Verslag, Nieuws, Wereld, Afrika -

Een interventie in Nigeria is een gevaarlijke nieuwjaarswens

Als de Nigeriaanse veiligheidsdiensten het Boko Haram gevaar niet zelf kunnen neutraliseren, overweegt de Nigeriaanse president Goodluck Jonathan buitenlandse hulp in te roepen. De kans is vrij klein dat hij zelf tot dit gevaarlijke idee is gekomen. Washington heeft al aangekondigd dat de radicale islamitische sekte Boko Haram een bedreiging vormt voor de veiligheid van de Verenigde Staten.

maandag 2 januari 2012 14:27
Spread the love

Onlangs zorgde een opname van een misviering van de bekende Nigeriaanse bisschop David Oyedepo van Living Faith Church World Wide voor heel wat verontwaardiging in Nigeria en ook bij de Nigeriaanse diaspora.Hij vraagt aan één van de kerkgangers, een jong meisje hoe ze heet en wat haar probleem is. Ze antwoordt dat ze een ‘heks voorChristus’ is, waarop de bisschop Oyedepo het meisje een mep in het gezicht verkoopt. Het filmpje is ondertussen al van YouTube weggehaald. Op Sahara reporters verscheen er afgelopen week een grappige versie van, met in de hoofdrol de Nigeriaanse president Goodluck Jonathan.

Jonathan is een heks

Jonathan krijgt dezelfde vragen voorgeschoteld. Hij zegt dat hij Goodluck heet en krijgt al meteen een mep in het gezicht. Volgens de bisschop kan men niet met geluk, maar alleen door genade in de hemel komen. Vervolgens zegt Goodluck dat hij uit Abuja komt. Hij krijgt terug opnieuw een mep in het gezicht omdat de dieven uit Abuja niet zijn toegelaten in de kerk.

Vervolgens antwoordt Goodluck dat hij uit Bayelsa, zijn geboortestreek in de Nigerdelta,komt en dat hij een heks is voor IMF/Wereldbank. Hij krijgt opnieuw een mep in het gezicht. De pastoor snauwt hem toe dat hij enkel maar een ‘bitch’ voor IMF/Wereldbank kan zijn.

Met deze hilarische versie verduidelijken de makers dat de Nigeriaanse federale regering in Abuja corrupt is en dat Jonathan zich onder druk laat zetten door het IMF om de oliesubsidies af te schaffen. Jonathan is ook een bitch voor zover zijn technocratische minister van financiën Ngozi Okonjo-Iweala in het verleden heeft gewerkt voor de Wereldbank. Maar dat is nog een ander verhaal.

Het punt is dat Jonathan veel te veel luistert naar de internationale instellingen. Hij blijkt eveneens te luisteren naar de Verenigde Staten om komaf te maken met de terreur van Boko Haram. De kans is echter vrij klein dat de Nigeriaanse president zelf op het idee is gekomen om eventueel buitenlandse hulp in te roepen. De Verenigde Staten hebben immers al enkele weken geleden hulp ‘aangeboden’. Het begint dan ook meer op een ‘folie à deux’ te lijken.

Iedereen zijn eigen Boko Haram! De Nigeriaanse regering dekt de terreurproblematiek toe door deze te reduceren tot een veiligheidskwestie. Washington heeft al de officiële verklaring de wereld ingestuurd dat Boko Haram nu ook een bedreiging vormt voor de nationale veiligheid in de Verenigde Staten.

Het is de zoveelste paranoïde zenuwtrek van de Amerikaanse regering om een probleem van ontevredenen in een land dat tienduizend kilometer verwijderd is van het ‘homeland of the free’, aan te stippen als een bedreiging voor de eigen binnenlandse veiligheid.

Internationale terreurnetwerken

Er is één grote reden waarom beleidsmakers in Washington geloven dat Boko Haram ook een bedreiging vormt voor de Amerikaanse staatsburgers in het thuisland. Ze gaan ervan uit dat Boko Haram binnen een internationaal terreurnetwerk opereert.

