Het gaat over die beweging die, los van hypes en crisissen, voort boert, vorm geeft aan ‘oprechte eco’ en daarbij niet wacht op de overheid. Rest de vraag: hoe brengen we al die initiatieven meer naar de oppervlakte, zodat ze de voorzet worden voor een fundamentele verschuiving naar een duurzame samenleving?

In de komende jaren moeten we concreet vorm geven aan een samenleving die, binnen de ecologische grenzen van onze planeet aarde, welvaart creëert. De probleemstelling is niet min. Het huidige systeem is in crisis. Het verkennen van alternatieven is een noodzaak. Hoe pak je zoiets aan? Dit gaat door er vandaag aan te beginnen, mensen samen te zetten en voorbeelden te ontwikkelen.

Van keukens tot steden

Zo begeleiden we op dit moment veertien grootkeukens van bedrijven en overheden om hun ecologische impact terug te dringen. Het gaat over meer lokaal aankopen, minder afval, seizoensgebonden serveren enz. Het lijken simpele ingrepen, maar ze vergen diepgaande veranderingen in de aanpak van de grootkeukens. Het opmerkelijke is dat de organisaties dit doen omdat ze dat zelf belangrijk vinden, niet omdat er regulering is die hen verplicht. Het zegt iets over een veranderende mentaliteit.

Hogerop treffen we de The New Food Frontier, een netwerk van dromers, denkers en doeners rond duurzame landbouw en voeding. Deze ‘coalitie’ zoekt wegen naar een duurzamer landbouw- en voedingssysteem, hier bij ons. De leden komen uit onderzoeksgroepen, uit overheidsagentschappen, belangengroepen, bedrijven enz.

Op lokaal niveau zien we ook steeds meer belletjes aan de oppervlakte verschijnen. Leuven wil klimaatneutraal zijn tegen 2030 en Gent en de provincie Limburg tegen 2050. Het zijn meer dan mooi geformuleerde ambities. De voorbije maanden werd er getimmerd aan een visie die samenleving, overheid, bedrijfsleven en universiteit verbindt en waaruit de volgende jaren tal van initiatieven zullen groeien rond mobiliteit, voeding, wonen.

Visie

De strategie, om meerdere spelers te verenigen en te werken vanuit een gedeelde toekomstvisie, is cruciaal. Zo niet, blijft iedereen in zijn hokje denken en doen. Business as usual dus. De bedrijven produceren en verkopen, de overheid reguleert wat, de NGO’s protesteren.

Door eerst, met een gemeenschappelijke visie, de richting aan te geven, kan iedere partner bijdragen vanuit haar/zijn  expertise en van daaruit de eigen specifieke rol vinden. Geleerde lessen worden in zo’n netwerk ook meteen gedeelde lessen, die zich verspreiden zonder dat daar grootse communicatiecampagnes voor nodig zijn.

“Waar zwangerschap bestaat, volgt het baren vanzelf, te gepasten tijde”, zo gaf Willem Elsschot ons mee. Als we het over duurzaamheid hebben, is er ook in ons land zwangerschap. De bevalling volgt, zonder twijfel. Ze zal niet pijnloos zijn, want vastgeroeste patronen laten zich niet zomaar breken. Hoeveel pijn de noodzakelijke veranderingen gaan doen, is geen kwestie van geluk hebben. Het geluk staat in deze aan de kant van hen die zich vandaag voorbereiden.

Luuk Zonneveld en Jelle Goossens

Luuk Zonneveld is directeur Vredeseilanden en Jelle Goossens is medewerker communicatie bij Vredeseilanden.