De meeste doordeweekse levensmiddelen zijn gelukkig weer min of meer betaalbaar geworden in Egypte, na de prijsgekte van de voorbije maanden. Tegen het einde van de zomer rezen de prijzen voor suiker, rijst, bakolie en tarwe opeens de pan uit. Fruit en groenten werden nog sneller duurder. Komkommers, aardappelen en bonen kostten binnen een paar dagen dubbel zoveel; sperziebonen en appels werden zelfs drie keer duurder.
Onbetaalbare tomaten
Tomaten, een onmisbaar ingrediënt in veel Egyptische gerechten, kostten in sommige provincies 13 Egyptische pond (1,60 euro) per kilo, bijna negen keer meer dan in het voorjaar. Vlees was al eerder onbetaalbaar geworden – volgens de overheid kostte rundvlees deze zomer 40 procent meer dan begin dit jaar.
Toen eind oktober de najaarsoogst op de markt begon te komen, daalden de prijzen voor fruit en groenten weer. Maar ze liggen nog altijd ongeveer een vijfde hoger dan normaal. Ook voor tomaten worden geen buitenaardse bedragen meer gevraagd – de prijzen schommelen rond de 2 Egyptisch pond (28 eurocent) per kilo
“De situatie is nog altijd dramatisch”, zegt de econoom Hamdi Abdelazim, de voormalige voorzitter van de Sadat Academie voor Administratieve Wetenschappen. “Als de stijging van de voedselprijzen aanhoudt, komt er een explosie van volkswoede tegen de regering.”
Betogingen
In september en oktober werd er al stevig geprotesteerd tegen de hoge prijzen. Op verschillende plaatsen riepen kwade betogers president Hosni Mubarak op tussenbeide te komen. “In elke provincie kwamen er bij betogingen steeds meer mensen op straat, al schrikken de veiligheidsdiensten er niet voor terug dergelijke demonstraties uit elkaar te slaan”, zegt Abdelazim. “Dit is de eerste keer dat Egypte zo veel grote betogingen tegen stijgende voedselprijzen ziet sinds 1977.” In dat jaar besliste de toenmalige president Anwar Sadat de prijs van verschillende gesubsidieerde levensmiddelen op te trekken. Het protest was zo hevig dat Sadat de maatregel moest intrekken.
Ook de huidige regering voelt dat ze iets moet ondernemen. Begin oktober droeg president Mubarak zijn provinciegouverneurs op maatregelen te nemen om de lokale markten “onder controle te brengen”. Tien dagen later besliste de regering de invoerheffingen op bepaalde voedingswaren af te schaffen en nieuwe mechanismen op te zetten om de prijsevolutie te volgen.
Geen resultaat
Volgens critici hebben die initiatieven weinig aarde aan de dijk gebracht. “De maatregelen moesten alleen de publieke verontwaardiging doen wegebben”, zegt Abdelazim. “Tastbare resultaten zijn er nauwelijks; de prijzen zijn nog altijd hoog.”
Mohammed Sami, een hulpdocent van het aan het ministerie van Landbouw verbonden onderzoekscentrum Al-Sahara, is het daarmee eens. “Het regime doet niet veel meer dan de rol van toeschouwer spelen. In geen enkel ander land moet de bevolking de president oproepen persoonlijk te interveniëren om voedseltekorten op te lossen.”
De Egyptische regering wijt de prijspieken aan de hete zomer. Daardoor zijn sommige oogsten mislukt, waardor er tekorten optraden. Volgens Sami hadden de tomatenplantages ook last van een virus die een groot deel van hun aanplant vernielde. Tomatenboeren klagen dat ze geen hulp kregen.
Volgens de critici heeft de regering ook niet genoeg ondernomen tegen handelaars die munt sloegen uit de tekorten. Volgens Abdelazim is dat logisch – het regime bestaat immers vooral uit zakenlui en handelaars die monopolies in stand trachten te houden. De bescherming van de consument staat nog nergens in Egypte.
– – – – – – – –
Auteur: Adam Morrow en Khaled Moussa Al-Omrani
