Er vliegt een drone boven de stille Kempen. Dat meldt Inforevue, het tijdschrift van de geïntegreerde politie. “De politiezone GAOZ (Genk/As/Opglabbeek/Zutendaal heeft in mei dit jaar een ‘drone’ aangekocht. Dit toestel, eigenlijk een vliegende mobiele camera, lijkt op een minihelikopter van nog geen meter breed en amper 40 centimeter hoog. Het toestel wordt tot januari 2013 in de zone getest.”
Het vernuftig toestelletje, unmanned aerial vehicles (UAV’s) in het jargon, kan worden ingezet in het kader van de handhaving van de openbare orde, een begrip met rekbare inhoud, de verkeerspolitie, het zoeken naar vermiste personen, rampenbestrijding,… “Kostprijs: 13000 euro, zonder toebehoren”, aldus Inforevue. Die zullen de prijs ongetwijfeld opdrijven.
“Omwille van de evoluties op de markt en de wederkerende vraag van politiediensten om meer informatie is een werkgroep opgericht”, aldus nog Inforevue. “Omdat er in België nog geen specifieke wetgeving is, wordt gewerkt aan een nieuw wettelijk kader dat ervoor moet zorgen dat UHV’s in de toekomst op een veilige en duidelijk omkaderde manier kunnen worden ingezet.”
Drones worden in het buitenland al langer ingezet. Israël gebruikt ze in het conflict met de Palestijnen. In de Verenigde Staten worden ze gebruikt in het grensgebied met Mexico om er de illegale instroom van gelukszoekers in te dammen. Daar zijn in de loop der jaren al meer mensen omgekomen dan tijdens de periode dat de Muur van Berlijn nog recht stond. Maar daar danken de drones hun kwalijke reputatie niet. De UHV’s komen tegenwoordig vooral in het nieuws door hun dodelijke inzet in de war against terror in Afghanistan en elders.
Populistische politici en politiechefs pakken graag uit met de efficiëntie van de drones en bij uitbreiding ook de camera’s die erop gevestigd zijn. Talloze internationale onderzoekers hebben daar nochtans grote vraagtekens gezet.
Ook Eva Brems, docent mensenrechten aan de Gentse universiteit en Groen-politica, heeft haar bedenkingen van al die technologische hoogstandjes. “Gelukkig leven we in een samenleving waar de overheid in de regel een positieve invloed heeft op het leven van mensen, en ook inzake de bescherming van mensenrechten doorgaans aan de goede kant staan. Maar dat met dat niet als vanzelfsprekend mag aannemen, illustreert de evolutie in Europa en elders sinds 9/11. Wanneer overheidsinstanties hun duistere kant tonen, is het vergaren en verwerken van – ook op het eerste zich banale – informatie over burgers de sleutel tot repressie en tot miskenning van fundamentele vrijheden.”
Wie overigens in augustus naar de Olympische Spelen in Londen gaat, zal de drones niet opmerken. Ze zullen er wel in het zwerk hangen. Maar niet om er de protagonisten van de verschillende financiële schandalen in het oog te houden.
