Linkse en liberale partijen en actiegroepen in Egypte proberen al sinds december te mobiliseren voor grootschalige protesten die op 25 januari straten in heel het land en vooral het Tahrirplein weer moeten doen vollopen. Er is één centrale eis: de militaire raad die de touwtjes in handen heeft sinds de val van Moebarak in februari, moet meteen de macht overdragen aan een burgerlijk bestuur.

Machtsoverdracht nu

“Revolutionaire groepen willen een onmiddellijke machtsoverdracht aan de voorzitter van het parlement of een interim-president die door het parlement wordt gekozen. Die kan de overgangsperiode beheren tot de presidentsverkiezingen zijn gehouden en de nieuwe grondwet is opgesteld”, zegt Ahmed Maher, algemeen coördinator van de beweging 6 April. De jongerenbeweging speelde een belangrijke rol in de opstand van vorig jaar.

De betogers willen ook andere oude eisen kracht bijzetten. Er moet een einde komen aan de berechting van burgers in militaire rechtbanken, en alle activisten die het voorbije jaar door het leger werden opgepakt, moeten worden vrijgelaten. “De betrokken bewegingen overwegen nog of er een sit-in tot de finish komt op het Tahrirplein als onze eisen geen gehoor krijgen”, zegt Maher. 

De initiatiefnemers voeren al enige tijd een nationale campagne om weer massaal veel mensen achter zich te krijgen. Ze richten de aandacht op de harde aanpak van betogers door het leger. In november kwamen tientallen mensen om bij confrontaties tussen actievoerders en ordediensten op en rond het Tahrirplein. Ook in december kwam het tot gewelddadige confrontaties, die wel beperkter bleven.

Rimpelloze overgang
Maar veel Egyptenaren twijfelen of het elan van vorig jaar nu weer mogelijk is. De meeste burgers snakken naar stabiliteit en hopen dat de overgang naar een democratisch bestel zo rimpelloos mogelijk verloopt.

“Ik betwijfel of we nog een Dag van Woede zien zoals vorig jaar op 25 januari”, zegt Amr Hashem Rabie, een politicoloog van het Al-Ahram-centrum voor Politieke en Strategische Studies in Cairo. “De meeste mensen zijn de betogingen beu en zijn nu vooral bezig met rondkomen.”

De militaire raad heeft een tijdschema opgesteld voor de overgang naar de democratie, en veel Egyptenaren vinden dat het proces nu zijn gang maar moet gaan. “We hebben net voor het eerst in decennia vrije parlementsverkiezingen gehad en de presidentsverkiezingen staan voor de deur”, zegt Ibrahim Sayyed, een 45-jarige taxichauffeur. “Ik weet niet waarom die mensen blijven betogen. Constante stakingen en betogingen zullen alleen tot meer instabiliteit leiden en de economie nog meer schade toebrengen.”

“Ik steunde de revolutie om Moebarak van de macht te verdrijven, maar we hebben vrije verkiezingen gehad en de mensen hebben hun keuze gemaakt”, zegt Mohamed Ashraf, een 35-jarige ingenieur. “Zij die oproepen tot een nieuwe opstand werken de chaos in de hand en verzwakken het land.”

“De misdaadcijfers stijgen en er is een tekort aan butaan, diesel en zelfs aan brood”, klaagt Umm Ismail Ahmed, een moeder van vijf. “We hebben vooral nood aan rust nu, toch zeker voor een aantal maanden, om onze problemen thuis aan te pakken.”

Onvrede met verkiezingsuitslag

Sommige revolutionaire groepen kanten zich ook tegen de geplande betogingen. Magdi Sherif, het hoofd van de vorig jaar opgerichte partij Hoeders van de Revolutie, is het niet eens met de voorstanders van een onmiddellijke machtsoverdracht. “Ze hebben fouten gemaakt, maar de militaire raad is erin geslaagd vrije verkiezingen te organiseren met een nooit geziene opkomst”, zegt Sherif. “Bepaalde politieke stromingen – vooral de groepen die de meeste private media controleren – zijn niet blij met de resultaten, maar dat betekent nog niet dat je het hele verkiezingsproces in gevaar moet brengen door op te roepen tot een nieuwe opstand.”

Islamistische partijen hebben samen meer dan drie kwart van alle stemmen gekregen bij de voorbije parlementsverkiezingen. De presidentsverkiezingen zijn voor juni gepland. De militaire raad heeft al herhaaldelijk beloofd dat ze daarna de macht zal afstaan.

“De betogers kunnen de straat weer op trekken als de militairen weigeren de macht af te staan na de presidentsverkiezingen”, vindt Sherif. “Het Tahrirplein zal er nog altijd zijn.”

Officiële festiviteiten

De militaire raad plant intussen op het Tahrirplein officiële festiviteiten voor de eerste verjaardag van de revolutie. Ook daardoor kan het tot confrontaties komen tussen betogers en het leger.

De Moslimbroeders, de grote overwinnaars van de voorbije verkiezingen, zijn tegen de protestacties maar zullen ook niet deelnemen aan de officiële festiviteiten.