Dokters van de Wereld dient verzet in tegen peperdure kankertherapieën

woensdag 3 juli 2019 12:58
Spread the love

Sinds kort zijn 2 innovatieve gentherapieën beschikbaar die verschillende vormen van bloedkanker behandelen. Met prijzen die schommelen tussen de 320.000 en 350.000 euro per patiënt, wordt een onhoudbare druk gezet op ons zorgsysteem. Om dit misbruik aan te klagen en overheden ertoe aan te zetten lagere prijzen te onderhandelen, dient Dokters van de Wereld officieel verzet aan tegen het patent van Novartis’ Kymriah, 1 van de 2 kankerbestrijdende therapieën.

In augustus 2018 kregen Novartis’ Kymriah® en Yescarta® van Gilead Sciences een vergunning om in Europa op de markt te worden gezet. Deze gentherapieën worden gebruikt voor de behandeling van bloedkankers. Daarbij worden de eigen witte bloedcellen (T-cellen) van een patiënt gemodificeerd om kankercellen te herkennen & aan te vallen. Vervolgens worden de cellen met een infuus weer toegediend. De overlevingskansen voor beide therapieën zijn hoog: 40 procent bij Kymriah & 60 procent bij Yescarta op jaarbasis.

Maar met 320- tot 350.000 euro per persoon zetten Farma-bedrijven de sociale zekerheid steeds meer onder druk. En dat met argumenten die ongegrond zijn: “Deze prijs kan niet gerechtvaardigd worden door de productiekosten en ook niet door de research & development aangezien het onderzoek naar deze nieuwe therapieën voor een aanzienlijk deel gefinancierd werd door Europese en Amerikaanse publieke fondsen.” Met andere worden: door het belastinggeld van elke bijdragende burger.

Een schimmig spel achter gesloten deuren

Zoals dat vaak gebeurt met nieuwe geneesmiddelen, werd de terugbetaling van beide therapieën ook in België achter gesloten deuren onderhandeld. Hoewel we dus allemaal mee betalen voor dit geneesmiddel, mag de belastingbetaler niet weten hoeveel precies.

De farma-industrie rechtvaardigt z’n prijzen door gewag te maken van hoge kosten voor onderzoek en ontwikkeling, maar niemand kent de werkelijke investeringen. Feit is dat veel belastinggeld geïnvesteerd wordt aan de ontwikkeling van deze nieuwe therapieën. Toch mogen we als burger niet weten hoe de prijs bepaald werd en op welke gronden. Dat is onaanvaardbaar.

Dat vindt ook de Wereldgezondheidsorganisatie. In een recent goedgekeurde resolutie voor meer transparantie op de geneesmiddelenmarkt stelde de organisatie dat ‘het er naar uitziet dat de vraagprijs van deze geneesmiddelen enkel de commerciële belangen van de industrie weerspiegelt.”

Erosie van ons zorgbudget

In België werkt Dokters van de Wereld samen met Kom op Tegen Kanker & Test Aankoop om te streven naar een evenwichtiger prijzenbeleid m.b.t. geneesmiddelen. De 3 organisaties vragen zich af hoe onze ziekteverzekering deze extra uitgaven van tientallen miljoenen euro’s kan blijven bekostigen. Test Aankoop noteerde eind mei nog dat het Christelijk Ziekenfonds een budgetoverschrijding van 392 euro miljoen kende voor geneesmiddelen in 2018. De laatste vier jaar werd meer dan één miljard euro meer uitgegeven voor geneesmiddelen dan begroot. En dat terwijl er onvoldoende middelen zijn om belangrijke noden van de burger zoals brilglazen, tandzorg en psychologische hulpverlening terug te betalen.

Rantsoenering & beperkte terugbetaling

Het is niet de eerste keer dat de Big Pharma woekerprijzen vraagt voor geneesmiddelen: In 2014 werd Sofosbuvir, een geneesmiddel dat Hepatitis C behandelt, door Gilead op de markt gezet voor meer dan 40.000 euro per persoon.  Die hoge prijs dwong landen ertoe de terugbetaling te limiteren tot een beperkt aantal patiënten. In de praktijk betekende het dus dat bepaalde patiënten met Hepatitis C een tijd lang geen toegang kregen tot het geneesmiddel, ondanks het feit dat ze erg ziek waren.

Met de prijzen van deze recentere innovatieve kankertherapieën zitten we met een nog veel groter probleem en wordt een ontoelaatbare druk gezet op het (Belgische) gezondheidsbudget.

“Momenteel worden deze therapieën gebruikt voor de behandeling van zeldzame en zeer specifieke vormen van kanker.  In de toekomst zullen deze therapieën wellicht (en hopelijk) op grotere schaal kunnen worden toegepast,” zegt Xavier de Bethune, Medisch Directeur van Dokters van de Wereld. “Maar met dit soort prijzen is het de vraag of overheden in staat zijn de toegang te garanderen zonder ons zorgsysteem in gevaar te brengen, te rantsoeneren of te besparen op andere pijlers van de gezondheidszorg.”

Monopoliepositie door patenten: concurrentie onmogelijk

Dokters van de Wereld heeft daarom besloten om deze woekerprijzen aan de kaak te stellen door een verzet in te dienen tegen het patent van Kymriah®. Door dit soort patenten is immers geen concurrentie mogelijk, waardoor bedrijven gelijk welke prijs kunnen vragen. Door deze monopolies & de geheime prijsonderhandelingen, blijven landen noodgedwongen instemmen met dit soort onaanvaardbaar hoge prijzen.

“De patenten van deze therapie omvatten gemodificeerde cellen van patiënten en het zijn die cellen die worden verkocht aan 300.000 euro en meer” vertelt Olivier Maguet, hoofd Drug Prices & Health System Mission bij Dokters van de Wereld. “Het is legitiem om de status van deze therapie te bevragen: is het een geneesmiddel? Of een medische procedure? De gevolgen van dit fundamentele vraagstuk op vlak van patenten en rechten van bedrijven & overheden m.b.t. de productie & prijs zijn aanzienlijk. Het zijn enkele van de kwesties die we in het publieke debat aan de orde willen stellen.”

Door verzet aan te tekenen wil Dokters van de Wereld overheden en middenveld waarschuwen voor de gevaren van dit soort prijzenbeleid voor ons zorgsysteem. Het is de tweede keer dat Dokters van de Wereld zich verzet tegen een patent. Een aantal jaar geleden diende Dokters van de Wereld verzet aan tegen Sofosbuvir van farmabedrijf Gilead.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!