De eerste aanwijzing is de mislukte bomaanslag van de Nigeriaan Umar Farouk Abdulmutallab om een vliegtuig van het Amerikaanse Northwest Airlines tot ontploffing te brengen op 25 december 2009. Er is aangetoond dat Abdulmutallab contacten onderhield met de Jemenitische tak van Al Qaeda. Nochtans heeft hij niets te maken met Boko Haram.

De tweede aanwijzing is de bomaanslag op het VN-gebouw in Abuja op 26 augustus 2011. Deze bomaanslag heeft natuurlijk zijn onmiskenbare symbolische waarde als internationaal doelwit.

Volgens Generaal Carter Ham van het Amerikaanse militaire commandocentrum (AFRICOM) zou er een los verband bestaan met de Somalische Al Shabaab milities. Alhoewel hij daar niet zeker van is. Hij meent wel met enige zekerheid dat Boko Haram contact heeft opgenomen met Al-Qaeda in de Islamitische Maghreb, die opereert in Mauritanië, Algerije, Niger en Mali. De krachtige bomaanslag op het VN-gebouw in Abuja moet volgens hem wijzen op deze samenwerking.

Volgens de Nigeriaanse onderzoeker Freedom Onuaha werd de vermoorde leider van Boko Haram, Mohammed Yusuf en een zekere Mohammed Bello Damagun in 2007 veroordeeld voor het ontvangen van buitenlandse fondsen. Damagun die overigens tot een andere groepering zou behoren dan Yusuf werd veroordeeld voor zijn lidmaatschap bij de zogenaamde Nigeriaanse Taliban, het ontvangen van 300.000 dollar van Al-Qaeda om Nigerianen te trainen in Mauretanië en het helpen van terroristen in Nigeria. Yusuf werd veroordeeld voor het ontvangen van geld van Al Qaeda in Pakistan om terroristen te rekruteren die woningen van buitenlanders en in het bijzonder van Amerikanen in Nigeria zouden moeten aanvallen.

Volgens een nogal obscure woordvoerder van Boko Haram zouden ze echter hun militaire training hebben genoten in Mauritanië. Er werden uit Nigeria militanten gerekruteerd om de toenmalige militaire president Maaouiya Ould Sid’Ahmed Taya terug ten val brengen. Met behulp van de zogeheten militaire raad voor gerechtigheid en democratie kwam hij in 2005 via een militaire coup aan de macht.

Mamman Nur

Voice of America laat Abdi Samad, een veiligheidsanalist van het Keniaanse Southlink Consultants, zeggen dat hij in 2008 in Somalië heeft gezien hoe een Nigeriaan een militie van Al Shabaab leidde. Hij beschreef de leider van de militie als “een lange smalle Nigeriaan”. Het is op basis van deze levendige herinnering dat hij er niet aan twijfelt dat er een samenwerkingsverband bestaat tussen Boko Haram en Al Shabaab.

Hij zegt echter niet te hebben gesproken met de man. Hoe kan hij dan met zekerheid weten dat het om een Nigeriaan ging? Het is niet uitgesloten dat Samads herinnering berust op een ‘misinformation effect’. Psychologen hebben al aangetoond dat mensen weleens herinneringen onbewust reconstrueren. Samad geeft wel toe dat hij niet weet in welke mate er van een samenwerkingsverband kan gesproken worden.

Volgens recent onderzoek is een zekere Mamman Nur het meesterbrein achter de bomaanslag op het VN-gebouw in Abuja. De Nigeriaanse veiligheidsdiensten stellen dat de in staat van beschuldiging gestelde Nur de bomaanslag op de VN in Abuja plande na zijn terugkeer uit Somalië. Nur wordt nog steeds gezocht. De Nigeriaanse veiligheidsdiensten gaan er ook van uit dat Nur eigenlijk een splinterbeweging is van Jama’atu Ahlis Sunna Lidda’awati wal-Jihad. Dat is de terreurbeweging die in media bekend staat als Boko Haram. Het meesterbrein achter de bomaanslag op de VN zou ook banden hebben met Al Qaeda. Het blijft alleen in het ongewisse of het hier gaat om een Nigeriaan of een Somaliër.

