Een karikatuur van premier Erdogan op een muur in Istanbul.

Erdogans eindeloze schaamteloosheid

In Turkije bepaalt de grondwet dat de president boven de partijen moet staan. Om die reden mag hij niet actief aan een verkiezingscampagne deelnemen. Dat plaatst de regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) voor een probleem, want veel meer dan premier Davutoglu, is president Erdogan het gezicht van de partij.

maandag 21 september 2015 16:32
Spread the love

Om president Erdogan toch de kans te geven aan de verkiezingscampagne deel te nemen, wordt naar mogelijkheden gezocht om de campagne van de AKP voor de verkiezingen van 1 november 2015 in iets anders te verpakken. Voor de verkiezingen van 1 juni werd daarvoor naar de herdenking van de verovering van Constantinopel/Istanbul gegrepen. Nu moest iets anders bedacht worden.

De keuze viel ditmaal op het thema ‘terrorisme’, wat momenteel met de aanslagen van de Koerdische PKK uiteraard een hot item is. Zo stroomden op 20 september honderdduizenden medestanders van Erdogan en de AKP naar het speciaal voor massabijeenkomsten aangelegde terrein in de wijk Yenikapi van Istanboel, voor een samenzijn dat ‘Eén enkele stem van miljoenen tegen terreur’ werd gedoopt.

Ugur Isilak, de zanger die bij de verkiezingen van 7 juni een plaatsje in het parlement veroverde, maar op 1 november niet mee mag doen omdat hij tijdens een parlementaire zitting een uiltje had geknapt, opende het festijn met een folkloristisch lied.

Davutoglu

Daarna volgde het tweede voorprogramma, een toespraak van eerste minister Davutoglu. ‘We willen geen PKK in het parlement’, kreeg hij uit het publiek te horen. Een duidelijke verwijzing naar de pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP), die door de AKP wordt afgebeeld als het politieke verlengstuk van de PKK en daarmee als verantwoordelijke voor de PKK-aanslagen. Dat HDP-leider Selhattin Demirtas onvermoeibaar doorgaat met oproepen aan de PKK om de wapens neer te leggen, verandert daar niets aan.

Davutoglu haakte er willig op in: “Als je dat niet wilt [de PKK in het parlement] moeten jullie hard je best doen op 1 november, zodat ze onder de kiesdrempel blijven. Dan zorgen jullie ervoor dat de AKP weer zelfstandig kan regeren”. Over het onder Koerden levende onafhankelijkheidsstreven was Davutoglu duidelijk: “Verdoemd zijn zij die dit land willen verdelen, die het willen verdelen door het te beschadigen”.

Erdogan

Daarna volgde het hoogtepunt van het programma, president Erdogan himself. Voor hem was iedereen immers gekomen, niet voor zijn guitige kornuitje, hoe goed die ook zijn best deed. Erdogan had er zin in: “We kennen geen genade met terreur en terrorisme, we zullen hun grotten betreden en jacht op hen maken.”

Probeerde Erdogan hier als president George W.Bush te klinken na 9/11? (“we will smoke them out of their holes; we will get them running and we’ll bring them to justice…”)?

Verder zei Erdogan: “Het leven van een martelaar valt nergens mee te vergelijken. Ik heb echter een verzoek voor jullie. Ik wil dat jullie van [de verkiezingen op] 1 november een historische gebeurtenis maken. Stuur 550 landelijke en nationale volksvertegenwoordigers, van welke partij dan ook, naar het parlement, die eensgezind voor dit land zullen werken.”

“Je weet wel wat ik bedoel”, voegde Erdogan hieraan toe. Inderdaad, hij zal het met ‘welke partij dan ook’ niet over een andere partij hebben gehad dan zijn eigen AKP. Voor de verkiezingen van 7 juni drong hij tijdens toespraken aan op het behalen van een tweederde meerderheid met 400 zetels voor de AKP. Daarmee zou de partij zelfstandig een nieuwe grondwet kunnen opstellen, om de weg te openen naar het door Erdogan begeerde presidentieel systeem (waarbij de president echte regeringsbevoegdheid krijgt, nu heeft de president officieel vooral een ceremoniële functie, nvdr).

Het liep zoals bekend anders, maar ondertussen wil Erdogan maar liefst 550 zetels. Dit komt neer op de volle honderd procent van alle uitgebrachte stemmen. Verre van realistisch, want het moet nog maar blijken of de AKP op 1 november veel goed kan maken van het op 7 juni geleden verlies. Peilingen wijzen daar vooralsnog niet op.

Alles bij elkaar was het een schaamteloze vertoning in Yenikapi, waarbij de slachtoffers van de oorlog tussen de PKK en de Turkse strijdkrachten in dienst werden gesteld van een verkiezingscampagne. Je moet de euvele moed maar hebben. Bij Erdogan en Davutoglu ligt zoiets echter geheel in de lijn der verwachtingen. Daarom was deze AKP-show over ‘terrorisme’ ook geheel voorspelbaar.

Begrijp me niet verkeerd, iedere vredesmanifestatie is op dit moment van harte welkom in Turkije. Maar niet om de belangen van één man te dienen.

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!