Een immens déja vu-gevoel overviel ons toen Lorin Parys maandag voor ‘een nieuwe stijl van besturen’ pleitte tijdens zijn aankondiging dat hij bij de Leuvense gemeenteraadsverkiezingen in 2018 de N-VA-lijst zal trekken. Leuven moet volgens Parys ‘het oor meer te luister leggen bij de inwoners’. Toen Carl Devlies vorige week bekend maakte dat hij in 2018 lijsttrekker zal zijn voor CD&V stelde ook hij ‘een vernieuwing van de bestuursstijl’ in het vooruitzicht met ‘meer participatie van de bevolking’. Ook Mohamed Ridouani, lijsttrekker voor de sp.a, is er in zijn intentieverklaring voorstander van ‘om Leuvenaars nog meer te betrekken bij het beleid’. Als Open Vld en Groen hun kiesintenties kenbaar maken zullen ook zij ongetwijfeld dezelfde beloften doen.
Wie zich de kiescampagne van 2012 nog herinnert weet dat ook toen de helft van de tijd gepalaverd werd over inspraak. In haar bestuursnota voor deze legislatuur stelt de huidige sp.a-CD&V ‘de Leuvenaar te willen blijven betrekken als partner in het beleid’. ‘Per project zal er een informatie- en participatietraject op maat opgezet worden’. Als kennelijk iedereen de inspraak van de bevolking essentieel vindt, waarom blijft er hierover dan een wijd verspreid ongenoegen voelbaar? Het huidige bestuur deed de afgelopen jaren – met wisselende resultaten – wel degelijk meer inspanningen dan voorheen om de bevolking te betrekken bij projecten. Het overleg over de invulling van de Hertogensite eindigde echter op een sisser en protest van vele deelnemers. De Vesaliussite kon evenwel zonder een enkel bezwaarschrift worden gebouwd. Om diverse opties open te houden dient inspraak over projecten echter al in de absolute beginfase georganiseerd.
Daarnaast moeten gemeentelijke adviesraden die de bevolking groeperen rond thema’s als milieu, toegankelijkheid en dergelijke meer ‘au serieux’ genomen te worden. Uitgaande van de bestaande buurtwerkingen dient ook werk gemaakt van een geografische georganiseerde inspraak. Aan wijkwerkingen die representativiteit kunnen aantonen moeten budgetten worden toegekend om taken te vervullen zoals de organisatie van inspraak, het signaleren van wat er leeft, aandragen van oplossingen evenals het nemen van initiatieven die het buurtleven optimaliseren. Het project ‘Kom op voor je wijk’ is een eerste stap in de goede richting.
Een combinatie van representatieve buurtwerkingen en gemeentelijke adviesraden zou naar parlementair model een soort van ‘tweede kamer’ of ‘senaat’ naast de gemeenteraad kunnen vormen aan wie gemeenteraadsbeslissingen voor bindend advies moeten worden voorgelegd en die vanzelfsprekend ook zelf initiatieven kan nemen. In afwachting zou Leuven echter ook kunnen experimenteren met het inspraakmodel dat David Van Reybrouck propageert en waarbij een groep van pakweg een 100-tal bij lottrekking aangeduide Leuvenaars zich over een heet hangijzer uitspreekt. Momenteel kan overigens al eender wie die voldoende handtekeningen verzamelt al een thema aankaarten op de gemeenteraad.
Luc Vanheerentals
