Nooit kregen de pleidooien om niet te gaan stemmen zoveel aandacht als de laatste dagen. Maar wie denkt dat dit een nieuw verschijnsel is, vergist zich schromelijk.

Ik heb het even nagekeken voor de zes (!) parlementsverkiezingen van de jongste zeven jaar. (De gemeente- en provincieraadsverkiezingen van 2006 laat ik dus buiten beschouwing).

Het aantal ingeschreven kiezers in België steeg tussen 2003 en 2009 van iets meer dan 7,5 tot ruim 7,7 miljoen (zie tabelletjes onderaan).

Ondanks de zo geroemde stemplicht (eigenlijk opkomstplicht) zijn al die verkiezingen gekenmerkt door een indrukwekkend aantal afhakers.
In 2003 (federaal parlement) kon men al vaststellen dat 13,19 % van de ingeschreven kiezers ofwel niet kwam opdagen, ofwel blanco of ongeldig stemde. Bij de federale verkiezingen van vier jaar later was dat percentage niet-stemmers gestegen tot 13,59 %.
Bij de regionale verkiezingen van 2004 verkoos 13,42 % van alle mogelijke kiezers in België om geen partij te kiezen en vijf jaar later was die groep aangegroeid tot 14,52 %.
Is dat een record? Nee hoor, de Europese verkiezingen zijn nog minder populair: in 2004 besloot 14,06 % van de stemgerechtigde inwoners van ons land om niet deel te nemen (inclusief de blanco en ongeldige stemmen) en in juni 2009 hield maar liefst 15,32 % van de potentiële kiezers het voor bekeken.

Alles wijst erop dat het verschijnsel ditmaal nog duidelijker in het oog zal springen, tenzij de discussie over al dan niet gaan stemmen velen aan het denken zet. Want wat hebben die neen-zeggers al die jaren bereikt? Geen tien keer niks, maar meer dan een miljoen keer niks, van stembusgang tot stembusgang. En dat miljoen moet je letterlijk zien: van 998.448 in 2003 tot 1.188.634 bij de Europese verkiezingen in 2009. Geen enkele Vlaamse of Waalse partij kan tippen aan zoveel (negatief) succes. De zo geroemde (bijna) 800.000 stemmen van Leterme in juni 2007 verbleken haast tegenover het resultaat van het afwijzingsfront, de club van middelvinger-stemmers.

En voor je gaat sympathiseren met die groeiende horde, bedenk dat je geen enkele conclusie kan trekken uit hun ‘signaal’: zijn ze rechts? Links? Verstandig? Dom? Vooruitstrevend? Conservatief? Antisocialistisch? Antikapitalistisch? Anarchistisch? Anti-Belgisch? Anticommunautair? Anti-Europees? Apolitiek? Antipolitiek? Anderspolitiek? Waarschijnlijk een mengelmoes van al die strekkingen, opvattingen en beweegredenen.

Als ik niet zou vrezen voor het omgekeerde effect, zou ik alle Vlamingen die in 2007 rechts en/of communautair gestemd hebben (van Leterme tot De Winter) aanraden om in juni 2010 de oproep van Meuris, Olyslaegers en consoorten ernstig te nemen en thuis te blijven. Het zijn trouwens in de eerste plaats de fans van de grote staatshervorming die er de laatste jaren zo’n boeltje van gemaakt hebben. Als de potentiële kiezer in groten getale mijn oprechte suggestie wil volgen, zal mijn stem meer gewicht hebben. Maar eigenlijk vrees ik dat het precies de anderen zijn, de burgers die een hekel hebben aan het communautaire gebakkelei, die op het punt staan om de kelk deze keer (of nog maar eens) aan zich te laten voorbijgaan.

Daarom hou ik het bij het verstandigste advies: ga alsjeblief stemmen als je wil dat er andere en betere politici aan het roer komen. Misschien helpt het niet veel, maar niet stemmen helpt absoluut geen zier.

POLITIEKE VERKIEZINGEN IN BELGIE SINDS 2003
 — NIET-STEMMERS —

 2003 (Kamer federaal) 

ingeschreven kiezers: 7.570.637
blanco + ongeldig: 364.612 / 4,82 %
niet opgekomen:  633.836 / 8,37 %
TOT. NIET STEMMERS: 998.448 / 13,19 %

 2004 (regionale parlementen)

ingeschreven kiezers: 7.537.854  
blanco + ongeldig: 382.467 / 5,07 %
niet opgekomen:  628.901 / 8,34 %
TOT. NIET STEMMERS: 1.011.368 / 13,42 %

 2004 (Europees)

ingeschreven kiezers: 7.552.240 
blanco + ongeldig: 367.995 / 4,87 %
niet opgekomen:  694.254 / 9,19 %
TOT. NIET STEMMERS: 1.062.249 / 14,06 %

 2007 (Kamer federaal)

ingeschreven kiezers: 7.720.796 
blanco + ongeldig: 360.717 / 4,67 %
niet opgekomen:  688.719 / 8,92 %
TOT. NIET STEMMERS: 1.049.436 / 13,59 %

 2009 (regionale parlementen)

ingeschreven kiezers: 7.741.424
blanco + ongeldig: 435.193 / 5,62 %
niet opgekomen:  688.718 / 8,90 %
TOT. NIET STEMMERS: 1.123.911 / 14,52 %

 2009 (Europees) 

ingeschreven kiezers: 7.760.436
blanco + ongeldig: 442.613 / 5,70 %
niet opgekomen:  746.021 / 9,61 %
TOT. NIET STEMMERS: 1.188.634 / 15,32 %