De Amerikaanse Nigeria-specialiste Jean Herskovits beweert dan weer dat deze bomaanslag moet gezien worden als een laatste wraakpoging van de ondertussen vermoorde Libische leider Khadaffi. Hij zou aldus Jama’atu rijkelijk financieel hebben ondersteund.

Het rapport van Homeland Security

In een rapport van een subcomité van het Amerikaanse Homeland Security staat letterlijk te lezen dat: “de Amerikaanse inlichtingengemeenschap zich zorgen maakt over de intenties en mogelijkheden van de Boko Haram sekte om te mikken op Westerse doelwitten in Nigeria, in Afrika en vooral ook in het Amerikaanse thuisland.” Wat verderop in het rapport wordt er gesteld dat Boko Haram een bedreiging vormt voor de Amerikaanse belangen en het thuisland.

In het rapport staat ook te lezen dat de ‘onderbroekterrorist’ Umar Farouk Abdulmutallab zou samengewerkt hebben met Al Qaeda op het Arabische schiereiland en Tehrik-i-Taliban in Pakistan. Met betrekking tot de internationale samenwerkingsverbanden van Boko Haram neemt het rapport de reeds aangehaalde uitspraken van Carter Ham over. Ze voegt er nog aan toe dat de coördinator van de Europese afdeling voor contraterrorisme, Gilles de Kerchove, in september 2011 ook al waarschuwde voor een mogelijk samenwerkingsverband tussen Al Shabaab en Al-Qaeda in de Islamitische Maghreb. Hij gelooft dat Boko Haram en de Al Shabaab milities werden getraind door Al-Qaeda.

Het hoeft ook geen verbazing meer te wekken dat het rapport er ook vanuit gaat dat Boko Haram in de toekomst de olierijke Nigerdelta op haar lijst van doelwitten zou kunnen plaatsen. De Amerikaanse regering ziet de olievelden in de Nigerdelta als een Westers doelwit. Het rapport sluit dan ook af met de aanwijzing om de diplomatische en militaire engagementen met Nigeria uit te breiden.

Het Boko Haram complex

Het is helemaal niet uitgesloten dat de bomaanslag op het VN-gebouw in Abuja het werk is van internationaal opererende terroristen. Maar zolang de echte daders nog niet zijn opgepakt, blijft het toch wel in het duister tasten of er sprake is van stevig opgebouwde internationale samenwerkingsverbanden.

Wat onderzoekers over het hoofd lijken te zien, is dat men beter kan spreken over het Boko Haram complex. Boko Haram is eerder een uitgesproken Nigeriaanse problematiek. Er worden alleen Nigeriaanse doelwitten geviseerd. Hypothetisch gesproken past de bomaanslag op het VN-gebouw dan ook niet in het plaatje van Boko Haram. De geliefkoosde doelwitten zijn eerder overheidsdiensten, kerken en soms ook afvallige geleerde moslims. Begin november werd zelfs de stad Damaturu aangevallen in de noordoostelijke deelstaat Yobe. Damaturu is de hoofdstad van Yobe.

Een gewapende militie van een 200-tal man viel toen de stad aan. Ze blokkeerden alle hoofdwegen en vermoordden de vier dienstdoende politiemensen en staken het politiekantoor in brand. Vervolgens hebben ze een tiental kerken de lucht ingeblazen en evenveel auto’s in brand gestoken. Er zijn bij dit geweld meer dan 130 mensen omgekomen. Ondertussen zijn er al 90.000 mensen uit Damaturu gevlucht.

Het is belangrijk om voor ogen te houden dat Boko Haram verworden is tot een monster dat vele koppen en maskers heeft. Er is helemaal geen sprake van één beweging die terreur en angst zaait. Er zijn eerder verschillende grouperingen die op verschillende plaatsen in Nigeria opereren. Achter elke nieuwe woordvoerder die een publiekelijke verklaring aflegt, schuilt wellicht een andere beweging.

