Een opinie over eindtermen binnen het hedendaagse onderwijs.

maandag 23 mei 2016 17:21
Spread the love

Vooruit, vooruit, vooruit, maak plaats, maak plaats, maak plaats, wij hebben ongelofelijke haast! Of dat denken we toch alleszins.  

Waar gaat school tegenwoordig om? Wat leren we op de schoolbanken? Wat kunnen we later met deze kennis doen? Dit zijn vragen die elke leerling of student zich wel al eens gesteld heeft. Een antwoord dat dan vaak gegeven wordt door leerkrachten is: “We moeten dit kennen omdat het zo in de eindtermen beschreven staat en deze eindtermen moeten jullie op het einde van het schooljaar allemaal bereikt hebben.” Het bereiken van deze eindtermen staat volledig centraal in het hedendaagse onderwijs.

Onderwijs draait vandaag de dag hoofdzakelijk om het behalen van de eindtermen op het einde van het schooljaar. Eindtermen heersen over de lagere en middelbare scholen. De manier waarop deze eindtermen behaald worden daarentegen is niet belangrijk, zolang we maar door alle leerstof gevlogen zijn. Ja, letterlijk gevlogen! Steeds hetzelfde snelle tempo, of liefst nog sneller dan snel. Anders zouden we misschien de kans hebben om niet klaar te geraken tegen het einde van het schooljaar.

Dat ‘vliegen’ is een typisch kenmerk van de rush die bestaat in de hedendaagse maatschappij. We krijgen geen tijd meer om stil te staan bij sommige zaken. We moeten steeds vooruit, sneller en sneller. Halt houden is gelijk aan opgeven of zwak zijn. We moeten prestaties behalen aan het einde van de rit, de manier waarop we die behalen maakt niet uit. Zolang de uitkomst goed is, is iedereen tevreden. Die uitkomstgerichtheid maakt ook groot deel uit van het probleem omtrent de eindtermen. De uitkomst vormt een deel van het onderwijsproces maar dit mag niet het enige zijn waarop leerlingen afgerekend worden. Er moet minstens evenveel of zelfs meer aandacht zijn voor het proces dat men aflegt. Er moet tijd kunnen worden gemaakt om stil te staan bij bepaalde relevante thema’s. Leerkrachten moeten tijd en ruimte maken om het denkproces bij hun leerlingen te stimuleren. Die tijd zet de leerlingen aan om na te denken en niet enkel te reproduceren wat de leerkracht hen voorlegt. Enkel zo kunnen leerlingen en studenten leren om kritisch om te gaan met de kennis en zo gezegde waarheden die ze op hun pad krijgen. En als ik het goed begrijp is dit kritisch denken toch ook een eindterm in het onderwijs, niet?

Eindtermen zijn daarnaast ook een enorme druk op de schouders van de leerkrachten en scholen. Het niet behalen ervan zou betekenen dat de leerkracht grandioos gefaald zou hebben en dan zouden ze verantwoording moeten gaan afleggen bij hogere instanties. Deze angst voor falen – voor het niet behalen van de eindtermen – en het afleggen van verantwoording, genereert ook een zekere stress bij leerkrachten en instellingen voor onderwijs. Niemand wil afgestempeld worden als ‘de slechte leerkracht die er niet in geslaagd is om het leerplan tot een goed einde te brengen’ of bekeken worden als ‘de slechte school’. Om dit falen te vermijden is men bereid om opofferingen te doen. Dus als er misschien leerlingen zijn die niet kunnen volgen, is dit spijtig. Zolang de meerderheid de eindstreep maar haalt.

Waarom kunnen we geen flexibelere omgang met eindtermen generen, aangezien flexibiliteit toch zo belangrijk is vandaag? We moeten steeds flexibel zijn en flexibel omspringen met zaken die op onze weg komen. Waarom zijn we in het onderwijs en binnen de eindtermen in het bijzonder dan nog steeds zo statisch? 

Leerkrachten, voel jullie vooral niet gefaald. Ik weet dat jullie elke dag opnieuw jullie uiterste best doen om de Vlaamse kinderen en jongeren rijker te maken in hun kennis. Maar het is tijd voor verandering, tijd voor opstand. Stop met passief te ondergaan en wordt een actieve actor. Als we al onze krachten bundelen, leerlingen en leerkrachten te samen, kunnen we al een luidere stem laten horen dan één enkel individu. Laat jullie kritische stem, die zo belangrijk wordt geacht binnen het onderwijs, luid en duidelijk horen. Want onderwijs hoort niet op deze manier te werken. Het hedendaagse onderwijs heeft duidelijk nood aan veranderingen op verschillende vlakken. Want blijkbaar werkt het niet, we zitten met een grote sociale ongelijkheid en globaal presteren we steeds minder goed. Al blijft men binnen het beleid focussen op het belang van kwaliteit van het onderwijs, lijkt men in de praktijk eerder te hervallen in kwantiteit boven kwaliteit en dit kent zijn weerslag.

Het is tijd om de ogen van de regering te openen en te laten zien wat de realiteit echt is. Laat het beleid horen hoe jullie staan tegenover eindtermen in het onderwijs. Zo worden ze aangezet tot nadenken over de prioriteiten die men wil stellen voor leerlingen binnen het lager en middelbaar onderwijs.

take down
the paywall
steun ons nu!