De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Erdo?an’s ‘Nieuwe Turkije’

Erdo?an’s ‘Nieuwe Turkije’

vrijdag 8 augustus 2014 16:20
Spread the love

“De weg naar het nieuwe Turkije”
is de titel van de visietekst waarmee de Turkse premier en kandidaat-president
Recep Tayyip Erdo?an uitpakt voor de
presidentsverkiezingen van 10 augustus. Zijn idealen van het ‘Nieuwe Turkije’ luiden:
meer democratie, maatschappelijke normalisatie, verhoging van welvaart en
uitgroeien tot een pioniersland. Het lijkt een idyllisch betoog, maar het tegengestelde
is waar.

De ontwikkelingen na
het uitbreken van het corruptieschandaal hebben inderdaad een nieuw Turkije
blootgesteld. Dit Turkije is in vele opzichten ‘nieuw’, maar kan allerminst
democratisch en zeker geen rechtstaat genoemd worden. 

Sinds 18 december 2013
zet Erdo?an alle middelen in om het corruptieonderzoek
waarin hijzelf en zijn entourage betrokken zijn, te ontwrichten. Hij deinst er
niet voor terug om de democratische verworvenheden die zijn partij de afgelopen
10 jaar realiseerde, een voor een terug te schroeven.

Met het relaas dat het
corruptieonderzoek een poging  is om zijn
regering omver te halen door een ‘parallelle structuur’ in opdracht van  buitenlandse mogendheden, is Erdo?an erin geslaagd bijna de helft van de Turken te overtuigen.

De regionale
verkiezingen van 30 maart mondden uit in een referendum waarbij de kiezers de
vraag “Corruptie of coup?” kregen voorgeschoteld. Met een grote zege van meer
dan 40% van de stemmen verklaarde Erdo?an zich vogelvrij van
alle beschuldigingen en voerde de strijd op tegen de ‘parallelle staat’. In het
‘Nieuwe Turkije’ van Erdo?an zijn het immers niet
de rechtbanken die beslissen wie al dan niet schuldig is, dan wel de stembus.

Dagelijkse haatberichten

De
verkiezingsoverwinning gaf het startschot om de ‘landsverraders’ en
‘coupplegers’ op te sporen en voor het gerecht te brengen. Erdo?an koppelde een hol begrip als de ‘parallelle staat’ aan
de belangrijkste Turkse middenveldbeweging, die hij als een bedreiging ziet
voor zijn regering. De Hizmet-beweging, geïnspireerd door de Turkse predikant
Fethullah Gülen die in zelfopgelegde ballingschap in de VS woont, werd
uitgeroepen tot staatsvijand nummer 1. De keuze is evident: in een klap kan
Erdo?an de niet onder de controle van de regering
staande beweging paralyseren en het corruptieonderzoek ontbinden.

De verhoudingen tussen
de AKP en de Hizmet-beweging waren de laatste jaren al stroef. Tijdens de
Gezi-protesten in Istanbul sloeg Fethullah Gülen een meer gematigde toon aan en
kreeg de regering hevige kritiek voor zijn plannen om naschoolse studiecentra
(dershane) te sluiten. Bovendien werd Fethullah Gülen na de postmoderne coup
van 28 februari 1998  ook al beschuldigd
van pogingen om te infiltreren in de staat. Hoewel hij in 2008 van alle
beschuldigingen is vrijgesproken, is het idee dat de Gülen-aanhangers een
georganiseerd netwerk binnen de politie en het gerecht hebben uitgebouwd om de
staat over te nemen, nog aanwezig onder het Turkse volk. 

Erdo?an gebruikte dit allemaal zeer doordacht om de publieke
opinie voor zich te winnen. Voor mensen die nog twijfelden aan de slechte
bedoelingen van de Gülen-aanhangers, is de Turkse premier zeer duidelijk. Hij
schuwt geen enkel woord. Landsverraders, spionnen, bloedzuigers, terroristen,
valse profeet, vampiers, collaborateurs, virussen,… zijn slechts enkele
voorbeelden uit het repertorium van scheldwoorden en haatberichten die de
premier dagelijks verspreidt via zijn pro-Erdo?an media.

Eigenaardige taferelen

Niet meedoen is
voldoende om verdacht te worden van verraad en collaboratie met de ‘parallelle
staat’, zelfs om tot aanzet tot haat veroordeeld te worden. Tot drie keer toe
waarschuwde Erdo?an dat hij partijleden noteert die hem niet
openlijk steunen.

