Tahrirplein, zondag 10 april 2011 (Foto: @RoEEnany - Yara Enany, via TwitPic)
Nieuws, Wereld, Afrika, Politiek, Repressie, Egypte, Caïro, Tahrirplein, Arabische Revoluties, Egyptisch leger -

Egypte: gewelddadige confrontatie tussen leger en demonstranten op Tahrirplein

CAïRO – Honderden demonstranten die eisen dat voormalig president Hosni Moebarak wordt berecht voor corruptie hadden in de nacht van vrijdag op zaterdag het symbolische Tahrirplein weer ingenomen na een urenlange strijd waarin veiligheidsdiensten vergeefs poogden hen uiteen te drijven. Tijdens de gevechten kwamen minstens twee mensen om het leven.

maandag 11 april 2011 12:15
Spread the love

“I was forced to remember the words that Mamdouh Shaheen – one of the members of the Supreme Military Council [nvdr, Hoge Raad van de Strijdkrachten die momenteel Egypte bestuurt] had SHOUTED on a tv show – at a couple of guests who were unhappy about the constitutional declaration – when he complained that nothing would satisfy them – that we don’t simply ‘thank god’ for what we’ve been ‘given’ and that ‘look at what’s going on in Libya’ – when he first said it – I considered it an implicit threat – not to mention that it was rude and arrogant and absolutely delusional not to mention self-contradictory – since the SMC had themselves stated that the Egyptian people OWNED the Egyptian Army and that the SMC had derived whatever legitimacy it had from the Egyptian Revolution. Well, now – it seems quite clear that it was in FACT – a not so-veiled threat – and now the SMC were making good on it.

In my previous note – The Two Histories of Egypt – written ten days after Mubarak was ousted I had suggested that the army had basically ‘played’ us in order to get rid of Mubarak, not a unique insight, but now one that seems to have proven itself absolutely. What we’ve had so far has been a joke. A joke played for their benefit. A joke for THEM that has cost US over 800 lives and caused injuries to thousands of peaceful protesters. They have laughed away our losses, and they have obviously chosen to look with ridicule at the Egyptian populations’ real desire for Freedom, Justice, and Democracy.

So NOW – the question is – are you ready for a REAL revolution?”

– Omar Kamel, kunstenaar en getuige, naar aanleiding van de gebeurtenissen op het Tahrirplein zaterdagochtend. –

Woensdag 9 maart werd het Tahrirplein al eens met geweld ontruimd en het tentenkamp dat er stond sinds de aanvang van de Revolutie opgedoekt door het leger en door wat getuigen contrarevolutionaire bendes noemden.

Zaterdagochtend 9 april deed het Egyptische leger dit nog eens over toen demonstranten, gesteund door een twintigtal militairen, een sit-in hielden op het Tahrirplein na de demonstratie die volgde op het vrijdaggebed.

Het was één van de grootste manifestaties die plaatsvond na het aftreden van Moebarak en bracht tienduizenden mensen op de been.

(Beelden: Kikhote via YouTube.)

Willekeurige arrestaties, folteringen, militair snelrecht

Tijdens de afgelopen weken beschuldigden activisten het leger van willekeurige arrestaties, mishandelingen en folteringen en het onderwerpen van gevangenen aan militair snelrecht. Beschuldigingen die ook de volkswoede tegen het Moebarakregime hebben aangewakkerd.

Meer en meer activisten worden gearresteerd en op gruwelijke wijze mishandeld, voelen zich geterroriseerd door het militaire apparaat en durven niet meer alleen de straat op te gaan uit angst te ‘verdwijnen’.

Deze toenemend verkillende relatie tussen de regerende militaire raad en de door jongeren gedragen protestbeweging was één van de redenen die velen weer naar het plein deed terugkeren afgelopen vrijdag.

Ook eisten de demonstranten de vervolging van een aantal voormalige, hooggeplaatste ambtenaren en Moebarak zelf wegens corruptie.

Leger pakt uit met geweld

Het leger brak door de demonstranten om de tenten op het Tahrirplein neer te halen. Op de achtergrond is aanhoudend automatisch geweervuur hoorbaar. (Beelden: Kikhote.)

Rond drie uur zaterdagochtend bestormden honderden soldaten en veiligheidstroepen, ondersteund door pantserwagens, uiteindelijk het plein. Ze vuurden daarbij in de lucht, zwaaiden met tasers en wapenstokken, en sloegen mensen, meldden getuigen.

