De
Duitse economie staat voor een demografische maar fatale catastrofe,
zowel in de 16 Länder, in West- en in Oost-Duitsland. Enkel een massale
immigratie kan Duitsland redden.
Dat is geen prognose, projectie of voorspelling, dit is het
doorrekenen van wie de komende 15 jaar de actieve bevolking zal verlaten (de 50+)
en er zal instromen (10-24 jr). In 2021 kan Duitsland maar de goede helft
vervangen door 10-24 jarigen van wie dan 50-64 jarig is.
 
Duitsland heeft mini-jobs gecreëerd, uitkeringen beperkt
omdat er geen ander werkvolk meer te vinden was, wie
deze remedie wil hanteren wanneer er niet voldoende
werk is, zoals in België maakt zich ronduit belachelijk,
wie oorzaak en gevolg verwart is zelf in verwarring.

“Banen creëren in België zodat het weer de goede kant
opgaat”, de prietpraat van wie er niets van kent en het
nooit zal begrijpen. Ouderen langer aan het werk en
jongeren langer werkloos, dat is het adagium van een
politieke klasse die voorbijgestreefd wordt door de
demografische en economische ontwikkelingen,
het huidig beleid kan dit enkel wat uitstellen.

Inleiding

Als we de door npdata ontwikkelde analyse-instrumenten over
generatiewisseling toepassen op Duitsland ontstaat het beeld ven een niet
te voorkomen catastrofe, dwz Duitsland zal niet in staat blijken de bevolkingsreductie van 82 mio naar 70 mio (schatting
met 200.000 migratie per jaar) of 65 mio (100.000 migratie per jaar) te voorkomen.
Het is uitgesloten dat er bij zulk een
bevolkingsdaling nog sprake kan zijn van economische groei of een verhoogd BNP. Automatisering en
productiviteitsstijging zullen onvoldoende zijn
om Duitsland van de economische ondergang te redden. Het staat in de
demografische cijfers geschreven, en de Duitse demografen zijn er zich al
jaren van bewust. Waarom er geen politiek alarm geslagen wordt  en dit
thema weggemoffeld wordt is een raadsel. Zelfs het IMF orakelt in de wind:
“Bijna alle landen zullen economische
groei zien afnemen door vergrijzing”, zie

Morgen op 15/04/2015 en dat is vooral voor Duitsland bedoeld.

Zullen het Spaanse en Griekse werklozen zijn die de komende decennia voor de herbevolking van
Duitsland zullen zorgen, aangevuld met enkele miljoenen migranten vanuit
Afrika? Woningen en onderdak, vooral in Oost-Duitsland zijn er voldoende om
deze miljoenen bijkomende Duitse inwoners te herbergen. En het onderwijssysteem
is kwalitatief in staat om de volgende 10 à 20 jaar aan alle economische
noden te voldoen.

HARTZ IV omwille van het tekort aan arbeidskrachten.
 
Sinds 2000 bevindt Duitsland zich in een toestand van continue
werknemersnood, de generatiewissel vertoonde een constant
vervangingstekort van 10% tav de uitstromende 50+. Dat is de echte grond
voor de totstandkoming van HARTZ IV, met de beperking van de werkloosheid
in de tijd en de halvering van de bestaanszekerheid. De droesem van de
arbeidsmarkt, de structurele werklozen, de zieken en gehandicapten, de
armen en de ‘sukkelaars’ 
dienden ‘geactiveerd’. De werkgevers konden gelijk wie, voor gelijk
welk werk, voor gelijk welke duur en aan gelijk welke prijs in
dienst nemen. Dus niet omdat er hoge werkloosheid was, zoals in België, maar juist geen
werkloosheid en men er niet meer in slaagde ‘gewone’ werknemers te
vinden, want die waren er niet meer. Ook heeft men in Duitsland de immigratie afgehouden.
Na 1990 hadden de Oost-Duitsers voor voldoende interne verhuis
naar West-Duitsland gezorgd om het gat in de generatiewissel te dichten en de economie in het Oosten lag
nog altijd op apegapen. Maar
dat liedje is dus, vanaf 2014, uit, en is het alarm geblazen voor de
bikkelharde tijden die aankomen. 

 
Een tekort van 30% in 2015 en van 45% in 2021 in de generatiewissel.
 
In plaats van 10% zullen de komende 15 jaar in Duitsland een tekort laten
zien van 30% 50+ die niet door jongere generatie 10-24 jarigen vervangen
wordt. Dit tekort zal tot 2022 groeien tot 44,7%, dwz vanaf 2022 zullen
bijna de helft van de uitstromende 50-64 jarigen niet vervangen worden
door de dan aanwezige jongere generatie 10-24 jarigen.
 
