“De verdediging van de Ecuadoraanse staat zal alle beschikbare middelen uitputten om een definitieve beslissing te bereiken, opdat de uitspraak de belangen noch de ontwikkeling van het land schaadt, gezien de enorme financiële last die ze kunnen betekenen”, zei Diego García, de procureur-generaal van de Ecuadoraanse overheid.Ecuador kreeg woensdag van het Permanent Hof van Arbitrage te horen dat het Chevron 96,3 miljoen dollar (67,5 miljoen euro) moet betalen.

Milieuproces van de eeuw

De arbitrage houdt verband met een zaak die al in 1993 begon en die wel eens het milieuproces van de eeuw wordt genoemd. Chevron werd daarin op 14 februari van dit jaar veroordeeld tot het betalen van 9,5 miljard dollar (7 miljard euro) voor de vervuiling die haar filiaal Texaco heeft veroorzaakt bij de oliewinning in het Ecuadoraanse Amazonegebied.

In de provincies Sucumbíos en Orellana, in het noordoosten van het land, pompte Texaco gedurende 26 jaar olie op. Bij de boringen zijn miljarden liters giftige afvalstoffen in de rivieren geloosd, zeggen de aanklagers. Dat zou hebben geleid tot de mislukking van oogsten, het sterven van vee en de stijging van het aantal kankerpatiënten in de regio. De zaak was aangespannen door een groep inheemse inwoners.Tegen die zaak is Chevron op meerdere fronten in beroep gegaan, in Ecuador zelf, in de VS en in Den Haag. In een van die procedures heeft Chevron nu gelijk gekregen.

Internationale arbitragerechtbank

García wijst erop dat Chevron woensdag zestien keer minder kreeg toegewezen dan het bedrijf gevraagd had (1,6 miljard dollar). Bovendien had de rechtbank in een tussentijds vonnis in maart 2010 het bedrag al verlaagd tot 698,6 miljoen dollar. “Ondanks de aanzienlijke verlaging van het compensatiebedrag verwerpt de Ecuadoraanse staat het uiteindelijke oordeel van de arbitragerechtbank, aangezien het vindt dat het geen wettelijke geldigheid heeft en een zware onrechtvaardigheid is”, zegt García.

De 96,3 miljoen die Ecuador moet betalen is het totaal, plus interesten, van wat Texaco van 1991 tot 1993 in zeven Ecuadoraanse rechtszaken geëist had.

Inheemse inwoners

De uitspraak van woensdag “zal niets uithalen voor hen, want (Chevron) vroeg Ecuador te veroordelen voor het weigeren van rechtspleging en de internationale arbitragerechtbank veroordeelde het land voor uitstel van rechtspleging”, en dat is niet hetzelfde, zegt García.

Ecuador vecht de bevoegdheid van de arbitragerechtbank aan. De arbitragerechtbank veroordeelde het land voor een schending van het Bilateraal Verdrag voor de Stimulering en Bescherming van Investeringen tussen Ecuador en de VS. Volgens Ecuador vallen de eisen waarmee Texaco van 1991 tot 1993 naar Ecuadoraanse rechters stapte, niet onder dat bilaterale verdrag, dat pas in 1997 van kracht werd en niet met terugwerkende kracht kan worden toegepast. Nog erger, zegt García, is dat de internationale rechtbank zelf uitspraak deed in die Ecuadoraanse zaken en zich dus in de plaats stelde van de Ecuadoraanse rechters, waarbij ze helemaal voorbijging aan hun beslissingen en aan hun autoriteit.

Volgens Hewitt Pate, vicevoorzitter en juridisch directeur van Chevron, “bevestigt de uitspraak dat Ecuador verantwoordelijk gesteld kan worden voor verplichtingen die het volgens internationaal recht heeft. Aangezien het Ecuadoraanse gerechtelijke systeem zijn verplichting niet nakwam om in onpartijdige rechtbanken en een eerlijk proces te voorzien, moest Chevron een oplossing in internationale rechtbanken zoeken.”