De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Beeld: Wikipedia

Ecuador op straat voor inspraak

2019 gaat in Latijns-Amerika ongetwijfeld de geschiedenis in als het jaar van de onrust. Ook in Ecuador kwamen mensen op straat. Ze eisten niet alleen inspraak, maar ontwikkelden zelf een systeem van participatie.

vrijdag 13 december 2019 15:06
Spread the love

Sociaal protest met oog voor sociale bescherming en waardig werk

Bolivia, Colombia, Venezuela, Chili en ga zo maar door. Het zijn politiek woelige tijden voor Latijns-Amerika. Ook in Ecuador was het onrustig dit jaar. Het land was begin oktober het toneel van grootschalig sociaal protest.

Ecuadoraans president Moreno kondigde op 1 oktober een resem economische maatregelen aan, op vraag van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), die het vuur aan de lont stak.

Meteen trokken de Ecuadoranen de straat op. Het protest zette zich af tegen het sociaal-economische en politieke systeem. Het schreeuwde het uit tegen het blinde kapitalisme gestoeld op uitbuiting en hekelde de talrijke vormen van ongelijkheid die het versterkt. Een groot deel van de bevolking verwierp het paquetazo, het pakket van Moreno.

De sociale kost van de protesten was enorm. Elf mensen lieten het leven, er vielen 1300 gewonden, er werden 1192 mensen opgesloten.

Armoede

In Ecuador kan 34% van de bevolking niet tegemoet komen aan de basisbehoeften. Net geen kwart leeft in een situatie van inkomensarmoede. De extreme armoede treft volgens nieuwe cijfers maar liefst 8,7% van de bevolking.

Het IMF eiste dat Ecuador in ruil voor een lening enkele dwingende “aanbevelingen” uitvoerde. Eerst deed de regering de manifestaties af als een beperkte reactie tegen de stijging van de brandstofprijs. Dat de prijsstijging een reële impact had bij mensen die minder dan een dollar per dag verdienen is niet meer dan logisch. Zij zijn degenen met het minste toegang tot basisdiensten als drinkbaar water, gezondheidszorg en onderwijs.

Toch was het protest ruimer. Er was een algemene ontevredenheid over alles wat het pakket voorstelde. Alles leek op de rug van het individu, de familie en de gemeenschappen terecht te komen.

In cijfers:

  • 1 op drie Ecuadoranen kan niet aan de eigen basisbehoeften voldoen
  • 3 op vier Ecuadoranen leeft in een situatie van van inkomensarmoede
  • 8 procent van de Ecuadoraanse bevolking leeft in extreme armoede
  • 56 procent van de Ecuadoranen heeft geen ziekteverzekering

 

Beeld: César Muñoz

Sociale bescherming

Het protest had ook te maken met de aftakeling van sociale bescherming. Enkele maanden na het aantreden van president Moreno, verklaarde hij dat zijn voorganger Rafael Correa het land had opgezadeld met een enorme schuldenlast. Een van de meest getroffen instellingen was het sociale zekerheidsinstituut IESS, daar moest de hand op de knip.

De besparingen hadden een grote impact op de gezondheidsdiensten, maar ook pensioenen, uitkeringen voor beroepsziekten, hulp bij overlijden en sociale leningen. De bezuinigingsmaatregelen troffen meer dan een vierde van de bevolking (3 700 000 aangesloten leden). Eigenlijk zouden dat er nog meer moeten zijn, maar in Ecuador voeren omzeilen heel wat bedrijven hun verplichting om werknemers aan te sluiten bij de sociale zekerheid.

Hoe zit het met de Ecuadoraanse bevolking die niet is aangesloten bij het sociale zekerheidsinstituut? In 2016 had 56% van de Ecuadoraanse bevolking geen enkele ziekteverzekering.

Wie wel een ziekteverzekering heeft, zit vooral bij de reguliere sociale zekerheid (SSO) en bij de sociale zekerheid voor de boeren. De rest bij de kas voor het leger en de politiekrachten. 14% zoekt heil bij private verzekeraars.

Dat betekent dat meer dan de helft van de Ecuadoraanse bevolking zich in een uiterst precaire situatie bevindt, zonder enige vorm van sociale bescherming. Statistieken bewijzen dat vrouwen het hardst worden getroffen. Die schrijnende situatie verklaart de uitbraak van de sociale protesten in het land.

Participatie

Voor de overgrote meerderheid van de manifestanten was het duidelijk: het economische model heeft gefaald. Niet alleen in Ecuador, maar overal klinkt de kreet om een alternatief voor het schadelijke, patriarchale, kapitalistische systeem.

De droom voor een nieuw economisch en levensmodel lijkt veraf, toch zorgde het ruim gedragen protest voor nieuw engagement om direct deel te nemen aan besluitvorming. Daarvoor werd het Volksparlement in het leven geroepen. Dat bestaat uit verschillende sociale organisaties die zich achter het protest schaarden en mee vorm gaven.

Het Volksparlement bracht een alternatief voorstel naar buiten op 31 oktober 2019 en overhandigde dit aan president Moreno. Het was een nieuw begin, van een samenleving die het recht op een participatieve democratie opeist.

 

Auteur: Patricia Polo

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!