Overstromingen veroorzaken de laatste jaren vaker en steeds meer schade in steden wereldwijd. Die schade wordt deels veroorzaakt door de manier waarop steden zijn aangelegd. Het gebruik van materialen zoals beton en gebrek aan groen, leiden ertoe dat het water niet kan worden geabsorbeerd in de bodem maar moet afvloeien. Bij zware regenval kunnen de afvoerleidingen dat niet meer aan.
“De Chinezen plannen en implementeren snel”, zegt Martin Khor, directeur van het South Centre, een denktank voor ontwikkelingslanden. “Het project ‘sponssteden’ werd in 2015 gelanceerd in China, met als doel in 2020 70 procent van het regenwater vast te houden in 80 procent van de steden.” Hij verwacht dat het Chinese idee zich snel zal verspreiden over de wereld.
Dertig steden
Tijdens een recente bijeenkomst in de Maleisische stad Penang (Maleisië) wees de Maleisische wetenschapper Kam Suan Pheng op de gevolgen van verstedelijking voor de waterhuishouding. In het verleden werd 50 procent van de neerslag geabsorbeerd door de bodem, 10 procent verdween in rivieren en afvoeren en 40 procent verdampte. De grond werkte als een natuurlijke spons die regenwater absorbeerde en overstromingen voorkwam.
Door de verstedelijking wordt momenteel echter slechts 15 procent van het regenwater nog geabsorbeerd door de bodem en de verdamping 30 procent van het totaal uitmaakt. Dat betekent dat nu 55 procent van al het regenwater moet afgevoerd worden.
In China wordt het project sponssteden uitgevoerd in dertig steden. Bij dat project is het Nederlandse adviesbureau Arcadis betrokken. Het programma in de stad Wuhan is gericht op een nieuwe manier van ontwerpen van gebouwen, pleinen en straten, een upgrade van het bestaande afvoersysteem en oplossingen voor de overmatige afvoer van water.
“China heeft 12 miljard dollar beschikbaar gesteld voor de projecten. De centrale overheid betaalt 15 tot 20 procent van de kosten, de rest komt van de plaatselijke overheid en private ontwikkelaars”, zegt Khor. “Die kosten zijn nog altijd lager dan de naar schatting 100 miljard dollar schade als gevolg van overstromingen in China tussen 2011 en 2014, en de verloren mensenlevens.”
In diverse Europese steden is er interesse voor deze Chinese aanpak. Zo zijn er in Berlijn plannen om ook een ‘sponsstad’ te worden. De stad is onder meer van plan verticale tuinen aan de leggen op appartementencomplexen. “De zelfredzaamheid van de stad en het indijken van klimaatrisico’ s staan in China steeds hoger op de agenda”, zegt Arcadis op zijn website. De Chinese aanpak is ook interessant voor België, stelt Arcadis, omdat ook hier de rivieren en stromen bij hevige regen al het water niet aankunnen.
In de Deense hoofdstad Kopenhagen wordt gewerkt aan overstromingsparken die bij hevige neerslag het water moeten verwerken en afvoeren naar ondergrondse reservoirs. “Sponssteden hebben toekomst”, zegt Khor. “Daarnaast verbeteren ze ook de sociale situatie, vooral nu overstromingen een steeds groter probleem worden als gevolg van de klimaatverandering.”
