Donderdag Veggiedag is een campagne van vzw Ethisch Vegetarisch Alternatief (EVA) uit Gent, waarmee ze zich reeds sinds eind 2007 engageert om het grote publiek aan te sporen één dag per week geen vlees of vis te eten, voor onze gezondheid en die van de planeet.
Feest
Gisteren vierde vzw EVA, Stad Gent en talrijke geïnteresseerden de eerste verjaardag van de campagne Donderdag Veggiedag van de Stad Gent. De feestelijkheden vonden toepasselijk plaats op de Groentenmarkt te Gent en werden opgeluisterd met een leuke dj-set.
Het publiek kon kookdemonstraties bijwonen, vegetarische hapjes en biologische sapjes proeven. Zich informeren aan info- en proefstands omtrent vleesvervangers als seitan, tofu en peulvruchten. Een engagementsverklaring ondertekenen of de twee nieuwe kookboeken, die speciaal ter gelegenheid van de verjaardag werden voorgesteld, laten ondertekenen door de auteur.
Ter gelegenheid werd het Vleeshuis hernoemd tot het Vleesvervangershuis en werden er 350 stuks van het ‘Lekkerste Veggiebroodje van Gent‘ uitgedeeld waar zichtbaar van genoten werd.
Eén jaar Donderdag Veggiedag bij Stad Gent
Op 16 april 2009 besloot het College van Burgemeester en Schepenen van de Stad Gent zich achter de campagne Donderdag Veggiedag van vzw EVA te scharen omdat dit kaderde binnen het gezondheids- en milieubeleid van de Stad Gent. De twee thema’s waar Gent op focust met deze campagne.
Deze campagne wordt getrokken door de Milieu- en de Gezondheidsdienst en mee ondersteund door het Lokaal Werkgelegenheidsbureau, de Diensten Economie en Toerisme en het Departement Onderwijs van de stad.
Ecologische voetafdruk
De Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) stelde in 2006 vast dat veeteelt in de top 3 staat van de oorzaken van elk belangrijk milieuprobleem: opwarming van de aarde, ontbossing, vermesting, waterproblematiek en het verlies aan biodiversiteit.[1]
Veeteelt is wereldwijd verantwoordelijk voor 18% van de uitstoot van broeikasgassen. Dat is meer dan de hele transportsector samen. De broeikasgassen die typisch voorkomen bij veeteelt zijn CO2, methaan en lachgas.
Bovendien wordt 70% van het wereldwijde landbouwareaal gebruikt om dieren op te laten grazen of voor de teelt van veevoedergewassen.
Wereldwijd wordt er jaarlijks voor de vleesconsumptie ook nog eens drie miljoen hectare bos gekapt.
Daarnaast vereist de productie van vlees enorm veel water. Wat meer en meer schaars wordt.
De invloed van dit alles is zo groot dat het probleem dringend dient aangepakt te worden. En een belangrijke vermindering van deze vernietigende impact kan verwezenlijkt worden tegen een redelijke prijs.
Minder vlees eten is dus de grootste stap die je kan zetten om je ecologische voetafdruk te verminderen. Als alle 224.000 Gentenaars één dag per week geen vlees zouden eten, zou dat overeen komen met 18.000 auto’s die men per jaar van de weg haalt.
De Stad Gent is ervan overtuigd dat de Donderdag Veggiedag-campagne helpt om de klimaatdoelstellingen te verwezenlijken en dat het bijdraagt tot haar engagement om, als één van de 370 Europese klimaatsteden, verder te gaan dan de nationale en Europese klimaatdoelstellingen.
Gezondheid
Gent ondersteunt vzw EVA’s campagne ook omdat minder vlees eten, gekoppeld aan een hogere consumptie van groenten en fruit bijdraagt tot een gezondere levensstijl van de Gentenaars.
Vlaanderen heeft te kampen met overmatige vleesconsumptie. Dergelijk consumptiegedrag verhoogt het cholesterolgehalte, het risico op hart- en vaatziekten, sommige kankers, diabetes en overgewicht.