Eerder hadden honderden demonstranten het symbolische plein terug ingepalmd, nadat veiligheidstroepen uren vergeefs getracht hadden hen uiteen te drijven. Daarbij wierpen demonstranten en oproerpolitie met stenen naar elkaar en vuurden veiligheidstroepen traangasgranaten af tijdens scènes die terug deden denken aan de achttiendaagse opstand die Moebarak tot aftreden had gedwongen, zo meldden getuigen.

Twintigtal officieren bij de demonstranten

Tijdens de manifestatie en de daaropvolgende sit-in werden de demonstranten vervoegd door een twintigtal legerofficieren, ondanks orders die deelname aan de demonstratie voor militairen verboden.

Nadat de avondklok inging weigerden de demonstranten het plein te verlaten en deelden mee dat ze de officieren zouden beschermen die zich achter het protest hadden geschaard. Deze militairen kunnen zich aan de wreedste represailles verwachten.

Loai Nagait, een student, verklaarde aan Al Jazeera dat militaire politie en veiligheidsdiensten demonstranten afzonderden en in elkaar sloegen. Met geweervuur op de achtergrond, verklaarde hij dat sommige van de legerofficieren die mee protesteerden door de veiligheidsdiensten waren gearresteerd.

Toen de veiligheidstroepen het plein bestormden konden sommige van deze officieren ontsnappen. Echter, minstens zeven van hen werden gearresteerd, verklaarden getuigen.

Demonstranten en militairen oog in oog

Amr Bassiouny die aan de zuidelijke toegang tot het plein stond, in de buurt van de oude campus van de Amerikaanse Universiteit, vertelde Al Jazeera dat honderden soldaten gesteund door acht gepantserde voertuigen langs die kant het plein betraden om ongeveer drie uur in de ochtend.

De soldaten vormden een halve cirkel rond het zuidelijke gedeelte van het plein en rukten op in de richting van de tent in het midden van het plein, waar de demonstrerende officieren zich bevonden.

Gedurende tien à vijftien minuten stonden de soldaten en demonstranten letterlijk oog in oog, meldde Sanaa Seif die op het plein was vanaf elf uur ‘s avonds. Demonstranten scandeerden “vreedzaam, vreedzaam” en “het volk en het leger, hand in hand,” maar de militairen rukten, ‘onophoudelijk’ schoten lossend in de lucht, terug op.

“Door luidsprekers werden de demonstranten opgeroepen de officieren die deelnamen aan de demonstratie te beschermen met hun leven,” zei Seif. Ze verklaarde dat een groep demonstranten sommige demonstrerende officieren van het plein wist te loodsen.

Het merendeel van de demonstranten week terug nadat het leger op het plein verscheen, nog volgens getuigen. Bassiouny, rende naar de westkant van het plein, dat uitkomt op de Kasr el-Nilbrug, maar stelde vast dat er nog meer troepen toestroomden vanuit die richting.

Straatgevechten

Op de weg die langs oostelijke kant van het Tahrirplein naar het zakendistrict rond het Talaat Harbplein leidt, moesten demonstranten het dak van een bushalte rukken om zichzelf te beschermen tegen geweervuur en stenen, meldde Drew Storey, een buurtbewoner.

“Demonstranten en militairen gooiden er stenen naar elkaar en minstens vier gewonde demonstranten moesten worden weggedragen,” zei hij.

“Soldaten vuurden met hun wapens op de metalen luiken die de winkels afsloten, waardoor de vonken in het rond vlogen en kogels ricocheerden. Blijkbaar om de demonstranten te verdrijven,” meldde hij.

Op een gegeven moment zag hij hoe veiligheidstroepen in oproeruitrusting juichten en elkaar de hand schudden nadat ze de demonstranten daar hadden verdreven, voegde hij er nog aan toe.

Andere veiligheidstroepen en militairen bevonden zich ten noorden van het Tahrirplein, naast het Egyptisch Museum, dat de politie al enige tijd heeft omgevormd tot een geïmproviseerde gevangenis.

Seif zei nog dat ze hoopte dat het hardhandige optreden van de militairen meer mensen op straat zou brengen om te protesteren.

“Ik hoop het, ik bedoel, het is eerder gebeurd. Maar ik denk dat het beter wordt omdat de bevolking er zich nu meer bewust van is dat het leger niet ècht zo loyaal is aan de Revolutie,” zei ze.

