“In eerste instantie zijn we natuurlijk blij dat er 244 mensen
gered zijn uit Aleppo,” vertelt Johan Vrints (Orbit
VZW), “dat kunnen we enkel toejuichen. Maar we
hebben wel ernstige bedenkingen bij hoe dat precies in zijn werk
gegaan is.” 

“Ten eerste is er de procedurele kwestie. Een
staatssecretaris dient zich te houden aan een bepaald
uitgestippeld beleid en kan daar niet zomaar uit empathie of
onder druk van een lobbygroep van afstappen. Het heeft er alle
schijn naar dat dit hier wel gebeurt. Het concrete gevolg is dat één
specifieke groep vluchtelingen hier voorgenomen wordt op andere
vluchtelingen.”

“Daarnaast stellen wij ons ook vragen omtrent het
feit de groep vluchtelingen hier duidelijk geselecteerd werd op basis
van levensbeschouwing. Het gaat expliciet om een groep van 244
christenen. Hoe men christenen van niet-christenen heeft
onderscheiden, dat weet ik niet. Maar aangezien het enkel om
christenen gaat, moet er wel op één of andere wijze geselecteerd
geweest zijn.”

“Wij hopen dan ook dat er een parlementair debat over deze
kwestie zal komen. Want een staatssecretaris kan zijn beleid niet
laten bepalen door persoonlijke, levensbeschouwelijke
voorkeuren.”

Assad

Gelijkaardige bedenkingen zijn te horen bij Broederlijk Delen: “Op zich is het redden van Syrische christenen
een mooi gebaar. En we zijn uiteraard blij dat deze mensen gered
zijn. Maar als christelijke beweging hebben wij wel bezwaren bij deze
actie en de wijze waarop erover gecommuniceerd werd. Volgens ons
moest de actie op een meer doordachte manier gebeurd zijn.”

“Zo lijkt
deze actie toch wel strijdig te zijn met de Conventie van Genève die
stelt dat er geen onderscheid kan gemaakt worden tussen
vluchtelingen. Kwetsbaarheid is het enige criterium om mensen te
helpen. Het is bovendien helemaal niet duidelijk welke procedure hier
precies gevolgd is. Blijkbaar heeft de regering gehoor gegeven aan de
wensen van een specifieke lobbygroep.”

“De situatie op het terrein
werd volgens ons niet goed ingeschat. Eigenlijk gaat het om een heel
specifieke groep van maronitische christenen die in dit geval gered
werd. Een gemeenschap binnen de christelijke gemeenschap dus. En dat
zet kwaad bloed bij christenen van andere strekkingen in Syrië. Welk
criterium gebruik je trouwens om specifiek die ene groep christenen
te helpen en andere christenen niet?”

Uit deze actie en de
communicatie errond blijkt ook dat we teveel vanuit een specifiek
prisma naar de Syrische burgeroolog kijken. Het wordt nu voorgesteld
als een strijd tussen moslims en christenen, waarbij de christenen
het onderspit delven. Maar de situatie op het terrein is veel
complexer dan dat. Het grootste deel van de oorlogsmisdaden in Syrië
valt nog steeds toe te schrijven het regime van Assad. De grootste
bedreiging in Syrië is dus Assad en niet IS. Daarnaast is het ook
niet zo dat alle rebellengroepen christenen actief vervolgen, het is
vooral IS die dat doet.”

“Je moet goed nadenken over welk signaal
je geeft aan de strijdende partijen ter plaatse. Onrechtstreeks
spelen dit soort acties Assad in de kaart, omdat hij buiten schot blijft. En voorts wordt de propaganda van IS, dat aanstuurt op een
sektarisch conflict tussen geloofsgroepen, verder versterkt door
reddingsacties als die van gisteren. Dat kan niet de bedoeling
zijn.”

“Zelf hameren wij er vooral op dat onze regering
plaatselijke mensenrechtengroeperingen moet ondersteunen. Zij kunnen
op het terrein echt het verschil maken. Alleen, de Belgische regering
weigert tot nu toe dat te doen, in tegenstelling tot de Nederlandse
regering die dat wel doet. Recent nog werden twee media-activisten
vermoord door IS in Raqqa. Daar bestond nauwelijks ophef over.”

Meer acties

Els
Keytsman (Vluchtelingenwerk) hoopt vooral dat het niet bij deze ene actie blijft: “Wij vonden het bijzonder sterk van de
regering dat er 244 mensen gered zijn. Het is een wijze van werken
die we graag zien: vluchtelingen krijgen een visum en hoeven niet de
levensgevaarlijke tocht over land of over zee te maken. In plaats
daarvan kunnen ze op een veilige en legale wijze naar België komen.
De actie van gisteren bewijst dus dat het mogelijk is om op een meer
humane wijze met vluchtelingen om te gaan.”

“Voor ons moet deze
reddingsactie kaderen binnen een bredere operatie. Weliswaar een
operatie die mensen niet selecteert op basis van geloof of etnie maar
wel op basis van hulpbehoevendheid. Als het louter bij deze ene actie
blijft, dan is het wel een bijzonder cynisch initiatief van onze
regering. Want hier is gehandeld geworden op vraag van één
actiegroep. Bovendien schijnen de christenen ook geselecteerd geweest
door één priester ter plaatse. Hulp van organisaties ter plaatse
die de situatie dikwijls veel beter kennen, werd niet ingeroepen. Dat
geeft toch te denken.”

“Wij zouden dan ook graan een parlementair
debat over deze kwestie zien. Niet alleen om de procedure rond deze
specifieke reddingsactie te bevragen, maar vooral om ook om meer van dit soort operaties mogelijk te maken. Men hield ons altijd
voor dat het praktisch en juridisch helemaal niet zo eenvoudig is om
vluchtelingen op legale wijze tot hier te krijgen. Maar blijkbaar kan
het dus toch. We hebben de mogelijkheid en de capaciteit om als land
Syrische vluchtelingen op te vangen. En, laten we wel wezen, daar
zullen we ook werk van moeten maken. De teller van Syrische
vluchtelingen staat momenteel op vier miljoen. Dat is ongezien. We
moeten dringend in actie schieten.”