De film ‘Zolang de Scheepsbouwers Zingen’ brengt de geschiedenis van de Boelwerf, de opkomst van dit scheepsbouwbedrijf, de lange geschiedenis van de sociale strijd die er werd gevoerd, tot het gevecht rond de sluiting van dit monument. Jan Vroman omschrijft zijn documentaire als ‘een museum van sociale strijd‘.
Het verhaal van de Boelwerf wordt gebracht in drie delen. Het eerste deel vertelt over de Boelwerf als klein familiebedrijf, eerst met houten bootjes in de negentiende eeuw, later met oceaanreuzen in de jaren zestig van vorige eeuw. Dit deel over de succes- en bloeiperiode heeft de toepasselijke titel ‘Champagne!‘.
Het tweede deel brengt de woelige jaren, het strijdsyndicalisme, het gevecht tegen afdankingen, de verbolgenheid van de arbeiders wanneer er hoge dividenden worden uitgekeerd maar er zogezegd geen geld is voor loonsverhogingen. De periode tussen 1969 en 1986 kreeg de titel ‘Roes‘.
Het derde en laatste deel ‘Zware Kop‘, beschrijft de moeilijke periode van 1986 tot de definitieve sluiting van de werf in 1997. Als toemaatje krijg je er ‘Woord/Vuist/Lied’ bij, waarin arbeidersleiders Jan Cap, José De Staelen en Frans Wuytack terugblikken op de strijd die ze toen voerden.
Nog altijd actueel
Ondanks het feit dat de film dateert uit het einde van vorige eeuw, heeft hij nog maar weinig van zijn actualiteitswaarde verloren. De film geeft een bijzonder gedetailleerd beeld van dit stukje sociale geschiedenis. De bijzonderheden van de strijd die de werknemers voerden komen daarin uitgebreid aan bod.
Er is veel aandacht voor het bijzondere karakter van de sociale strijd op en rond de Boelwerf, een verenigd vakbondsfront (de pamfletten van de verschillende ‘kleuren’ werden gezamelijk in de ‘bakskes’ gelegd in een bruine envellope, geen ‘kazuifels’ in de verschillende kleuren,…), het ‘strijdsyndicalisme’ en het systeem van algemene personeelsvergaderingen op een veld, onder een boom met een ‘open micro’. Deze documentaire brengt deze boeiende geschiedenis van de arbeidersstrijd van onder het stof.
HET LIED VAN HET EINDELOOS BEGIN
Je steekt gewoon de stekker in
En de molen gaat weer draaien
De slang bijt in zijn staart
En de boer begint het zaaien
De bedienden draaien rond het kaderlid
De kaderleden rond de directeur
Die knikkend voor de aandeelhouder zit
Die rond de beurspot draait
Zo is voorlopig nog het eindeloos begin
Je steekt gewoon de stekker in
Jan Vroman maakte deze documentaire in 1999 maar hij wordt nu heruitgebracht, op DVD deze keer. Dit gebeurde door filmdistributeur Imagine, de Gentse sociaalartistieke werkplaats Victoria Deluxe en het AMSAB, met de steun van het ACV, ABVV en ACLVB.