Plein weer vrij

“Groepen demonstranten in de zuidoostelijke hoek van het plein gooiden ‘s ochtends nog met flessen en mogelijk molotovcocktails naar de oproerpolitie”, verklaarde freelance journaliste Michelle May aan Al Jazeera.

Uiteindelijk trokken het leger en de veiligheidstroepen zich terug, het plein overlatend aan de demonstranten die terugkeerden en nieuwe barricades begonnen op te werpen met meubilair en achtergebleven prikkeldraad. (Linken naar enkele fotoreportages vind je onderaan de pagina).

“Een van de belangrijkste wegen ten oosten van het Tahrirplein die naar het Talaat Harbplein leidt, lag er omzeggens verlaten bij en het geweervuur leek te zijn opgehouden”, verklaarde een getuige.

“Het aantal demonstranten die op het plein willen blijven neemt terug toe terwijl het nieuws [van de confrontatie] zich doorheen de stad verspreidt,” meldde Al Jazeera‘s correspondent Mike Hanna nog.

Vraag is of de demonstranten het plein in handen zullen kunnen houden en hun eisen, waaronder, veel luider dan voorheen, de onmiddellijke overdracht van de macht aan een burgerraad, ingewilligd zullen zien worden, met een militaire raad aan het bewind die steeds driester optreedt en duidelijke minachting voor de meest fundamentele mensenrechten ten toon spreidt?

Een tweet van Adam Makary, producer voor Al Jazeera English in Caïro, zondagmiddag, klonk alvast hoopgevend.

Adam Makary, AJE, meldt op 10 april nog duizenden mensen op het plein.

Ook meldde hij nog in zijn tweets dat zondag 10 april het proces tegen Moebaraks zoon Gamal gepland stond van start te gaan en maandag 11 april dat tegen Safwat el-Sherif, voormalig voorzitter van de Sjoeraraad (nvdr, te vergelijken met onze senaat). Ondertussen werd zondag ook voormalig premier Ahmad Nazif gearresteerd.

“Egypte is Libië niet”

De militaire raad die het bewind voert, sprak zaterdag tijdens een persconferentie na de militaire interventie echter nog dreigende taal tegenover actievoerders en demonstranten.

“Het Tahrirplein zal krachtdadig en met geweld ontzet worden van demonstranten om te verzekeren dat het leven terug zijn normale gang kan gaan,” had generaal-majoor Adel Emarah verklaard.

In een reactie op Emarahs uitspraken verklaarde demonstrant Zain Abdel Latif op het Tahrirplein: “Als zij geweld gebruiken, zullen wij geweld gebruiken. Dit is Libië niet, waar het leger ons zomaar kan aanvallen.”

“De militaire raad is onderdeel van het corrupt regime. Hij is samengesteld uit legerleiders die baat hebben gehad bij Moebarak en zijn dertig jaar durende plundering van het Egyptische volk,” verklaarde de vijfenveertigjarige demonstrant Abdullah Ahmed op het Tahrirplein.

Leger beschuldigt ‘contrarevolutionairen’

Tijdens de persconferentie verweet generaal-majoor Emarah de onlusten op het Tahrirplein aan “elementen die de contrarevolutie steunen.” Waarmee hij op Moebarakgetrouwen doelde.

In een verklaring uitgegeven door het leger via het staatsgecontroleerde nieuwsagentschap MENA stond dat de veiligheidsdiensten een avondklok van twee uur tot vijf uur ‘s nachts had afgedwongen.

“Elementen van het ministerie van Binnenlandse Zaken, samen met eerbare burgers, confronteerden de oproer en dwongen de avondklok af zonder verliezen,” stond in de mededeling. “De gewapende strijdkrachten benadrukken dat er geen daden van oproer meer getolereerd zullen worden of enig andere daad die de belangen van het land of zijn bevolking schaadt.”

Wat zeer ruim te interpreteren is. Vakbondsacties, demonstraties, sit-ins, … het lijkt allemaal op het verscherpen van de krijgswet, die van kracht is sinds de moord op president Sadat in 1981, en die het leger eerder beloofde op te heffen.

In een aparte verklaring op de Facebookpagina van het leger werden ook ‘restanten’ van Moebaraks Nationale Democratische Partij beschuldigd van de confrontaties, en de arrestatie bevolen van vier partijleden die beschuldigd werden van ‘gewelddadigheden’ tijdens de sit-in.