Hart- en vaatziekten, bijvoorbeeld, zijn Europa’s grootste doodsoorzaak. Verantwoordelijk voor 49% van alle sterfgevallen en een jaarlijkse kost van € 169 miljard voor de EU.
Een onderzoek door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) toonde aan dat een vermindering van 1% van de inname van verzadigde vetzuren door Europeanen ongeveer 13.000 doden door hart- en vaatziekten kan vermijden.[2]
Het promoten van een gezond dieet draagt dus in belangrijke mate bij tot de preventie van deze ziekten en een besparing op de ziektekosten. Wanneer je voor minder vlees en meer groenten en fruit kiest, eet je sowieso gezonder want je eet vanzelf meer vezels, vitaminen en mineralen.
Goed voor medemens en dieren
Daarnaast is minder vlees eten ook goed voor je medemens en de dieren.
De wereldwijde veeteelt gebruikt 40% van al het graan ter wereld, maar levert veel minder voedsel op dan wat erin gaat. Voor 1 kg rundvlees is 7 à 10 kg graan nodig. Er is dus minder graan beschikbaar voor de mensheid tegen een hogere prijs. In 1 kg rundvlees kruipt ook nog eens 15.000 l water.
Als je dan bedenkt dat nogal wat vee voor onze consumptie gekweekt wordt in landen waar ook voedselschaarste heerst…
Een gemiddelde Belg eet in zijn leven ruim 1.800 dieren, die bijna allemaal hun korte leven doorbrachten in de intensieve veeteelt. Om je een idee te geven: 891 kippen, 42 varkens, 5 runderen, 789 vissen, 7 schapen, 43 kalkoenen, 24 konijnen en ander wild en 1/3 paard.
Door één dag in de week vegetarisch te eten, spaar je ruim 250 dieren tijdens je leven en draag je bij aan een sociaal rechtvaardigere wereld.
De impact van Stad Gent
Stad Gent voerde Donderdag Veggiedag consequent door in het personeelsrestaurant van haar Administratief Centrum, het stadsonderwijs en de kleuteropvang en breidde het vegetarisch aanbod daar ook uit. Dit initiatief werd er erg goed onthaald.
Op één jaar tijd werden er in haar personeelsrestaurant zo’n 3.300 vegetarische maaltijden verorberd, dit is een derde van alle warme maaltijden die er geserveerd worden. Dat is goed voor een vermindering van de CO2-uitstoot met 3,6 ton.
In de 33 Gentse basischolen en 42 kinderdagverblijven worden er elke donderdag gemiddeld 2.500 warme maaltijden gegeten, 93% daarvan is vegetarisch. Op een half jaar tijd worden er zo meer dan 57.000 vegetarische maatlijden genuttigd. Samen goed voor ruim 62 ton CO2-besparing.
Ook secundaire scholen, het internaat Huis van het Kind, de Hotelschool Gent en de KAHO Sint-Lieven Hogeschool doen mee aan het Donderdag Veggiedag-project.
15% van de genuttigde maaltijden in de 8 studentenrestaurants van de Ugent zijn vegetarisch.
En het Gentse bedrijfsleven volgt.
Pioniersrol
Dat de campagne die vzw EVA opstartte vooruitstrevend is, blijkt niet enkel door de prijzen die ze won: de Award Voeding & Gezondheid voor het Beste Project 2008 en de Grote Prijs voor Toekomstige Generaties 2009.
Het blijkt ook niet enkel uit de overweldigende internationale media-aandacht die Gent kreeg toen het in mei 2009 donderdag officieel uitriep tot Veggiedag. In Amerika bestond wel reeds een Meatless Monday maar Gent is de eerste stad in de wereld met een officiële vegetarische dag.
Tot op vandaag krijgen zowel de Stad Gent als vzw EVA nog wekelijks internationale journalisten over de vloer die over het initiatief berichten.
Dat het een vooruitstrevend project is, blijkt uit de wereldwijde navolging die de campagne krijgt. Sao Paolo, San Francisco, Bremen en Kaapstad lieten zich inspireren door het Gentse initiatief. In het binnenland volgde Hasselt en Mechelen.
