Over Westerbork naar Osnabrück, Aschaffenburg en Duisburg, 4 dagen Duitsland van 1 tot 4 oktober, en dus toevallig ook tijdens de 25ste verjaardag van de hereniging van Duitsland.
Wat doe je als de wereld en vooral de mediaberichtgeving er over te zwaar valt. Dan is een trip naar Duitsland niet alleen een welgekome verpozing, maar het opent ook de geest, stimuleert het nadenken en er zijn altijd contacten die tellen.
Westerbork stond al langer op de agenda en het lag op de weg naar Osnabrück. Het boek van Mark Schaevers over Felix Nüssbaum bezorgde voldoende inspiratie om het Nüssbaum Haus te bezoeken. Intussen was ook een contact gelegd met professor Jochen Oltmer van het vermaarde IMIS-instituut aan de universiteit van Osnabrück, een specialist in migratie, vluchtelingen en interculturaliteit.
Maar ook de opening van het Kirchner Huis op 2 oktober in Aschaffenburg moest zeker meegenomen worden. Het was dus een wat hectische reis van Nieder-Sachsen naar Beieren, en dan over Hessen naar Noord-Rijn-Westfalen. Zo’n ‚Kultur’schok in Duitsland zelf is altijd meegenomen. Zeker als in het Johannisberg Schloss al een Kirchnertentoonstelling kann bezocht, hij is in Aschaffenburg geboren en ook de speciale tentoonstelling in de Kunsthalle Jezuitenkirche over de kunst in Oost- en West-Duitsland voor de Wende.
Omdat 4 dagen een minimum zijn voor een Duitsland-douche werd ook nog Duisburg aangedaan, een geliefd oord wegens prachtige natuur maar ook een stad in volle ontwikkeling met zeer goed ontwikkelde burgerschapsactiviteiten en een up-to-date Kultuur- en Stadshistorisch museum. Een stad op de maat van Antwerpen maar dan zonder de negatieve bias die nog altijd de Antwerpse uitstraling belemmert. Misschien is een stadsverbroedering met Duisburg geen slecht idee. Wie stelt het eens voor aan De Wever?
Deze tocht begon in Westerbork, dat nagelaten heeft te wijzen op de verantwoordelijkheid van de Nederlandse staat en een goed deel van de bevolking in de uitroeiing van 86% van de in Nederland wonende joden. Hij eindigde met de verrassende vaststelling dat dank zij de gouden jaren van de Islam, het Morgenland, het Westerse Avondland met de Verlichting is kunnen opgebouwd worden. Het schilderij van Nüssbaum Triumph des Totes van 1944, enkele maanden voor z’n deportatie en dood in Auschwitz toont goed aan dat de échte bedreiging van het Avondland van het nationaalsocialisme kwam en komt van al degenen die er nog niet van gederadicaliseerd zijn.
Lees de Reisreportage online met 17 deelreportages en 117 foto’s, gelardeerd met pittige commentaar en diepgaande overwegingen.
Jan Hertogen
