“Er
is in Afrika een energierevolutie aan de gang, zonder dat de rest van
de wereld het in de gaten heeft”, zegt Achim Steiner, directeur
van het VN-Milieuprogramma (UNEP). Volgens hem is Afrika op de goede
weg door hernieuwbare bronnen zoals waterkracht, aardwarmte
(geothermie), zon en wind aan te boren. “Of je nu naar Egypte,
Ethiopië, Kenia, Namibië of Mozambique kijkt: overal biedt
hernieuwbare energie de oplossing voor de Afrikaanse
energieproblemen”, aldus de UNEP-directeur.

Geothermie

Vooral
Kenia en Ethiopië springen volgens Steiner in het oog. “Kenia
is van plan om zijn eigen energieproductie te verdrievoudigen tot 600
megawatt in de komende vijf jaar. Meer dan 90 procent van deze
geplande stroom zal van aardwarmte, zon en wind komen.”

Het
Oost-Afrikaanse land zet vooral in op geothermie, maar bouwt met een
publiek-private samenwerking ook aan het grootste windmolenpark van
Afrika, goed voor een capaciteit van 350 megawatt. In Ethiopië zal
de uitbreiding van de geothermische centrale Aluto-Langano de
capaciteit verhogen van 7 tot 70 megawatt. Het betreft een project
met geld van de Ethiopische regering (8 miljoen euro), een gift van
de Japanse regering (9,5 miljoen euro) en een lening van de
Wereldbank (10,5 miljoen euro).

Oliemarkt

UNEP-directeur
Steiner geeft toe dat net als elke investering hernieuwbare energie
haar beperkingen heeft – zoals de kost van technologie – maar hij
gelooft dat Afrikaanse landen met een goed energiebeleid de nodige
privé-investeerders zullen aantrekken.

“Zoals
de zaken nu lopen zal Afrika op termijn niet langer afhankelijk zijn
van de mondiale oliemarkt waar je de ene dag 120 dollar betaalt voor
een vat, de volgende dag nog maar 80 dollar en dan plots weer het
dubbele”, zegt hij. “Wie dus in Afrika beslist om wind, zon
en aardwarmte te benutten, bevrijdt zich van de wereldenergiemarkten
en brengt elektriciteit naar alle uithoeken van het land, zonder dat
mensen dertig jaar moeten wachten op de uitbreiding van stroomnet”.

Recent
onderzoek van het Internationale Agentschap voor Hernieuwbare Energie
(IRENA) toont aan dat er in minstens 21 Afrikaanse landen potentieel
is voor zonne- en windenergie, en dat energie uit biomassa in
minstens 14 landen interessant kan zijn. Over het geothermische
potentieel zijn nog geen cijfers, maar bijna alle landen in het
centrale oosten van het continent – onder andere Oeganda, Ethiopië,
Kenia en Tanzania – komen in aanmerking. Kenia is het eerste land
dat een geothermische site gebruikt om elektriciteit aan zijn
stroomnet toe te voegen.

Groene
leningen

Volgens
IRENA-directeur Adnan Amin wijzen studies uit dat hernieuwbare
energie niet alleen aan de mondiale vraag kan beantwoorden, maar ook
nog  eens goedkoper en klimaatvriendelijker is. Amin stelt dat
hernieuwbare energie nu de meest economische oplossing is om
elektriciteit op te wekken in afgelegen plaatsen die niet op het
stroomnet zijn aangesloten, maar ook om stroom op te wekken voor het
gecentraliseerde net.

De
snelle technologische vooruitgang in combinatie met dalende kosten,
een beter begrip van financiële risico’s en een groeiende
appreciatie van de bredere voordelen, maken dat hernieuwbare energie
in toenemende mate de oplossing wordt van het Afrikaanse
energieprobleem.

In
deze context zou Afrika nieuwe financieringsmodellen kunnen invoeren
om de investeringsrisico’s te verkleinen, waardoor de kapitaalskost –
historisch gezien een belangrijke barrière om in hernieuwbare
energie te investeren – daalt. Een van de elementen voor dit
transitiebeleid zou het aanmoedigen van groene leningen (green bonds)
kunnen zijn.

Bron: Renewable
Energy: The Untold Story of an African Revolution