Terwijl Egypte steeds meer kritiek krijgt voor de manier waarop het leger protesten in de kiem smoort, gaat weinig aandacht naar het groeiende tekort aan water. Egypte beschikt nog slechts over 640 kubieke meter water per burger, terwijl de internationale standaard 1000 kubieke meter is.

Volgens de minister Irrigatie en Waterbronnen, Mohamed Muttalib,zal de hoeveelheid in 2050 zijn gedaald tot 370 kubieke meter water per persoon, als gevolg van de bevolkingsgroei. Irrigatie verbeteren en de bevolkingsgroei inperken zijn dan ook twee van de meest genoemde actiepunten om watergebrek tegen te gaan.

Andere mogelijke oplossingen zijn het verminderen van pesticidengebruik, het verbeteren van het rioolsysteem en zorgen dat er minder afval in het water terechtkomt. Daarnaast zou het verminderen van de suikerconsumptie niet alleen goed zijn voor de volksgezondheid, het zou leiden tot minder watergebruik.

De Egyptische landbouw gebruikt ongeveer 80 procent van het beschikbare water. Daarvan gaat het meeste naar het telen van suikerriet, samen met katoen en rijst. In sommige regio’s is het verbouwen van rijst al verboden door de overheid, ondanks dat het product veel geld oplevert op de internationale markt, tot de dagelijkse levensbehoeften behoort en kan meehelpen tegen verzilting van de Nijldelta.

Toeristentrekkers

Een ander probleem waar Egypte mee kampt is verouderde irrigatiepraktijken. “Omdat er vroeger altijd genoeg water was, zijn boeren niet gewend zuinig met water om te gaan”, zegt Hussein Jeffrey John Gawad een hydrogeoloog. “Ze zouden hun waterverbruik moeten meten, maar het is lastig om eeuwen oude gewoonten te veranderen”

Op sommige plaatsen leidt een overvloed aan water juist tot problemen. “De bekenste Egyptische toeristentrekkers lopen ook gevaar”, zegt Gawad. Stijgend grondwater bedreigt oude Egyptische monumenten. Door de bevolkingsgroei breidt de landbouw zich steeds verder uit in regio’s waar belangrijke monumenten staan.

Landbouwers leggen irrigatiekanalen aan, daar wordt kunstmest aan toegevoegd. Het zoutgehalte van het water neemt daardoor toe, waardoor  de fundamenten die meestal uit kalksteen bestaan, worden aangetast.

Op sommige archeologisch belangrijke plaatsen zijn, met wisselend succes, drainagesystemen aangelegd. In de jaren zestig werden met hulp van Unesco de tempels van Abu Simbel van overstroming gered. Ze werden verplaatst naar een aangelegde heuvel tijdens de bouw van de Aswandam. De langzame aantasting van de fundering en de erosie van beeldhouwwerk en oude schilderingen krijgt echter steeds minder aandacht.

Ethiopië

Ondertussen werkt Ethiopië aan een dam in de Blauwe Nijl. Een project dat grote invloed kan hebben op de watervoorziening in Egypte. De Blauwe Nijl is een belangrijke zijrivier van de Nijl. Tijdens het koloniale tijdperk had Egypte recht op het overgrote deel van het Nijlwater.

In 2010 tekenden vijf andere Nijllanden, Ethiopië, Oeganda, Kenia, Tanzania en Rwanda echter een verdrag waarin het Nijlwater werd verdeeld. Burundi volgde een jaar later.

“Ethiopië heeft het recht het water te gebruiken dat door het land stroomt”, zegt Gawad. “Maar het beleid van de Egyptische regering is om ze dat recht niet te gunnen. Ze houden vast aan het koloniale mandaat als het uitkomt, en schuiven het terzijde als het niet uitkomt.”

Uit een studie van de International Bank for Agricultural Development in 2005, bleek dat 98 procent van de Egyptische landbouw wordt geïrrigeerd met Nijlwater of waterbronnen die afhankelijk zijn van de Nijl.

Onder de voormalige president Mohammed Morsi was sprake van een mogelijke oorlog als de Ethiopische dam gebouwd zou worden, maar voor de huidige machtshebbers is dat niet aan de orde.

Er zijn nog maar weinig studies uitgevoerd naar de potentiële gevolgen van de dam. Als de watertoevoer naar Egypte echter afneemt, zal dat ongetwijfeld gevolgen hebben voor de economie en stabiliteit van het land.