“Ze behandelen ons als dieren. Ze willen de slavernij terugbrengen”: een arbeider op één van de plantages van Socfin getuigt in de onderzoeksreportage van #Investigation op RTBF. Socfin is een multinational die gespecialiseerd is in industriële palmolie en rubberplantages in Afrika en Zuidoost-Azië. De wantoestanden op de plantages zijn uitgebreid gedocumenteerd.

ING en Belfius promoten Socfin als ethische investering

De reportage gaat verder en onderzoekt de rol van banken van bij ons in de multinational. Vooral Belfius en ING komen er niet goed uit, omdat ze beleggingen in Socfin promoten als ethische investering. De organisaties FairFin, Financité, CNCD-11.11.11, FIAN Belgium, Entraide et Fraternité en AEFJN roepen daarom klanten op om hun bank aan te spreken.

Belfius verkocht tot voor kort een “maatschappelijk verantwoorde investering” (MVI) waarin Socfin is opgenomen. Het fonds in kwestie, Value Square Fund Equity World, kreeg zelfs een groen label toegekend vanwege de financiële sector. Na de onthulling van de RTBF trok Belfius het fonds in kwestie uit zijn aanbod terug. Verschillende Belgische ngo’s stellen deze laattijdige reactie aan de kaak. Al sinds 2013 roepen ze op om schadelijke investeringen in multinationals die betrokken zijn bij landroof, zoals Socfin, uit te sluiten. Het feit dat Belfius investeringen in Socfin als duurzaam bleef promoten toont een duidelijk gebrek aan voorzorg. De ngo’s kaarten ook het veel te lage ambitieniveau van de meeste zogenaamde “ethische” fondsen aan.

ING maakt het nog bonter. De Nederlandse bank is de bevoorrechte financiële partner van Socfin. Ze houdt hier hardnekkig aan vast, ondanks een lange lijst van belastende rapporten, een intensieve dialoog met de bank en informatie- en sensibiliseringscampagnes (STOP Greenwash-ING). In 2017 kende ze een nieuwe, zogezegd “duurzame” lening toe aan het palmoliebedrijf. Dit maakt ING bewust medeplichtig aan mensenrechtenschendingen en landroof. Tegenover deze halsstarrigheid werd in 2019 tegen ING een klacht ingediend bij de OESO. Begin dit jaar werd de klacht ontvankelijk verklaard.

“Steeds meer banken lanceren reclamecampagnes over het belang van maatschappelijk verantwoord investeren. Helaas volgt de realiteit niet altijd de promopraatjes. De ervaring leert opnieuw dat alleen overheidsregulering van de sector een antwoord kan bieden op deze maatschappelijke uitdaging”, stelt Sébastien Mortier van FairFin.

“Hoeveel bewijzen zijn er nog nodig opdat ING zou reageren? Een paar weken geleden werd de lijst nog langer, met een rapport van de Sierra Leonese overheid dat de klachten van de getroffen gemeenschappen bevestigde: illegale landpacht, te lage of verduisterde compensatiebetalingen, corrupte praktijken en onaanvaardbare werkomstandigheden. Business as usual is vandaag de dag geen optie meer”, zegt Florence Kroff van FIAN België.

Intimidatie tegen journalisten en activisten

De Fransman Vincent Bolloré en de Belg Hubert Fabri, de twee meerderheidsaandeelhouders van Socfin, voeren al jaren een agressieve strategie om hun bedrijf te beschermen. Ze ontvangen elk jaar ongeveer 30 miljoen euro in de vorm van dividenden en vergoedingen. Organisaties of journalisten die hun wanpraktijken aankaarten worden systematisch aangevallen. In december 2019 werden vier Belgische en Luxemburgse ngo’s en zeven van hun medewerkers gedagvaard naar aanleiding van een smaadzaak die Socfin tegen hen aanspande.

“De onthullingen van de RTBF bevestigen eens te meer de ernst van ons werk en het belang om de wantoestanden van de machtigen aan de kaak te blijven stellen. Wij gaan niet zwijgen, ondanks deze onrechtmatige juridische aanvallen. We blijven de rechten van onderdrukte groepen verdedigen”, besloot Arnaud Zacharie, Algemeen Secretaris van CNCD-11.11.11, die ook persoonlijk wordt getroffen door de Socfin-klacht.

Klanten van ING en Belfius, en andere bezorgde burgers, worden opgeroepen om in een paar kliks een klacht te sturen naar hun bank via de bankwijzer.

Ondertekend door:

• FairFin
• Financité
• CNCD-11.11.11
• FIAN Belgium
• Entraide et Fraternité
• AEFJN