Documentaire – Aisheen, still alive in Gaza. van regisseur: Nicolas Wadimoff werd getoond in de Beursschouwburg in Brussel. De organisatie was in handen van MO* Magazine.
2006 – Hamas wint de verkiezingen in de Palestijnse gebieden. Enkele raketten worden afgevuurd richting Israel, waarop het buurland Gaza binnenvalt. Een maand later valt Nicolas Wadimoff Gaza binnen. Met een camionette doorkruisen hij en zijn filmploeg de geruïneerde Gazastrook van noord naar zuid. Twee weken, meer tijd krijgt hij niet van de Israëlische autoriteiten om beelden en bronnen te verzamelen voor zijn documentaire. Hij brengt de voedselbedeling in beeld, chaos aan de grenscontrole met Egypte en de dagdagelijkse dingen in het leven van bewoners van Gaza. Wadimoff bezoekt zelfs een zoo waarin ook opgemaakte beesten verblijven. Sommigen beesten stierven doordat er geen eten meer beschikbaar is, nog andere raakten gewond na een Israelisch bombardement. Een van de apen die het overleefden heet Sharon.
Bij momenten is de documentaire ontroerend. Bijvoorbeeld wanneer twee clowns een hele bende schoolkinderen aan het lachen brengen terwijl er buiten door F16’s gebombardeerd wordt. Of wanneer een jongen vertelt over z’n droom om dokter te worden, maar gezien de omstandigheden ‘het misschien beter schopt tot mujahedin’. Toch wordt de toon in de documentaire op geen enkel moment sentimenteel.
Uit de film blijkt enerzijds de verveling van de Palestijnen, en de nood aan intellectuele rijkdom die hen naar eigen zeggen ontnomen wordt door de Israeli’s. Anderzijds krijgen we de sterkte van de Palestijnen te zien. De titel ‘Aisheen’ haalde Wadimoff bij rapgroep Darg Team, die hun eerste album zo noemde. In Westerse stijl probeert de groep de sterkte die onder de bevolking leeft, naar buiten te brengen. Zo zingen ze dat ze Palestina zullen heropbouwen, met stenen van agressie en stenen van onderdrukking.
Niet alle Palestijnen zijn echter opgezet met de Westerse stijl die de rappers aannemen. De zanger werd aangepakt door Hamas en moest een overeenkomst tekenen dat hij niet meer zou optreden binnen Gaza. ‘Zoals in Cuba’, zegt Wadimoff, heb je het gevoel dat je vrij bent en je overal kan gaan, maar er hangt een soort sociale controle, ook al is Hamas niet in de buurt.
Ook het conflict met de Israelies werd bewust uit de film gehouden, vertelde Wadimoff tijdens de nabespreking. Geen Israeli’s, geen soldaten, alleen de bewakers aan de grensovergang met Egypte, waar Palestijnen die verzorging nodig hebben trachten toegang te krijgen tot hun zuiderburen. Maar de ‘joden’ waren nooit veraf. Geregeld hoorde je ze op de achtergrond voorbij vliegen met F16’s, terwijl ze bombardementen uitvoerden.
‘Als filmmaker Gaza binnengeraken is geen sinecure’, vertelde de regisseur achteraf aan Gie Goris, hoofdredacteur van MO* Magazine. ‘Als journalist lukt dat beter, maar je mag geen onafhankelijke zijn. Je moet verbonden zien met een nieuwsnetwerk dat door Israël wordt goedgekeurd. Eens in Gaza huren de meeste journalisten een fixer, iemand die de crew gidst en rondrijdt. Alle journalisten krijgen op die manier hetzelfde circuit te zien. Op dat parcours krijgen ze dan de kans om te spreken met iemand van Hamas, iemand van Fatah, slachtoffers van de oorlog,… altijd ’t zelfde. De journalist denkt dan dat hij een unieke reportage heeft, omdat hij de journalisten die voor en na hem komen niet ziet.
Dat wilde de Zwitserse regisseur vermijden. De mensen in zijn documentaire mochten geen speciale ‘functie’ hebben. Hij probeerde de mensen ook niet als slachtoffers voor te stellen. ‘Ik wil geen compassie opwekken of een boodschap meegeven aan de kijker’. De film kreeg enkele awards, onder meer in Berlijn en wordt gespeeld op heel wat festivals. Via de Zwitserse ambassade zal de film ook in Israël getoond worden.
Jan Wouters