Met andere woorden, de demonstranten die om de berechtiging van Moebarak en zijn handlangers wegens corruptie vroegen, zijn volgens de militaire raad Moebarakgetrouwen…

Doden en gewonden

Medische hulpverleners verklaarden aan Al Jazeera dat minstens twee personen gedood werden tijdens de confrontaties zaterdagochtend, en dat dit aantal nog kon stijgen. Het leger ontkende dat er mensen gewond of gedood werden tijdens de bestorming van het plein.

Het ministerie van Volksgezondheid verklaarde dan weer dat er één dodelijk slachtoffer is gevallen en éénenzeventig gewonden.

Elke stem helpt

Naar aanleiding van het citaat bovenaan dit artikel contacteerde ik Omar Kamel, een sociaal bewogen kunstenaar, met de vraag of hij het oké zou vinden indien ik hem zou citeren? Hij reageerde met volgende oproep, die ik graag wil delen:

“I’m relieved that people are spreading the news.

I’ve been calling for global leaders to de-legitimize the SMC based on recent events. I think the global community needs to refuse dialogue with anything other than a civilian presidential council in Egypt. If you can push towards that within your community, please do! Every voice helps…”

Vanackere? Ashton? Iemand?!

Heeft iemand van onze beleidsmakers de ballen om te veroordelen wat er zich zaterdagochtend op het Tahrirplein voordeed? Om de onverwijlde overdracht van de macht in de handen van de Egyptische burger te eisen?

Om even krachtig dit geweld van militairen tegen een burgerbevolking, de aan de gang zijnde repressie en terreur te veroordelen als dat ze er bijvoorbeeld Kaddafhi voor veroordelen? Militairen die onomwonden gedreigd hebben met verder geweld tegen demonstranten. Klinkt dat niet bekend in de oren? Zenga, zenga?

Of hebben zij een andere agenda, andere plannen met het strategische Egypte en willen ze daarom de Egyptische militaire elite te vriend houden?

Dezelfde fouten maken en perverse, imperialistische politiek bedrijven als tijdens het Moebaraktijdperk? Louter lippendienst blijven bewijzen aan vrijheid, democratie en burgerrechten, waar ze inmiddels voor gekend zijn?

Met het oog op een paar NAVO-basissen? Een of ander strategisch plan met betrekking tot Israël? Om de Palestijnen in de Gazastrook afgesneden en onder de knoet te kunnen blijven houden? Voor nog een loyaal militair bongenootschap in de Arabische invloedssfeer? Dat tegen elke prijs?

* * *

Meer videobeelden van YouTube-gebruiker Kikhote

Tahrirplein, vrijdag overdag

Het Tahrirplein, negen uur vrijdagochtend.

Al een kleine demonstratie vrijdagochtend.

Massademonstratie na het vrijdaggebed.

De militaire belegering van het Tahrirplein ‘s nachts

Demonstranten houden een sit-in op het plein. In het midden van de rotonde staat de tent waar de officieren zich bevinden die deelnemen aan de demonstratie.

De nachtelijke aanval op de demonstranten wordt ingezet. Militairen stromen toe om het plein te ontzetten. Demonstranten versperren de opmars.

Militairen en demonstranten komen letterlijk oog in oog te staan. De demonstranten scanderen “vreedzaam, vreedzaam” en “het volk en het leger, hand in hand.”

Militairen schuwen het geweervuur niet bij hun actie om de nieuwe sit-in op het plein te voorkomen. De aanwezige tenten worden door hen afgebroken. Daags nadien vond men meerdere kogelinslagen en veel hulzen van scherpe munitie terug op het plein..

De demonstranten zijn van de rotonde naar de omliggende straten verdreven. Onder meer in de Talaat Harbstraat.

De Talaat Harbstraat, vrijdagnacht

Demonstranten worden onder het geluid van machinegeweersalvo’s achtervolgd in de Talaat Harbstraat.

Tahrirplein, zaterdagochtend

Militairen ruimen het Tahrirplein op. Ze verwijderen alles wat gebruikt kan worden om barricades op te werpen. Enkele burgers discussiëren met een militair.

Uiteindelijk trekt het leger zich terug en zullen de demonstranten terugkeren.

Bronnen: Al Jazeera, Kikhote (YouTube), Omar Kamel (Facebook), Adam Makary (Twitter), Yara Enany (Twitter),…

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!