INTERVIEW MET ALEIDA GUEVARA

Aleida Guevara was onder ons op 26 september in Bredene voor het festival Manifiesta. Een lid van intal had er een gesprek met de dochter van de Che, die trouwens kinderarts is in een ziekenhuis in Havana.

Gratis, toegankelijk voor heel de bevolking, allesomvattend, gericht op preventie,… dat zijn de voornaamste kenmerken van het Cubaanse gezondheidssysteem. Wist je dat de geneeskunde er ook innovatief is, met onderzoek naar onder meer verschillende vaccins tegen kanker? Toch blijft het meest opmerkelijke aspect aan Cuba zijn internationale karakter.

In Cuba zeggen we altijd dat “een mens die geeft zonder zich het te herinneren en die krijgt zonder te vergeten, een gelukkiger mens is want vollediger.” Aleida legt uit dat het dat is wat zich in haar land afspeelt. “We hebben veel solidariteit gekregen van overal in de wereld. We moeten teruggeven wat we gekregen hebben, en vandaag kunnen we dat. (…) Onze hulp in onderwijs, gezondheid, bouw,… op alle domeinen waar we nuttig kunnen zijn, staan we klaar. Dat is werkelijk iets waardoor we ons heel tevreden voelen als mens.”

“Ze wilden enkel Cubaanse dokters!”

Die hulp uit Cuba wordt zeer gewaardeerd door de bevolking die het ten goede komt. Aleida illustreert haar stelling met een kleine anekdote van Cubaanse dokters die in Bolivia werken.

“85 % van de Boliviaanse bevolking is indiaans. Velen van hen worden slechter behandeld dan dieren door de Boliviaanse dokters. (…) Wanneer de Cubaanse dokters zijn aangekomen, behandelden ze hen met het respect dat ze verdienen als mensen, onafgezien van hun rijkdom of armoede, of ze blank, halfbloed of indiaans zijn. (…) Wanneer de mensen dat ontdekten, wilden ze niet meer naar een Boliviaanse dokter gaan. Dat was een probleem want in de Latijns-Amerikaanse School voor Geneeskunde in Cuba hebben we al Boliviaanse dokters opgeleid volgens onze solidariteitsprincipes en respect voor de patiënt. Die dokters werken op dezelfde manier als wij en het doel was natuurlijk dat zij onze plaats daar zouden overnemen. Maar in het begin weigerde de Boliviaanse bevolking, ze wilden enkel Cubaanse dokters! Ten slotte zijn we er toch in geslaagd hen te overtuigen dat die dokters gelijk waren aan die van ons en de bevolking zag het ook in de praktijk.”

De Cubaanse hulp wordt ook verstrekt en gewaardeerd in landen waar de regering niet dezelfde ideologie heeft als Cuba. Chili, bijvoorbeeld, had de hulp van Cuba ingeroepen na de grote aardbeving begin 2010. Bijna 200 Cubaanse dokters zijn toen naar Chili vertrokken, ook verpleegkundigen en technici. Op vraag van de Chileense regering werd hun missie verlengd. Vandaag werken de Cubanen met de mijnwerkers.

De zaken gaan vooruit in Cuba…

Deze hulp kost de Cubaanse economie natuurlijk wel wat, zeker waar die getroffen is door de economische crisis. Maar volgens Aleida is het niet de crisis die de Cubaanse economie het hardst treft, maar wel de blokkade die de VS nog steeds oplegt.

Volgens haar is de echte uitdaging voor Cuba dat geen enkele arbeider werkloos blijft in de komende jaren. Ze heeft vertrouwen, zelfs na de aankondiging dat 500.000 arbeidsplaatsen in de openbare sector volgend jaar zullen verdwijnen. Aleida benadrukt dat deze inkrimping “niet in de gezondheidssector zal zijn en ook niet in het onderwijs”. Aan die sectoren wordt niet geraakt!”. De Cubaanse staat heeft zijn arbeiders altijd beschermd. Zelfs in de moeilijke periodes heeft de staat de lonen van werkloze arbeiders altijd betaald. Deze dramatische beslissing moest genomen worden omdat de situatie economisch niet meer houdbaar was. Maar de alternatieven zijn al gevonden. Een voorbeeld is de omvorming van de openbare kapsalons in dienstencoöperatieven. “De arbeiders hebben lokalen gekregen, zij betalen een bijdrage aan de staat en op die manier wordt er een betere dienst verleend aan de bevolking, want het motiveert de mensen meer om zo te werken. Wij hebben zo twee problemen in één klap geregeld”.

Zelfs als veel dingen in Cuba veranderen, dan staat het voor Aleida vast dat de vrije markt geen alternatief is. “Er zijn bepaalde nieuwigheden: er waren bijvoorbeeld kappers die hun kapsalon hadden, maar geen mensen mochten aanwerven. Vandaag kan dat wel, maar ze moeten een contract via de staat afsluiten. De staat betaalt die persoon niet, maar zal nagaan of de mensen die de kapper aanwerft goed betaald worden.”

…en in de rest van Latijns-Amerika

Aleida geeft ons ten slotte haar indrukken over de situatie in de rest van Latijns-Amerika. Volgens haar is voor een regionale samenwerking de invloed van Brazilië en Argentinië – de twee grootste landen van Latijns-Amerika – heel belangrijk. Ze is ervan overtuigd dat de Beweging van de Landlozen in Brazilië het verschil kan maken.

Op de valreep van de parlementaire verkiezingen in Venezuela twijfelt ze er niet aan dat de socialistische partij zal winnen. “Want Venezuela is om zo te zeggen de ziel van het continent. Voor grondige veranderingen hebben we het werk nodig dat men vandaag in Venezuela levert. Het helpt andere landen via zijn petroleum. Via ALBA krijgen andere landen diensten die ze anders niet zouden hebben. (…) Dit is de droom van Bolivar, van Martì, van Fidel, van Che Guevara: een verenigd continent, dat voor zichzelf instaat en zo het levensniveau van heel de bevolking kan verbeteren.”

Tekst: Frederik Van Buyten en Géraldine Malaise

Bron : Intal / Vero

Luc Schrijvers is lid van Intal