Deze demografische en economische catastrofe kan maar voorkomen
worden door de komende jaren een continue immigratiestoom op te zetten of
toe te laten, en dit volgehouden tot minstens 2030. Het is pas op een
termijn van 2 à 3 decennia
dat de bevolkingsvermindering kan gestopt door het verhogen van het
geboortecijfer door de 2de generatie migranten tav het sterftecijfer.
 
Voor wie er aan zou twijfelen, dit is pure wiskunde en een demografische
wetmatigheid, die dus enkel voortgaat op de nu reeds aanwezige actieve
bevolking en haar vervanging door wie nu al geboren is. Het is geen
prognose, projectie of voorspelling waar de algemene
bevolkingsvooruitzichten op voortgaan, die dus wel rekening houden met
geboorte en sterftecijfers. Alleen de migratie wordt enkel verrekend in de
reeds aanwezige generaties, niet de bijkomende migratie, die desgevallend
een vooralsnog beperkt correctief kunnen zijn voor de evolutie binnen de
actieve bevolking. Maar enkele volgehouden massale immigratie kan het
dramatisch slinken van de actieve generatie 15-64 jaar in Duitsland
compenseren.
 
En België?
 
In België hebben de beleidsvoerders de wijsheid gehad om deze
ontvolking te voorzien en langs de migratiecontracten in 50 en 60 deze te
counteren en meteen de gezinshereniging niet alleen toe te laten, maar te
bevorderen, alsmede de procreatie die door specifieke contracten
(weliswaar beperkt in aantal en bedrag) ook voor kinderen in het land van
herkomst toe te laten. De demografie en statistiek hebben niet voor
niets hun oorsprong in België, Quetelet indachtig, de pionier van de
sociale statistiek . Sinds half negentiger
jaren zijn de demografen gestopt hierover analyses te maken omdat toen
al voor België de demografische zaak aan kant was. In Duitsland zal men
evenwel op de blaren zitten.
 
1. Duitsland: het alsmaar groter
wordend gat in de generatiewisseling
 
Het beeld dat geschetst wordt van
Duitsland staat los van de pessimistische vooruitberekeningen van het
bevolkingsaantal waarbij Duitsland zou evolueren van 82 mio inwoners naar
72 of 65 mio inwoners binnen 40 jaar voortgaande op diverse scenario’s.
 
Hier wordt nagegaan in welke mate de uitstromende generaties actieven, de
50-64 jarigen vervangen worden door instromende actieven 10-24 jarigen de
komende 15 jaar, dwz wat is de toestand als alle 50-64 zullen
gepensioneerd zijn en alle 10 jarigen 25 jaar zullen geworden zijn, dus
ook hun studieloopbaan beëindigd hebben.
 
Doordat nu al geweten is hoeveel 0-9 jarigen aanwezig zijn in de
samenleving, kan een verdere vooruitberekening gemaakt worden door ook
deze groep nog te laten instromen en de 40-49 jaren te laten uitstromen,
zodat het beeld kan geschetst van een evolutie van 2001 tot 2024.
 
Hierbij wordt niet voortgegaan op categorieën van 5 jaar maar op het
aantal inwoners per leeftijdsjaar en dit tot en met 01/01/2014. In elk van
de jaren tussen 2001 en 2024 wordt geteld hoeveel 10-24 jarigen er zijn en
hoeveel 50-64 jarigen volledig vervangen. Deze wisseling noemen we
‘generatiewisseling’ en is de beste maatstaf om oudere en jongeren in de
actieve bevolking te vergelijken. Deze telling wordt voor elk jaar tussen
2001 en 2024 gemaakt en geeft dus voor elk jaar welk het saldo is van deze
generatiewisseling na 15 jaar.
 
Voor elk jaar wordt dus het aantal 50-64 in beeld gebracht (donkerblauwe
lijn), de jongeren 10-24 jaar  (lichtblauwe lijn) en het verschil
(gele lijn) gemaakt. Het verschil is dus het saldo van de
generatiewisseling in elk jaar van berekening. Het verschil, uitgezet als
% tav de 50-64 jarigen geeft het % overschot of tekort op deze
generatiewisseling.
 
Voor Duitsland hebben we dank zij de uitmuntende

database Genesis alle leeftijdsgegevens in alle Bundesländer. Samen
met andere bestanden hebben we de bevolkingsevolutie van Oost- en West
kunnen berekenen vanaf 1956, met voor Berlijn 1/3 op rekening van
Oost-Duitsland.
 
Grafiek 1. De evolutie generatiewissel 2001-2014
 
Tot 2006 was er een constant tekort van jongereninstroom in duitsland tav
ouderenuitstroom in de actieve bevolking, een kleine
1,5 mio jongeren te kort.

