Opinie - Guido Deckers

Een vermogenswinstbelasting is geen vermogensbelasting

In de aanloop van de begrotingsbesprekingen komt men opnieuw met het voorstel van een vermogenswinstbelasting. Het is vooral de CD&V die dit op de agenda wil krijgen. Maar wat is een ‘vermogenswinstbelasting’ en brengt dit voldoende geld op om deze keer de werknemers en de mensen met een uitkering te ontzien? Is het een goed voorstel om het grote geld niet te laten ontsnappen of zijn er betere voorstellen?

maandag 13 juni 2016 10:25

Spread the love

In 2017 moet de regering 3,6 miljard euro vinden om op schema te blijven voor het begrotingsevenwicht. In 2018 komt daar nog eens 3,1 miljard euro bij. In de aanloop van de besprekingen komt men opnieuw met het voorstel van een vermogenswinstbelasting. Het is vooral de CD&V die dit op de agenda wil krijgen. Maar wat is een ‘vermogenswinstbelasting’ en brengt dit voldoende geld op om deze keer de werknemers en de mensen met een uitkering te ontzien? Is het een goed voorstel om het grote geld niet te laten ontsnappen of zijn er betere voorstellen?

Vermogenswinstbelasting

In het debat tussen de politieke partijen over rechtvaardige fiscaliteit, waarbij de grote fortuinen meer belastingen zouden moeten betalen, spreekt de meerderheid van de partijen altijd over een ‘vermogenswinstbelasting’. Nooit heeft men het over een ‘vermogensbelasting’. Nochtans is er een groot verschil. Een vermogensbelasting bestaat nog niet in België, maar een vermogenswinstbelasting moet niet meer uitgevonden worden. Zo worden vandaag de interesten en de winstuitkeringen al belast aan een vast tarief en betalen we een onroerende voorheffing op het kadastraal inkomen van ons huis.

Wat nog wel ontbreekt in het rijtje van vermogenswinstbelastingen, is een ‘meerwaardebelasting’. België is het enige land in de EU dat meerwaarden niet belast, en dit zowel voor particulieren als voor bedrijven. Die vrijstelling bestaat sinds het aanslagjaar 1992. Deze gunstmaatregel heeft de Belgische overheid al heel veel miljarden euro’s gekost.

Hoe realiseert men meerwaarden? Als een bedrijf bijvoorbeeld een dochterbedrijf of aandelen verkoopt dat het bezit bij een andere vennootschap, realiseert dat bedrijf meerwaarden. In België zijn deze meerwaarden belastingvrij. Zo kennen we het voorbeeld van Marc Coucke, die niet één euro belasting moest betalen op een meerwaarde van 1,24 miljard euro die hij boekte op de verkoop van zijn bedrijf aan het Amerikaanse Perrigo.

Vermogenswinstbelasting wordt meerwaardebelasting

Dat het huidige debat over de vermogenswinstbelasting niet over een optelsom gaat van een gedeelte uit het totale netto vermogen, waaruit men dan de winst belast, zoals de partijen sp-a en Groen voorstellen, maar enkel over een meerwaardebelasting, maakte de CD&V al vorige zomer duidelijk. Het voorstel dat de partij lanceerde, was om meerwaarden vanaf één miljoen euro te belasten aan 25 procent. Met dit voorstel zouden volgens de CD&V enkel de grote vermogens worden getroffen. Na drie jaar zou dit 200 tot 300 miljoen euro opbrengen en na een jaar of zeven 700 tot 800 miljoen.

Maar de CD&V moest ook toegeven dat de opbrengst uit een meerwaardebelasting geen zekerheid zijn. Zo zijn inkomsten uit meerwaarden afhankelijk van de waarde van de aandelen en de overheid zal maar voldoende belastingen kunnen innen als er aandelen worden verkocht. En dat is niet elk jaar hetzelfde aantal. Structureel kan dus een meerwaardebelasting de begroting niet stutten. Zo kan het ene jaar een meerwaardebelasting meer opbrengen dan het andere jaar. Een meerwaardebelasting is dus zeer bewegelijk.

Het wordt nog onzekerder wanneer men ook de minwaarden van aandelen aftrekbaar maakt, zoals in regeringskringen wordt voorgesteld. Daarmee wordt bedoeld dat wanneer iemand aandelen heeft en die wil verkopen, maar die zijn in waarde verminderd omdat bijvoorbeeld het bedrijf waarin hij heeft belegd het niet meer zo goed doet, hij dit verlies kan inbrengen in zijn belastingen.

Maar zou het niet beter en rechtvaardiger zijn dat de inkomsten uit kapitaal op dezelfde manier belast worden als de inkomsten uit arbeid? Want als we ervan uitgaan dat hoe meer vermogen iemand heeft, hoe meer deze moet bijdragen, dan dien je alle inkomsten samen te tellen en aan hetzelfde progressieve barema te belasten. We zouden zelfs daardoor de belastingvoeten voor de personenbelasting kunnen verlagen, zonder verlies voor de overheid. Dit is geen nieuw voorstel, want dit heeft bestaan. Tot 1983 werden de inkomsten uit kapitaal opgeteld bij de andere inkomsten en dit totaal werd aan het progressief tarief van de personenbelasting onderworpen.

Iets anders is het debat over de grote fortuinen. De ongelijkheid tussen de 1 procent en de 99 procent burgers is zo extreem geworden dat er geen ethische uitleg meer voor is. Hier moet corrigerend opgetreden worden door de invoering van een vermogensbelasting.

