President Noersoeltan Nazarbajev van Kazachstan was een van de weinige wereldleidersdie op de SDG-top in New York een oproep deed aan de lidstaten van de VN om 1,0 procent van hun militaire budget over te hevelen naar de financiering van de SDG’s. Die SDG’s werden in september 2015 goedgekeurd en zijn de opvolgers van de Millenniumdoelstellingen 2000-2015 (MDG’s).
Terreur
Er kwam weinig tot geen respons op de oproep van Nazarbajev. In tijden van toenemend terrorisme in Europa en het Midden-Oosten lijkt het er op dat landen eerder geneigd zijn om het budget voor militair uitgaven te verhogen in plaats van af te bouwen.
Volgens de VN kost de implementatie van de SDG’s, inclusief de doelstelling om honger en armoede de wereld uit te helpen, 3500 tot 5000 miljard dollar per jaar. Het netwerk voor Duurzame Ontwikkeling van de VN (SDSN) berekende dat de kost om enkel armoede in de wereld uit te roeien neerkomt op 1400 miljard dollar per jaar. De militaire uitgaven wereldwijd waren vorig jaar goed voor 1800 miljard dollar.
Tien procent van wapenbudget
Colin Archer van het Internationaal Bureau voor de Vrede (IPB) in Genève is teleurgesteld dat de optie om een deel van het militair budget te gebruiken voor ontwikkelingsdoelstellingen opnieuw niet wordt overwogen. IPB, een netwerk met 300 lidorganisaties die streven naar een wereld zonder oorlog, probeert al tien jaar om dit op de agenda te krijgen.
Ook op het congres van IPB van 2016 in Berlijn zal dit opnieuw een belangrijk aandachtspunt worden. IPB ijvert voor een vermindering van het wapenbudget met 10 procent per lidstaat. Dat geld moet volgens de organisatie herverdeeld worden over sociale en milieudoelstellingen zoals voorzien in de SDG’s. “We vragen bewust slechts een bescheiden bijdrage, met de bedoeling de meer gematigden en de realisten aan te moedigen om mee te gaan in dit verhaal”, zegt Archer.
Koude Oorlog
“Er zijn in de loop van de geschiedenis reeds VN-resoluties over ontwapening geweest, veel mooie toespraken ook zoals die van de Amerikaanse president Dwight Eisenhower, veel lippendienst en diverse mooie analyses, maar weinig echte actie”, zegt Archer.
“Tijdens de Koude Oorlog geraakte de kwestie wat in de vergetelheid door de nucleaire wapenwedloop, maar zelfs toen was de herverdeling van die budgetten al een gespreksonderwerp. Deze kwestie heeft een lange geschiedenis die eigenlijk al teruggaat tot de periode na de Eerste Wereldoorlog.”
Sterke burgerbeweging
Volgens het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) worden de grootste budgetten gespendeerd aan wapens en militaire aangelegenheden door de VS (610 miljard dollar), China (216 miljard), Rusland (84,5 miljard), Saudi-Arabië (80,8 miljard), Frankrijk (62,3 miljard) en Groot-Brittannië (60,5 miljard).
Op 26 november kondigde Groot-Brittannië aan dat er een einde komt aan de jarenlange besparingen in het wapenbudget. Premier David Cameron zei dat zijn regering in de komende tien jaar 18 miljard dollar extra zal uitgeven voor militaire doeleinden.
Volgens Archer is er slechts één manier om militaire uitgaven een stukje in de richting van de ontwikkelingsnoden te duwen: een sterke burgerbeweging die druk uitoefent op de beleidsmakers en op de massamedia. Volgens Archer is de tijdgeest gunstig omdat de rampzalige avonturen in Irak, Afghanistan en Libië de westerse publieke opinie er toe brengen zich wat meer vragen te stellen over de zin van deze gang van zaken.