Uit vrees voor straf of
hoop op beloning zie je in het nieuwe Turkije eigenaardige taferelen opduiken.
Een uitspraak van AKP-burgemeester Ali Ince (op 25 juli jl.) klinkt als volgt:
“Ik volg de voetsporen van de premier (in de strijd tegen de parallelle groep).
Als de premier met een moker slaat, sla ik met ijzer. Leden van de parallelle
groep hebben geen recht meer om hier (gemeente Hendek) te blijven, leven of
handel te drijven.”

De hoofdredacteur van
de regeringsgezinde krant Sabah vergelijkt 
de ‘Pennsylvania-bende’ (Pennsylvania is de staat waar Fethullah Gülen
verblijft) met een teek.

AKP-adviseur in
Duitsland, voormalig EU-parlementslid en SPD-lid Ozan Ceyhun vindt dat de
‘parallelle structuur’ een kanker is waarmee Turkije aan vechten is.

Columnist bij pro-Erdo?an krant Yeni Safak en lid van het centrale bestuur van
de AKP Yasin Aktay vindt zelfs dat de lucht die de leden van de ‘parallelle
structuur’ inademen, verboden moet worden, omdat ze de privacy van
honderdduizenden mensen hebben geschonden (verwijzend naar de afluisterpraktijken
die na het corruptieonderzoek aan het licht zijn gekomen). Dit is slechts een
glimp van de dagelijkse haatberichten die de ronde doen in het ‘Nieuwe
Turkije’.

Eigen rechtssysteem

Al maanden scandeert
Erdo?an dat hij de wortels van de Pennsylvania-bende zal
uitroeien en letterlijk een heksenjacht tegen de ‘landsverraders’ starten. In
zijn toespraak eind juni in Lyon gaf hij al de starttekens van een operatie
tegen de Hizmet-beweging. “We zijn nu een project aan het ontwikkelen waarmee eens
het zo ver is, het proces zal versnellen. We gaan honderden, duizenden
rechtszaken openen”, aldus Erdo?an, die al een tijdje
spreekt als het hoofd van de uitvoerende, wetgevende en rechterlijke macht.

De reden waarom er al zeven
maanden geen poging daartoe is ondernomen, is het ontbreken van bewijslast en
het justitieel apparaat dat nog niet volledig onder controle is van Erdo?an. Met duizenden overplaatsingen en ontslagen en een
reeks drastische hervormingen binnen Justitie probeert Erdo?an zijn eigen rechtssysteem te creëren, om te verzekeren
dat de Hizmet-beweging wordt vervolgd en gecriminaliseerd.

Eerst werd in februari
de Hoge Raad voor Rechters en Officiëren van Justitie (HSYK) hervormd, om de
regering meer grip te geven over het hoogste gerechtelijke orgaan van Turkije,
dat onder meer verantwoordelijk is voor de benoeming van rechters en
procureurs. Voorts passeerde midden juni een wet door het parlement dat de weg
opende voor de creatie van vrederechters met superbevoegdheden die eenzijdig
bevelen kunnen uitvaardigen.

Rechters die de zonen
van de ministers betrokken bij het corruptieschandaal hebben vrijgesproken en
die Erdo?an-fanpagina’s op Facebook ‘liken’, werden benoemd
voor deze schijnrechtbanken. Hun eerste opdracht was het arresteren van de
politieagenten die het corruptieonderzoek leidden. Hoewel nieuw samengestelde
rechtbanken enkel zaken na oprichting mogen behandelen volgens de wet.

Alle middelen heilig

De wraakactie van Erdo?an tegen het corruptieonderzoek zal zich niet beperken
tot de politie. De dag na de aanhoudingen verklaarde Erdo?an dat de operatie zal
uitdeinen naar andere gebieden. Minister van Justitie Bekir Bozda? heeft al signalen gegeven dat er onderzoek kan verwacht
worden naar de procureurs achter het corruptieonderzoek. Een van de procureurs
achter de recente operatie tegen de politieofficieren vertelde aan journalist
Fatih Altayli dat de staat uit zelfverdediging klaar is om opnieuw 500.000
mensen voor de rechtbank te slepen, verwijzend naar gebeurtenissen van de coup
van 12 september 1980.

In het ‘Nieuwe Turkije’
zijn alle middelen heilig die Erdo?an brengen tot zijn
doel: alle corruptiebeschuldigingen ontlopen en zijn machtpositie tot 2023
verzekeren. 

take down
the paywall
steun ons nu!