In de meeste gevallen dragen deze terreuracties zonder enige twijfel de stempel van extremistische moslims waarbij de Jihad in hun hoofden is losgebarsten. Maar sommige acties dragen hoogstwaarschijnlijk ook de stempel van de gevreesde politieke bendes. Ze werden gecreëerd door politici om met geweld verkiezingen te winnen, maar hier en daar keerden ze zich ‘als Frankensteins’ tegen hun scheppers zoals in de Borno-deelstaat. Maiduguri, de hoofdstad van deze noordoostelijke deelstaat en ongeveer 250 km ten westen van N’Djamena, is al enkele jaren het epicentrum van onophoudelijke terreuracties.

Alles bij elkaar genomen blijft het steevast onduidelijk wie de echte daders zijn. Er wordt ook voortdurend gespeculeerd dat de terreuracties mogelijk worden gemaakt door Nigeriaanse politici. Zo werden in november Ali Mohammed Ndume en Saidu Pindar door een andere vermeende woordvoerder van Boko Haram aan de galg gepraat. Ndume was een voormalig senator in de deelstaat Borno. Pindar was een voormalig Nigeriaans ambassadeur op het eiland Sao Tôme en Principe. Ze worden er beiden van beschuldigd Boko Haram financieel te hebben ondersteund.

Maar deze kwestie zit zodanig verweven met de politieke strijd ten tijde van staatsgouverneur Ali Modu Sheriff en de rol van de politieke ‘klopbende’ Ecomog, dat de echte waarheid moeilijk valt te achterhalen. Sheriff is ondertussen al met de noorderzon verdwenen en dit zegt natuurlijk iets over zijn mogelijke medeplichtigheid. Men kan er dan ook beter van uitgaan dat er achter de vele koppen van Boko Haram vele maskers schuilen.

In politieke middens beschuldigt men voortdurend elkaar om de eigen lijken maar niet uit de kast te doen laten vallen. Het is net daarom dat de Nigeriaanse regering met een ‘Boko Haram-complex’ zit en dit blijft toedekken door het te reduceren tot een veiligheidsprobleem.

Nigeria heeft immers niet louter te kampen met een terreurfenomeen, maar verkeert al jarenlang in diepe complexe crisis. De regering weet dat goed, maar durft het niet onder de ogen te komen omdat er vele belangen op het spel staan. Het inroepen van buitenlandse hulp zou volgens sommigen de problemen alleen maar verergeren en in het Noorden onder moslims nog meer haat losweken voor het Amerikaanse imperialisme. Donkere wolken blijven zich samenpakken boven Nigeria. Sinds de kerstbomaanslagen zijn er al nieuwe meldingen van bomaanslagen in deelstaten Gombe en Borno. In de zuidelijke deelstaat Ebonyi kwamen op 31 december 50 mensen om het leven in een ethnische clash. Jonathan heeft ondertussen de noodtoestand uitgeroepen in Kaduna, Abuja en in delen van de Borno en Yobe deelstaat. In het noordoosten werden ook de grenzen met Niger, Tsjaad en Kameroen afgesloten.

Een zogenaamde nieuwe leider van Boko Haram, Imam Abu-Muhammad Abubakar bin Muhammad Shekau, heeft ondertussen ook al aangekondigd dat ze volgens gods wil opnieuw zullen moorden. Shekau vertelde ook dat ze wraak zullen nemen voor het doden van moslims in Kaduna, Zonkwa, Langtang, Yelwan Shendam, Jos, Tafawa-Balewa en Numan en ook in het zuiden in Shagamu en Ikoyi. De kerstbomaanslagen zijn volgens hem nog maar het begin.