Grafiek 2
De evolutie van het verschil in de generatiewissel.
 
Dit tekort stijgt vanaf 2007 snel en doorlopend tot 5.786.485 in 2014, dwz
dat de komende 15 jaar vanaf 2014 het tekort in de generatiewissel 50-64
door de 10-24 jarigen een
negatief saldo zal vertonen van 5,8 mio actieven. 

Grafiek 3. Saldo generatiewisseling als %
op de 5064 jarigen

Tot 2006 toont de berekening van de generatiewissel de volgende 15
jaar een negatief saldo van 10% en van dan af pijlsnel vergoten. Tegen
2010 zou dit tekort op toerental komen zodat duitsland voor een probleem
stond: immigratie of HARTZ IV.
  

  

Deze evolutie tot 2006 verklaart de noodzaak voor Duitsland om de droesem
van z’n actieve bevolking te activeren, nl de langdurige en structurele
werklozen, de kansarmen, de zieken en gehandicapten. Niet in gewone
statuten met betere arbeidsvoorwaarden, die pot is leeg, maar wel wie van
een uitkering afhankelijk was of is. HARTZ IV was de ingreep/aanslag in de
sociale zekerheid en -bescherming
die de negatieve balans van de generatiewisseling enige jaren moest
uitstellen.
 
Maar ook dat vat is nu af en voor de komende 15 jaar staat Duitsland voor
een onontkoombaar dilemma: regressie van z’n Bruto Nationaal Product of
massale immigratie om de toekomst en de economische groei te beveiligen.
Doordat immigratie pas na 2 à 3 decennia in staat is een bevolkingsdaling
te counteren staat Duitsland voor een enorme, en volgens sommigen, niet
meer te halen uitdaging.
 
HARTZ IV was in feite het Duitse alternatief voor immigratie. Het is enkel
uitstel geweest, en de Pegida-oprisping kan men gerust vergelijken met de
poging van het Vlaams Blok om de immigratie tegen te houden. In 1991 toen
Antwerpen en België maar aan het begin stonden van een absoluut
noodzakelijk en niet te ontkomen counteren van bevolkingsafnames door
immigratie. De ‘overwinning’ van het Vlaams Blok heeft enkel betekend dat
de anti-migratiestem gesmoord en politiek uitgeschakeld werd, iets wat in
Duitsland met Pegida op enkele maanden tijd z’n beslag gekregen heeft.
Zoals voor het Vlaams Blok, Liever dood dan bruin, staat nu ook
Duitsland voor de keuze, Liever dood dan vreemd, maar de politieke
klasse weet wel beter, die keuzes zijn in Duitsland al gemaakt, alleen
durft niemand dat al goed te zeggen.
 
Grafiek 4. Generatiewisseling 2001-2024
 
De alsmaar stijgende uitstroom van 50+ tot 2022 en de zich doorzettende
vermindering van jongereninstroom geven een explosief cocktail van
negatief saldo op de generatiewisseling die in 2021 44,3% zal bedragen.
 

 
Het tekort in de generatiewissel zal in 2021 opgelopen zij tot 8.668.974
of 44,7% van de 50-64 jarigen die vanaf 2021 de komende 15 jaar, dwz tot
2036 zullen uitstromen en waarvan maar een kleine helft door de jongere
instromers van 10-24 jaar zullen vervangen worden.
 
Dit is de feitelijkheid, dus geen prognoses, projecties, hier kan ook geen
verhogend geboortecijfer wat aan doen omdat het enkel voortgaat op wie al
geboren is, enkel de immigratie is een variabele, een element dat deze
evolutie nog kan corrigeren.
 
2. De bevolkingsontwikkeling in Duitsland 1950-2014 in Oost- en West.
 
Voor we dieper ingaan op de onderscheden ontwikkeling best eerst een beeld
geven van de bevolkingsevoluties in Oost- en West-Duitsland (Berlijn wordt
voor 1/3 bij Oost-Duitsland gerekend).   

Continue bevolkingsvermindering in Oost-Duitsland en, zoals in vele
West-Europese landen, bevolkingsstabilisatie of lichte achteruitgang
tussen 1974 en 1992.
 
Het aandeel Oost-Duitsers in de Duitse bevolking evolueerde van 26,8% in
1950 naar  16,9% in 2014. De Wende was goed voor een terugval
van 21,1% in 1988 naar 20,1% in 1990 en 19,0% in 1903.
 

