Amerika is van plan om in Afghanistan te blijven, ongeacht welk akkoord er met de taliban uit de bus komt. De verklaring van Flournoy op 15 maart wijst op een verandering van het VS-beleid in Afghanistan: tot nu toe werd altijd geloofd dat de VS bereid waren tot volledige terugtrekking uit Afghanistan. Dat was namelijk één van de voorwaarden om tot een vredesakkoord te komen met de taliban. In ruil zouden de taliban dan hun gewapende verzet staken en alle banden met Al Qaeda doorsnijden.
Vorig jaar raakte nog bekend dat de Shura Quetta, de raad van talibanleiders, bereid was om een deal met de VS te sluiten. De volledige terugtrekking van alle buitenlandse troepen uit Afghanistan was de grondvoorwaarde voor een dergelijke deal. Ook oud-ambassadeur Thomas R. Pickering en VN-diplomaat Lakhdar Brahmi schreven nog één week geleden in de New York Times dat “een gewaarborgde terugtrekking van de buitenlandse troepen vrijwel zeker deel uitmaakt van een deal.”
Enkel Special Forces
Volgens een bron die aanwezig was bij de besprekingen van de regering-Obama zouden enkel Special Operation Forces (SOF) aanwezig blijven in Afghanistan. Als de VS een akkoord bereiken met de taliban, zouden de SOF-eenheden ingezet worden om leden van Al Qaeda op te sporen. Bovendien zouden de eenheden ervoor zorgen dat Afghanistan niet opnieuw een bron van regionale instabiliteit wordt. Om dezelfde reden zou de Amerikaanse luchtmacht aanwezig blijven op de luchthaven van Bagram.
De VS gaan er dus vanuit dat de talibanleiders akkoord gaan met een beperkte militaire aanwezigheid in hun land. Ironisch genoeg zijn het net die Special Forces die de afgelopen jaren kwaad bloed hebben gezet bij de Afghaanse bevolking. In verschillende raids werden de verkeerde personen gedood en werden te veel burgerslachtoffers gemaakt. De Afghaanse president Hamid Karzai heeft zelf meermaals opgeroepen tot de onmiddellijke stopzetting van de SOF-aanwezigheid. De laatste keer dat hij dat deed, dateert van 13 november 2010.
NAVO
De VS willen dus dat de SOF-eenheden en de luchtmacht in Afghanistan blijven, en dat voor onbepaalde tijd. Dat maakt deel uit van een nieuwe strategie die afgelopen december door het Pentagon werd goedgekeurd. De Afghanistan-strategie werd in november 2010 in Lissabon voorgesteld aan alle leden van de NAVO. Volgens die strategie zou 2014 het einde betekenen van de sterke militaire aanwezigheid in Afghanistan en, naar het voorbeeld van Irak, een transitie inluiden naar een beperkte militaire aanwezigheid van de VS voor onbepaalde duur.
Amerikaans buitenlandminister Hillary Clinton verklaarde in een toespraak op 18 februari dat onderhandelingen met de regering Karzai over een nieuw “strategisch partnerschap” van start zouden gaan. Volgens Clinton zou dit “een langdurig kader verstrekken voor onze bilaterale samenwerking op het gebied van veiligheid, economie, sociale ontwikkeling en institutionalisering.” Ondertussen zei ze niets over de plannen van de VS om hun militaire aanwezigheid te verlengen.
Tijdens de eerste vergadering met de Afghaanse overheid over het nieuwe “strategische partnerschap” werd ook met geen woord gerept over de militaire plannen. De VS hadden ook niets te winnen bij een dergelijk statement, het was in hun belang dat die geheim bleven. Uiteindelijk was het viceminister Flournoy die op 15 maart voor het eerst in het openbaar over de militaire plannen sprak.
Joseph Lieberman
De verklaring van Flournoy kwam er niet zomaar. De viceminister werd verplicht te antwoorden op vragen in een hoorzitting van de Amerikaanse Senaat. Die hoorzitting was het initiatief van Joseph Lieberman, het meest militante lid van de Amerikaanse Senaatscommissie voor defensie. Wanneer Lieberman vroeg naar de mogelijkheid van gezamenlijke operaties van het Amerikaanse leger en de Afghaanse veiligheidstroepen na 2014, was Flournoy verplicht om te antwoorden dat een verlengde militaire aanwezigheid deel uitmaakte van het nieuwe strategische partnerschap.
Liebermans vastberadenheid om een hoorzitting te organiseren zou geïnspireerd zijn door de wetenschap dat de regering-Obama net begonnen was met vredesonderhandelingen met de taliban. Door Flournoy te verplichten uit de biecht te klappen over de verlengde militaire aanwezigheid zou hij de beginnende onderhandelingen willen dwarsbomen.