Kers op de taart tijdens het feest voor één jaar Donderdag Veggiedag was de aankondiging bij deze gelegenheid door de burgemeester van Eupen om ook in zijn stad Donderdag Veggiedag op te starten. In september zal er zelfs een heuse ‘Vege-tag‘ georganiseerd worden.
Horeca en toerisme
Door de wereldwijde persaandacht die Donderdag Veggiedag kreeg is het een toeristisch product geworden. Bezoekers blijken extra aangetrokken tot Gent omwille van de berichtgeving rond de campagne en verwachten Gentse hotels, bed & breakfasts en restaurants met uitgebreide mogelijkheden om vegetarisch te eten.
Heel wat horecazaken doen dan ook mee aan de campagne en leveren inspanningen om vegetarische alternatieven voor een vleesmaaltijd te kunnen aanbieden.
Om de toerist in Gent bij te staan in zijn zoektocht naar een vegetarisch eetgelegenheid creëerde vzw EVA een handig Veggieplan Gent. Dit is een stadsplan met naast de 12 vegetarische restaurantjes die de stad kent, de locatie van meer dan 80 horecazaken die dagelijks een vegetarisch aanbod op de kaart hebben staan.
Naast Veggieplan Gent, verkrijgbaar in het Nederlands of het Engels, verstrekt vzw EVA ook een Veggieplan Leuven en de gids Vegetarisch Antwerpen met een honderdtal adressen in Antwerpen waar je vegetarisch kan eten. Aan een Veggieplan Antwerpen wordt gewerkt.
In het voorjaar van 2010 werd een wedstrijd georganiseerd om het ‘Lekkerste Veggiebroodje van Gent‘ te verkiezen. Alle Gentse broodjeszaken werden gevraagd hun vegetarisch aanbod te laten proeven door een jury.
De veggiebroodjes werden beoordeeld op het vlak van duurzaamheid, uitstraling, originaliteit en smaak. Het Gandhibroodje van Renaissance werd verkozen tot ‘Lekkerste Veggiebroodje van Gent‘.
Opmerkelijk is, hoe goed uitgewerkt en omkaderd het project is, met startpakketen voor de horeca, consultancy, diverse communicatiekanalen en -materialen ter ondersteuning.
Viral
Ter gelegenheid van 1 jaar Donderdag Veggiedag in Gent stuurt vzw EVA de wervende video ‘Eén dag maakt een groot verschil‘ de wereld in. De video is een productie van het Britse communicatiebureau TMCK, die een eigen versie maakte over de Donderdag Veggiedag-campagne van vzw EVA, op muziek van Moby. Het filmpje is ook te vinden op YouTube en werd in 24u reeds meer dan 4.000 maal bekeken.
Noten
[1] H. Steinfeld et al, Livestock’s long shadow, environmental issues and options, FAO, 2006, p. xx.
[2] Ffion Lloyd-Williams, Martin O’Flaherty, Modi Mwatsama, Christopher Birt, Robin Ireland,& Simon Capewella, Estimating the cardiovascular mortality burden attributable to the European Common Agricultural Policy on dietary saturated fats, Bulletin van de WHO, juli 2008, 86 (7)
Linken
- Campagnewebstek voor de consument:
www.donderdagveggiedag.be - Campagnewebstek voor professionals:
www.veggievoorchefs.be - vzw Ethisch Vegetarisch Alternatief:
www.vegetarisme.be - Op Facebook vind je Donderdag Veggiedag, Donderdag Veggiedag Gent, Donderdag Veggiedag Mechelen, EVA, EVA Antwerpen, EVA Vlaams-Brabant en Jong EVA.
- Een Veggieplan kan je, naast nog andere publicaties te vinden op de EVA-webstek, gratis aanvragen door middel van een e-mail aan info[at]vegetarisme.be
Kookboeken
- Donderdag Veggiedag Kookboek, Miki Duerinck en Kristin Leybaert; voor elke donderdag van het jaar een veggie-recept op basis van seizoensproducten.
- Start to Veggie, Evy Gruyaert; met tips voor een groener leven.
