In België zijn een tweehonderdtal officieel erkende pensioenfondsen actief.  Na de gouden jaren ’80, ’90 en begin jaren 2000 is sinds de financiële crisis in 2008,  de situatie van de pensioenfondsen uiteraard sterk veranderd. Door deze crisis zijn 115 van deze pensioenfondsen financieel in gevaar gekomen. Ook in 2011 is nog steeds 30 % van de pensioenfondsen verplicht financiële en andere herstelmaatregelen te nemen.

 
Wat zijn in feite de garanties waarop de aangeslotenen van het pensioenfonds kunnen terug vallen?

Om dit beantwoorden moeten we toch eventjes duiden dat het hier enkel en alleen gaat over de 2e pijler toezeggingen.
De wet schrijft voor dat het pensioenfonds  ten allen tijde moet kunnen bepalen wat het bedrag is dat gelijk is aan zijn financiële verplichtingen. Tegelijkertijd moet het pensioenfonds ook kunnen aantonen te beschikken over voldoende activa (concreet de beleggingen in financiële activa – aandelen, obligaties …).    Indien zich een tekort aan activa voordoet, moet het pensioenfonds een herstelplan indienen bij de toezichthoudende instantie. Doet de pensioeninstelling die niet vrijwillig, dan kan het herstelplan worden opgelegd.

Welke mogelijke herstelmaatregelen worden dan opgelegd?

Ten eerste zullen er bijkomende bijdragen moeten worden gestort door de bijdragende onderneming (werkgever of de sector).

Ten tweede zal de beleggingsstrategie van het pensioenfonds moeten aangepast worden en meestal zal er  gekozen worden voor minder aandelen en meer overheidsobligaties, wat op zich ook niet altijd de goede garantie is (zoals recentelijk gebleken is).

Ten derde wordt eventueel het pensioenreglement zelf aangepast. Concreet wil dit zeggen dat pensioenrechten voor de toekomst worden gewijzigd wat neerkomt op “verminderd”, wat in geen geval kan betekenen dat er geraakt wordt aan de verworven rechten opgebouwd tijdens de verleden diensttijd.

Maar in tegenstelling tot andere landen (zoals Nederland ) is er bij ons geen verplichting om bijkomende buffers aan te houden.
Er bestaat ook geen garantiefonds voor de 2e pijler zoals bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk of in  de USA.

Belangrijk is wel dat de Europese reglementering voor pensioenfondsen momenteel in herziening is en dat mogelijks veel strengere normen zullen worden opgelegd Belangrijk is dat hier de juiste beleidsopties worden genomen.

Nathalie Diesbecq, ACV studiedienst