Het is prettig wakker worden in
Oostende, met het klagerige gekrijs van meeuwen op de achtergrond, en het
geluid van sputterende fonteintjes die aan hun dagtaak beginnen op ’t Klein
Strand. Op de zeedijk, die hier de Promenade heet, valt nog weinig volk te
bespeuren, behalve enkele donkere mannen die met een grijpstok het kleinste
papiertje van de grond oprapen en in een mobiele vuilnisbak kieperen. 

Elke ochtend wandel ik langs de vloedlijn naar Raversijde en terug, langs de
Koninklijke Gaanderijen, waar in het midden Vrijstaat O. gevestigd is,
Oostendes kunstencentrum. Gisteravond vond daar de eerste aflevering plaats van
‘De extremisten’ een ‘actuashow’ waarin twee auteurs, vier acteurs, twee muzikanten,
twee gasten en het publiek een poging doen om allerlei vormen van radicaal
extremisme te ontrafelen.

Voor hun eerste avond focusten ze zich op
de gebroeders Chérif en Saïd Kouachi, die begin dit jaar wereldberoemd werden
na meer dan dertig jaar in de anonimiteit te hebben geleefd. Hun heldendaad? De
aanslag op Charlie Hebdo.

Ik stel het hierboven wat cru, maar dat
komt doordat het opzet van de makers niet meteen geslaagd is. Wat niet zo verwonderlijk
is, want in anderhalf uur de drijfveren van radicale extremisten proberen te
doorgronden, lijkt me onbegonnen werk.

Presentator Greg Nottrot had ons vooraf
gewaarschuwd. De auteurs, acteurs en muzikanten waren die ochtend pas begonnen
met de voorbereidingen voor deze voorstelling, het kon dus geweldig meevallen
maar ook gigantisch mislukken.

De eerste aflevering van De Extremisten
bestond uit een opeenvolging van liedjes, monologen en  en dialogen die van ver of van dichtbij
iets met het onderwerp te maken hadden. Tussendoor werd ook bij het publiek
naar meningen gepolst, maar dat leverde weinig animo op. Michael De Cock deed
(als gast) een korte maar tamelijk overbodige interventie en Piet Wittewrongel
werd (als tweede gast) geïnterviewd.

Waarom Piet Wittewrongel? Omdat hij jaren
geleden een hand had afgezaagd uit het standbeeld van Leopold II (tegenwoordig naast
Vrijstaat O.) als protest tegen de verheerlijking van deze koning die toch
verantwoordelijk was voor de dood en verminking van duizenden zwarten in Congo.

Ik vond het wat vergezocht om Wittewrongel
in dit verhaal over de gebroeders Kouachi te betrekken. Wat hij deed – en hij
hield vol dat hij niet de dader was, wél een hevig supporter – kun je
nauwelijks ‘radicaal extremisme’ noemen. Hij maakte wel van de gelegenheid
gebruik om te wijzen op de hypocrisie van veel socialistische politici in dit
land, die zich wel schaarden achter het protest tegen de aanslag op Charlie
Hebdo, maar wat censuur betreft zélf boter op het hoofd hebben.

Nu, misschien zijn de makers van De
Extremisten afl. 1 niet geslaagd in hun opzet, toch vond ik het een behoorlijk
onderhoudende voorstelling, met als hoogtepunt de dialoog tussen de twee
(overleden) broers die zich wentelen in hun status van wereldberoemdheid. Want hoe
verwerpelijk de daden van deze radicale extremisten ook zijn, ze worden door
alle media-aandacht voor hun persoontje ook helden of martelaars in bepaalde
kringen.

Dar geldt evenzeer voor Anders Breivik, die
vanavond de protagonist is van de tweede aflevering van De Extremisten, om 21
uur in Vrijstaat O.