Een echte vermogensbelasting brengt meer dan 10 miljard euro op

Als de regering volgend jaar 3,6 miljard euro wil besparen, en ze volgt het voorstel van de CD&V dan zal de grote bijdrage zeker niet komen van de grote fortuinen. Deze regering kennende, weten we al waar ze die gaan zoeken.

Nochtans vinden we vandaag voldoende informatie over de omvang en de ongelijke verdeling van het vermogen in ons land. Onderzoek heeft aangetoond dat de 1 procent rijkste Belgen evenveel bezit als de 60 procent minst rijken. Alleen al de tien rijkste Belgische families beschikken samen over een vermogen van 79 miljard euro.

Hoe kunnen we nu de 1 procent laten bijdragen aan de overheidsfinancies? Is er een geloofwaardig voorstel? Wel volgens Gwendolyn Rutten (Open VLD) bestaat dat nog niet: ‘Ik heb nog nooit een belasting gezien waarvan men beweert dat ze de rijkste één procent raakt, maar in de praktijk niet terechtkomt bij de mensen die in dit land al alles moeten betalen’ aldus Rutten.

Zou het kunnen dat ze het al wel eens gezien heeft, maar er liever over zwijgt? Op 21 oktober 2015 dienden Marco Van Hees en Raoul Hedebouw (beiden van de PVDA) een wetsvoorstel in tot instelling van een miljonairstaks. Zij pleiten voor een progressieve vermogensbelasting op het totale netto vermogen die als volgt wordt geheven: 1 % boven 1 miljoen euro, 2 % boven 2 miljoen euro, 3 % voor al wat boven 3 miljoen euro ligt. Daarbij komt nog een vrijstelling van 500.000 euro voor de enige en eigen woning en activa die worden gebruikt voor het beroep, eveneens ten belope van maximaal 500 000 euro. Samen dus een vrijstelling van 2 miljoen euro.

Met dit voorstel wordt 97 procent van de bevolking ongemoeid gelaten. Slecht drie procent van de gezinnen wordt getroffen door de miljonairstaks en de belasting op hun vermogen brengt jaarlijks meer dan 10 miljard euro op.

Vermogenskadaster en volledige opheffing van het bankgeheim

De tegenstanders van een vermogensbelasting werpen op dat er in België geen vermogensbelasting kan worden ingevoerd omdat België geen vermogenskaster heeft, en omdat het te ingewikkeld is om het vermogen samen te stellen. Nochtans lukt dat in heel wat Europese landen wel, bijvoorbeeld in Frankrijk, Nederland, IJsland, Noorwegen en Zwitserland. Ook voor België is het niet moeilijk om een vermogenskaster samen te stellen. Dat verklaarde zelfs de voormalig gouverneur van de Nationale Bank van België Luc Coene. Hij wees erop dat de meeste onroerende en financiële activa al gekend zijn en hij concludeert dat het met de huidige informaticatoepassingen niet moeilijk is die gegevens te verzamelen.

Nu is volgens de indieners van het wetsvoorstel een vermogenskadaster geen voorwaarde voor de invoering van de miljonairstaks, aangezien dit een ‘aangiftebelasting’ is. Het is dus de belastingplichtige die het bedrag van zijn vermogen bepaalt bij het invullen van zijn belastingaangifte. Maar om de juistheid van de aangiften te kunnen controleren, is een vermogenskadaster onmisbaar.

Om tot de samenstelling van een vermogenskaster te komen, moet er in België een verplichte jaarlijkse mededeling komen van de gegevens over vermogens en inkomsten. Dat moet gebeuren door de banken, de vermogensbeheerders, de verzekeringsinstellingen alsook door de ondernemingen waarvan het kapitaal is samengesteld door aandelen op naam. Is dit een extreme en revolutionaire eis die daarbij nog eens de privacy van de rijke burger aantast? Neen hoor! Want wist je dat de gegevens van Europeanen bij Belgische banken al automatisch aan de fiscus van hun land bezorgd worden. Dit automatisme geldt wel voor Europeanen, maar niet voor Belgen. De automatische uitwisseling geldt ook internationaal tussen landen die hierover een akkoord hebben gesloten in het kader van het OESO-initiatief.

Help het kapitaal slaat op de vlucht en de economie stort in elkaar

Het populairste argument tegen de invoering van een vermogensbelasting is de kapitaalvlucht. Bedrijven zouden sluiten en werkloosheid zal het gevolg zijn. Dat klopt dan wel niet met de werkelijkheid. Nemen we als voorbeeld AB InBev van de families de Spoelberch, de Mevius & Vandamme. Ondanks dat hun namen genoemd worden in meerdere onderzoeken naar kapitaalvlucht, zoals in het dossier van de PanamaPapers, staat hun bedrijf nog steeds in België.

Hetzelfde voor de diamantsector waar fraudeonderzoek heeft aangetoond dat een groot aantal diamantairs er voor zorgden dat hun winsten in het buitenland werden geparkeerd. Toch stelt deze sector volgens minister van financiën Johan Van Overtveldt 30.000 mensen tewerk.

En ken je de familie Mulliez? Dat is de rijkste familie van Frankrijk. Heel wat leden van die familie wonen in België om de Franse vermogensbelasting te vermijden. Maar hun activiteiten zitten echter nog goed en wel in Frankrijk. Hun talrijke winkelketens, een vijftigtal, bevinden zich nog steeds in Frankrijk zoals Auchan, Atac, Décathlon, Auto5, Midas, Norauto, Flunch, Saturn en Leroy Merlin. Je ziet dus, het één heeft niet noodzakelijk met het andere te maken. Kortom, de vermogensbelasting heeft geen negatieve impact op de economie.