Verslag -

Een poëtische maar nietsontziende analyse van geweld, macht en kunst

Zijn werk was reeds te zien van het Louvre tot het MoMA. Drie jaar geleden ging de wereldvermaarde kunstenaar Walid Raad op vraag van NEXT en GoneWest aan de slag met de Groote Oorlog. Het resultaat, dat in Kunstencentrum BUDA in première ging en daarna de wereld rondreist, is een uiterst gelaagde politieke voorstelling waarin poëzie de bovenhand krijgt.

zaterdag 11 november 2017 14:34
Spread the love

‘Kicking the dead in 31 short episodes (or less or more)’ combineert tentoonstelling en performance. Aan de hand van foto’s, collages en artefacten leidt Walid Raad het publiek doorheen de wereld van vroeger en nu. Van het oorlogsverleden van de Westhoek tot het nieuwe Louvre in Abu Dhabi, langs de hoogste gebouwen in de wereld en hun eigenaars. Dit aan de hand van figuren als de schrijver Erich Maria Remarque en de merkwaardige museumgids Jack. Raad creëert een wervelend visueel poëem, waarin ogenschijnlijk losstaande elementen samenvloeien tot een ingenieus verhaal over de invloed van geweld op kunst. 

Het ontstaan van het Midden-Oosten

Walid Raad stelt dat met de Eerste Wereldoorlog het Midden-Oosten ontstond, een gegeven waar wij niet makkelijk meer bij stilstaan. Zijn Libanese origine laat hem vanuit een ander perspectief naar de Groote Oorlog kijken. In 1983 verliet hij op zestienjarige leeftijd Beiroet voor New York, dat zijn tweede thuisland werd. Hij verwierf bekendheid met ondermeer ‘The Atlas Group’, een fictieve stichting die de Libanese burgeroorlogen tussen 1975 en 1990 archiveert op een alternatieve manier, door feit en fictie op vernuftige wijze te vermengen.  

In de Verenigde Arabische Emiraten ziet Raad een op het Westen gerichte economie en kunst boomen. Als lid van ‘Gulf Labor Coalition’, een initiatief dat in 2011 werd opgericht in New York door verschillende kunstenaars en activisten, staat hij kritisch ten opzichte van de leef- en werkomstandigheden op Abu Dhabi’s Saadiyat Island, the Island of Happiness, waar het nieuwe Louvre gebouwd werd dat op 11 november 2017 de deuren opent. Raad verhaalt over zwoegende arbeiders die bij temperaturen van 40 tot 50 graden liters zweet verliezen. Met dat lichaamsvocht produceren ze via biobatterijen de elektriciteit voor hun eigen airconditioning. De kunstenaar gaat duidelijk de groteske toer op om zijn kritiek tot uiting te brengen.

Fire and Art

Als een rasechte verteller brengt Raad in één van zijn ‘31 short episodes’ een hallucinant verhaal over de hoogste gebouwen van de wereld. In 1859 hoorde de Cooper Union Foundation Building in Manhattan daartoe. Al jaren is daarin een kleine universiteit, the Cooper Institute, gehuisvest. Die wordt gefinancierd vanuit de huur van de grond waarop de Chrysler Building staat. De eigenaars van dit iconische gebouw wisselden regelmatig van naam, en zijn op dit moment in … Abu Dhabi te vinden.

Hilarisch en pijnlijk is Walid Raads besef dat hij zodoende, als huidig ‘Professor of Art’ aan het Cooper Institute, betaald wordt door … Abu Dhabi. Na een powerpointuiteenzetting nodigt de kunstenaar het publiek uit om met hem letterlijk achter het scherm naar zijn expo te gaan kijken. Daar licht hij zijn wallpaper installaties toe: een visualisering van het idee dat FIRE (finance, Insurance, real estate) koelte zoekt bij ART. Een hele reeks bekende namen en gezichten, van sjeiks tot Donald Trump tot Marlène Dietrich, passeren daarbij de revue.

“Help from other people’s ghosts”

Walid Raad laat de toeschouwer in een eerste episode via videobeelden kennismaken met Jack, de gids die hem in het In Flanders Fields Museum in Ieper rondleidt voor zijn research rond de Eerste Wereldoorlog. Hij duikt verder in de voorstelling nog een paar keer op. In de laatste episode verschijnt Jack in levenden lijve op het podium. Deze Vietnamveteraan, die als forensisch onderzoeker gedurende vijfentwintig jaar met duizenden doden in aanraking kwam, verhuisde naar Ieper ‘to get away from the ghosts’. 

Sometimes you need help from other people’s ghosts’. Jack vertelt Raad languit over de oorlog, over de Duitse schrijver Erich Maria Remarque, die Im Westen nichts neues schreef, verfilmd als All quiet on the Western Front. Remarque blijkt in de Westhoek gevochten te hebben, als kunstenaar later voor de nazi’s naar de VS gevlucht te zijn, en zijn uitgebreide kunstcollectie blijkt recent terechtgekomen te zijn in … Abu Dhabi.  

Wat doet Westerse kunst in het Midden-Oosten? Daar wijdt Raad nog een andere fantasierijke episode aan. Komt Westerse kunst levend uit de kratten waarin ze vervoerd wordt? Komt ook hier het thema van de dood naar boven?

Aan het einde van de voorstelling, boeiend, docerend, speels, voortdurend je ogen, oren en bewustzijn prikkelend, besef je dat je op anderhalf uur tijd een ‘tour du monde’ hebt gemaakt in de wereld zoals hij vandaag, nog steeds, wordt beheerst door macht en geld. Doet het er dan nog toe dat je je liet meeslepen door gefingeerde verhalen, door Jack, de illusoire museumgids?  

10 jaar Kunstenfestival NEXT

Voor zijn tiende editie nodigde NEXT, uitgeroepen tot één van de twaalf meest trendsettende festivals in Europa, zesendertig vernieuwende Belgische en internationale (podium)kunstenaars uit. Hun werk is te zien in zes organiserende huizen in de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai en Valenciennes, en bij dertien geassocieerde partners in steden in de buurt. De toeschouwers kunnen gratis met de bus van stad naar stad reizen om de voorstellingen bij te wonen. Grensoverschrijdende kunst, grensoverschrijdende samenwerking tussen kunsthuizen, grensoverschrijdende toeschouwers.

NEXT Kunstenfestival, van 9 tot 25 november 2017

www.nextfestival.eu

take down
the paywall
steun ons nu!