 
3. Onderscheiden situatie in Oost- en West-Duitsland
 
Voor West- en Oost-Duitsland wordt de generatiewisseling 201-2024 in
beeld gebracht, en de % saldo generatiewisseling ter vergelijking naast
elkaar. In West-Duitsland komt het tekort op de generatiewissel, dwz 20%
pas in 2012, dat is 7 jaar nadat in Oost-Duitsland dit tekort al zulk een
proporties aannam. Daar zal dit tekort evenwel ook 7 jaar vroeger afnemen
dan in West-Duitsland, dwz vanaf 2015 zal de generatiewissel beginnen
afnemen, terwijl dat in West-Duitsland op in 2022 zal zijn.
 

 
Vooral in Oost-Duitsland staan er minder jongeren gereed om de fakkel van
50+ over te nemen. De evolutie gebeurt daar ook sneller zodat al in 2015
het maximum bereikt wordt van 55 % van de dan aanwezige 50-64 jarigen de
komende 15 jaar niet zullen vervangen worden door de instromende generatie
10-24 jarigen.
 
In West-Duitsland bijt de generatiewissel ook diep in, 30% in 2014 en
43,5% in 2023 laten niets aan de verbeelding over. Zowel Oost-als
West-Duitsland staan voor een onmogelijke opdracht om de productie van
goederen en diensten en het BNP te doen groeien of op peil te houden. en
voor een corrigerende immigratie is het in feite al te laat. Of men moest
nu ze nog beschikbaar zijn, Griekse en Spaanse werklozen massaal het land
binnen laten alsmede enkele miljoenen Afrikanen, die maar wat graag
rechtstreeks Duitsland bereiken eerder dan in gammele bootjes een groot
levensrisico te nemen.
 
3. De situatie in de 13 Bundesländer
 
In dit bestek is het onmogelijk elk Land in beeld te brengen en te
bespreken. Langs de hotspots (met de muis op de Ländernaam gaan) in het
kaartje kan men evenwel de basisevoluties oproepen voor elk Land bestaande
uit 5 grafieken en een tabelletje.  Er wordt tevens een vergelijking
gemaakt van de % tekort in de generatiewissel tussen 2001 en 2024 van een
Land met de evolutie is Oost- en West-Duitsland. Het nieuw geopende scherm
sluiten om terug te keren.

Voor een actieve kaart met hotspots voor elk Länd, zie BuG 267 on-line 
 
Duitsland –
West-Duitsland –
Oost-Duitsland

 
Misschien toch even Berlijn er uit pikken, omdat het een wat atypische
evolutie heeft:
  

Niet verwonderlijk dat Berlijn een tussenpositie inneemt tussen de lijnen
van West- en Oost-Duitsland.
 
Als exploratie een must voor wie zich de toestand in Duitsland de komende
decennia voor de geest wil halen. En we zijn natuurlijk bereid om deze
analyse, tot op het niveau van Länder eens toe te lichten aan een of
andere Duitse universiteit.
 
4. Vergelijking Duitsland met België
 
Vergeleken met de toestand en evolutie in Duitsland is België maar klein
bier.
 

Terwijl België nog aan het opboksen was tot 2007 met een overschot aan
jongeren die gedurende een decennium opstropten in de werkloosheid, was in
Duitsland het saldo sinds jaren negatief, dwz dat in de vervanging van
generaties er continue minder jongeren beschikbaar waren om de
uitstromende generatie op te vangen. Dwz tot 2006 was er, berekend voor de
komende 15 jaren een voorzienbaar
tekort van 10% in de generatiewissel. Na 2007 groeit dit tekort razendsnel
aan en krijgt in Duitsland meer en meer z’n volle dimensie.
 
In België daarentegen komt pas van 2007 enige ruimte door de
generatiewissel, dwz dat te rekenen van 2007 de komende 15 jaar, dwz tot
2023 een evenwicht zal tot stand komen. Vanaf 2008 zal ook in België de
generatiewissel een stijgend tekort vertonen dat in 2019 20% zal bedragen,
dwz dat na 2019 20% van de uitstromende generatie
50-4 jarigen niet zal kunnen vervangen worden.
 
Belangrijk is ook om de dynamiek van de vermindering te zien, ook al is er
nog een overschot van jongeren. Doordat dit systematisch vermindert komt
er meer ruimte vrij voor doorstroming naar tewerkstelling die pas acuut
wordt wanneer er een negatief saldo is.
 
In Duitsland zal men, vlugger en drastischer dan elk ander land in de
wereld geconfronteerd worden met de schok van de generatiewissel die op
termijn maar in de helft van de vervanging van actieve generatie kan
voorzien. Zal dat het echte Wirtschaftswunder zijn, en zal de roep
in Duitsland, zoals in vele andere landen niet meer zijn “Wij willen werk”
maar de ondernemers die roepen “Wij willen Werknemers”.
 
Jan Hertogen, socioloog
www.npdata.be