Een andere woordvoerder van Boko Haram met de naam Abul Qaqa heeft op 2 januari 2012 laten weten dat de zuiderlingen in het noorden juist geteld drie dagen krijgen om het Noorden van Nigeria te verlaten. Er zouden dan een paar miljoen zuiderlingen moeten verhuizen en dat is natuurlijk complete waanzin. Maar als er een buitenlandse interventie komt zou dat wel eens kunnen uitdraaien op een nieuwe burgeroorlog en dat is het meest verschrikkelijke wat Nigeria nu nog zou kunnen overkomen.

* de cartoon gemaakt door Wale Adebiyi voor het Nigeriaanse Tell Magazine.

Bronnen

Sahara reporters, http://www.youtube.com/watch?v=pFYCzFHbgl8&feature=share

The African report, Nigeria foreign intervention to prevent split (30 december 2011), http://www.theafricareport.com/index.php/2011123050178338/west-africa/nigeria-foreign-intervention-to-prevent-split-50178338.html

Voice of America, Boko Haram-Seen-Linked to Other African Terror Groups (27 december 2011)
http://www.voanews.com/english/news/africa/west/Boko-Haram-Seen-Linked-to-Other-African-Terror-Groups–136260858.html

Southlinks consultants, http://southlinkkenya.com/

Time World, Nigeria’s Boko Haram: Al-Qaeda’s New Friend in Africa? (31 aug. 2011) http://www.time.com/time/world/article/0,8599,2091137,00.html

BBC, Abuja attack: Car bomb hits Nigeria UN building (26 aug. 2011), http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-14677957

Vanguard, UN HOUSE BLAST: SSS places N25m reward on Mamman Nur (19 september 2011), http://www.vanguardngr.com/2011/09/un-house-blast-sss-places-n25m-reward-on-mamman-nur/

Jean Herskovits, Did Vengeful Gaddafi Order Abuja Bombing? (11 september. 2011), http://allafrica.com/stories/201109120018.html

Freedom C. Onuoha, The Islamist Challenge, Nigeria’s Boko Haram crisis explained, African Security Review, (12 juli 2010)

Sahara reporters, Punch interview: I told inspector general police in advance that Abuja would be bombed says boko haram (21 sept. 2011) http://saharareporters.com/interview/punch-interview-i-told-inspector-general-police-advance-abuja-would-be-bombed-says-boko-haram

Committee on Homeland Security (rapport 30 november 2011), http://homeland.house.gov/hearing/subcommittee-hearing-boko-haram-emerging-threat-us-homeland

Tribune, How Borno politics became national headache (27 november 2011), http://www.tribune.com.ng/sun/the-polity/5675-how-borno-politics-became-national-headache

Sunday Trust, Ndume: A Senator caught in Boko Haram web (27 november 2011), http://sundaytrust.com.ng/index.php?option=com_content&view=article&id=8577:ndume-a-senator-caught-in-boko-haram-web&catid=54:lead-stories&Itemid=127

The news, Interview with Muhamed Ali Ndume (28 november 2011), http://thenewsafrica.com/2011/11/28/i-know-boko-haram-better-than-security-operatives/

Nigerianssavingnigerians, PDP senator Ali Ndume and others may be sponsors of Boko Haram (22 november 2011), http://nigerianssavingnigerians.org/2011/11/22/pdp-senator-ali-ndume-and-others-may-be-sponsors-of-boko-haram/

Compass, Violence in Yobe State, Nigeria Aimed Mainly at Christians (11 november 2011), http://www.compassdirect.org/english/country/nigeria/article_123074.html

Sahara reporters, We will kill again, Says Boko Haram – Blue print magazine (30 december 2011), http://saharareporters.com/news-page/we-will-kill-again-says-boko-haram-blueprint-magazine

Reuters, Nigeria’s Jonathan declares state of emergency (31 december 2011), http://www.reuters.com/article/2011/12/31/us-nigeria-emergency-idUSL6E7NV07T20111231

Vanguard, Boko Haram spokesman issues three-day ultimatum (2 januari 2012), http://www.vanguardngr.com/2012/01/boko-haram-spokesman-threatens-christians-troops/

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!