Voor Yukiko Takada uit Otsuki-cho, een schilderachtige vissersplaats die op de noodlottige dag in enkele uren tijd tot puin werd herleid, is het vandaag een dag zoals een andere.

“Net zoals voor de andere overlevenden is voor mij niet alleen 11 maart een dag van herdenking. Elke dag waarop we proberen te accepteren wat er is gebeurd en we ons leven na de verwoesting terug op het spoor proberen te krijgen is een dag van herdenking.”

De jonge vrouw lanceerde afgelopen juni een eigen gemeenschapskrant. Ze noemt het een project dat noodzakelijk was om het herstel van de lokale gemeenschap te bevorderen.

Wilskracht

Otsuchi Shimbun biedt wekelijks actuele informatie over onderwerpen zoals het wegtrekken van gezinnen, tijdelijke huisvesting, werkgelegenheid en beslissingen van de lokale overheid. De publicatie speelt een cruciale rol in de wederopbouw van het gemeenschapsvertrouwen.

De krant is een onewomanshow en wordt mogelijk gemaakt door de inkomsten uit lokale advertenties. Er komen verschillende stemmen aan het woord en er wordt vooral op vrouwen gefocust. Takada zegt dat vrouwen een enorme wilskracht aan de dag legden om hun leven snel weer op te nemen omwille van hun gezin.

“Het gebrek aan juiste informatie maakte de overlevenden van de ramp kwetsbaar en angstig. Dit probleem moest worden aangepakt want de mensen zochten een houvast om hun leven opnieuw op te bouwen. De mainstreammedia kon hieraan niet voldoen omdat ze het te druk hadden met verhalen die eerder gericht waren op lezers buiten ons gebied.”

Aan de dood ontsnapt

Rampen komen wel vaker voor in het aardbevingsgebied in Japan. Maar tegen de krachtige aardbeving van 11 maart 2011 en de 10 meter hoge tsunami die hij veroorzaakte, waren het preventieplan en de bestaande veiligheidsmaatregelen niet opgewassen. Bijna 20.000 mensen lieten die dag het leven.

Vandaag leven nog steeds 160.000 mensen in een tijdelijke huisvesting, zonder hoop op een spoedige terugkeer naar hun oorspronkelijke huizen in de gebieden die vervuild zijn door de straling van de getroffen kernreactor in Fukushima.

Takada herinnert zich hoe ze ternauwernood aan de tsunami ontsnapte. “Ik was in een naburige stad toen de aarde beefde. Ik sprong in de auto om naar huis te gaan en terwijl ik reed verdween de weg voor me en liep alles onder met zeewater van de tsunami. Ik verliet de auto en rende de heuvel op om mijn leven te redden.”

Otsuki-cho was ooit een bruisend stadje met 16.000 inwoners, bekend om zijn oesters en zeewier. De stad ligt er nu dor en verlaten bij. Mensen trekken weg of zitten in tijdelijke huisvesting.

Vooral vrouwen hebben na deze ramp te kampen met stress en trauma’s. De vrouwengroep Fukushima Women’s Network waarschuwde al voor de hoge mate van angst bij moeders van verplaatste families.

Vrouwengroepen hebben de afgelopen twee jaar hard gelobbyd voor meer gender-gerichte maatregelen zoals vrouwvriendelijke schuilplaatsen, bescherming van vrouwen tegen seksuele intimidatie en werkgelegenheid.