Tijdens de zomer van 2011 schreef Patrick Develtere een wervend stuk over de coöperatieve werking (DWM, 04/07/11). Het is niet onmogelijk een toekomstig coöperatief ondernemen met succes van de grond te krijgen. De samenleving heeft er nood aan. Aan een nieuwe economische werkvorm, de coöperatie, die inzet op maatschappelijke projecten, participatie en democratie hoog in het vaandel voert en zich ver van speculatief, roekeloos en risicozoekend gedrag houdt. De coöperatieve werking zal aantonen dat er op een andere manier economisch kan ondernomen worden. En in 2012 het ‘internationaal jaar van de coöperatieve ondernemingen’ willen we belangrijke stappen vooruit zetten. Misschien had Develtere beter enige terughoudendheid aan de dag gelegd. Alhoewel zelf niet betrokken partij in die periode moet hij toch weet gehad hebben van de crisis waarin Dexia verzeild was geraakt in 2008 en van het feit dat het kapseizen van de bank ook de ondergang van Arco, de coöperatieve poot van het ACW, zou betekenen. Maar de gebeurtenissen van 2008 waren slechts een voorafspiegeling van de ramp die zich echt in de herfst van 2011 zou voltrekken. Van de visie van Develtere, eerder dat jaar, bleef geen spaander heel. Het was dan ook niet verwonderlijk dat we in 2012, ‘het internationaal jaar van de coöperatieve ondernemingen’ van de kant van het ACW niks meer vernamen. Het was een heel jaar puin ruimen en tot vandaag, midden april 2013, blijven de lijken uit de kast vallen. Net nu de ‘offshore leaks’ voor zoveel commotie zorgen, schrijft De Morgen (17/04/13) dat het uitgerekend ACW’ers waren die lucratieve offshore-constructies hebben opgezet zowel voor Dexia als voor Belfius: ‘ACW-ers hadden zelf sleutel van fiscale paradijzen’. Wij hebben nooit onder stoelen of banken gestoken dat het ACW zwaar in de fout is gegaan toen het in de loop van de jaren negentig van vorige eeuw zijn coöperatieve werken één voor één in de uitverkoop zette en vanaf 2001 voluit voor het risicovolle financiële kapitalisme koos. In alle bijdragen die wij sinds 2008 op de website hebben gezet of op onze bewegingsblog, hebben wij telkens een lans gebroken om opnieuw voluit op een coöperatieve werking in te zetten en meer bepaald om van een nieuwe coöperatieve bank werk te maken. Daar zijn, na alles wat we de afgelopen jaren hebben meegemaakt, redenen te over voor. Daarom juichen we het voorstel toe om een nieuwe coöperatieve bank op te richten, ook al ligt het initiatief niet onmiddellijk bij de arbeidersbeweging. Einde maart lanceerde NewB de campagne ‘ik bank mee’ en binnen de 48 uur engageerden 10.000 personen zich als particuliere aandeelhouder (met een inleg van 20 euro). Vandaag staat de teller al boven de 35.000. Het initiatief heeft dus de wind in de zeilen (1). Zijn wij onvoorwaardelijke minnaars van een coöperatieve bank? We zijn niet naïef. Er moeten lessen uit het verleden getrokken worden en een aantal vragen kunnen niet uit de weg worden gegaan. Hoe verbind je aandeelhouderschap/consumptie met militantie? Hoe bewaak je de spanning tussen de economische activiteiten en de sociale of maatschappelijke objectieven? Hoe bouw je een stevige interne democratie uit en hoe verhinder je speculatief en roekeloos gedrag? De initiatiefnemers zelf gaan deze vragen niet uit de weg. Het initiatief verdient dus alle medewerking. En omdat het zo waardevol is moeten we de handen in mekaar slaan om er voor te zorgen dat het een volwaardig en gedragen initiatief wordt dat doet wat het zegt ‘een bank van ons’. Het is dus belangrijk om tijdens de lange weg die ongetwijfeld nog moet gegaan worden alles tot in de puntjes voor te bereiden om de valkuilen uit het verleden te vermijden. De aanzet is ondertussen gegeven en lijkt beloftevol als is er nog veel niet uitgeklaard. Daarom is het goed om hier en daar wat rond te neuzen en met pertinente vragen geconfronteerd te worden. Zo mogelijk doen we later zelf een duit in het zakje maar we kunnen voorlopig toch al iets doen met bijdragen van Willy Carleer en Pol Van Camp waar we hier graag naar verwijzen (2).
Redactie
Noten
(1) Voor meer informatie, zie: www.newb.coop; Pala, Nieuwsbrief, 28 maart 2013
(2) www.dewereldmorgen.be/blogs/pol-van-camp/2013/03/29/bedenkingen-en-vragen-bij-de-nieuwe-cooeperatieve-bank-newb; Danny Carleer, Naar een nieuwe coöperatieve bank, Nieuwsbrief Openbare Bank, 04/2013
