehondervijfenveertig arrestaties per dag. Dit aantal is vorige maand net onder de honderd gedaald.
Onmenselijke behandeling
Op 21 januari 2011 veroordeelde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens het onmenselijke Griekse asiel- en opvangbeleid.
Ook werd België veroordeeld voor het schenden van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens omdat het in 2009 een Afghaans vluchteling terug naar Griekenland stuurde in het kader van het Dublinsysteem.
Het Dublinsysteem laat Europese landen toe asielzoekers terug te sturen naar het eerste Europese land waar ze passeerden.
Het Hof oordeelde onder meer dat België daardoor het verbod op onmenselijke of vernederende behandeling heeft geschonden.
Griekenland, één van de belangrijkste toegangspoorten tot de EU, is voor asielzoekers al sinds 2004 een ware nachtmerrie. Ze leven er op straat of worden opgesloten in overvolle detentiecentra en hebben er zelden toegang tot een asielprocedure.
België is het eerste land dat hiervoor werd veroordeeld door het Hof.
Vlugge groei
Frontex is een snel groeiend agentschap. Dit blijkt ondermeer uit de evolutie van zijn jaarlijks budget dat vlugger toeneemt dan was voorzien.
In 2005 beschikte het agentschap over een budget van zes miljoen euro, in 2006 al negentien miljoen, in 2007 tweeënveertig miljoen, in 2008 zeventig miljoen en achtentachtig miljoen euro in 2009 – of 14,7 maal het bedrag van vier jaar eerder.
In 2008 kon het agentschap beschikken over achtien vliegtuigen, twintig helikopters en éénennegentig vaartuigen die door EU-lidstaten ter beschikking werden gesteld.
Momenteel werken er tweehonderdtweeënzeventig personen voor Frontex – naast de manschappen die voor grensbewaking ter beschikking worden gesteld.
Uitbreiding mandaat
De intensivering en uitbreiding van Frontex’ rol is een prioriteit voor het Hongaarse EU-voorzitterschap tijdens zijn zes maanden durende termijn.
Het wilt een verordening van de Raad van de Europese Unie betreffende een uitbreiding van het agentschaps mandaat promoten.
Hierdoor zou ondermeer het verzamelen, verwerken en het beheer van persoonlijke gegevens – dat momenteel niet tot Frontex’ mandaat behoort – belangrijk worden in de werking van het agentschap.
Momenteel oefent Frontex vooral een coördinerende en ondersteunende rol uit.
Ook zou het agentschap door dit nieuwe mandaat meer materieel ter beschikking krijgen en zelf materieel kunnen aanschaffen – wat een nog hoger budget zal noodzaken.
Naast de 27 EU-lidstaten namen ook vertegenwoordigers van Noorwegen, Zwitserland, Liechtenstein en de Europese Commissie deel aan de twee dagen durende RvB in Gödöll?.
