Brits
filmregisseur Asif Kapadia realiseerde de beklijvende documentaire Amy (2015) over Amy Winehouse. De film
loopt nog steeds. Ik raad elke film- en muziekliefhebber aan Amy te gaan zien. Ik was echt onder de
indruk van deze meer dan twee uur durende documentaire over deze bijzonder getalenteerde
jongedame, die zeer tegen haar eigen zin uitgroeide tot een commerciële wereldster
en uiteindelijk tragisch ten onder ging.  

Hoewel
een aantal van Amy Winehouse’s bezielde songs zoals “Love Is A Losing Game”,
“Valerie”, “Rehab” en “Back to Black” mij echt kunnen beroeren, was ik geen
onvoorwaardelijke fan en kende ik haar levensgeschiedenis hoegenaamd niet.  

Het
wijd verspreide, totaal vervormde mediabeeld van Winehouse was vooral dat van
een excentrieke zuipschuit met kapsones die zichzelf de vernieling in spoot. De
laatste concertbeelden in Belgrado van een zwalpende Winehouse die eerst niet
wilde optreden en daarna vals zong, zijn miljoenen keren  de wereld rondgegaan en massaal bekeken
en gedeeld via mainstream- en sociale media.  

Het
eenzijdige beeld van Amy als geschift drank- en drugsorgel is vooral gevoed door
paparazzi, roddelbladen en populaire talkshowhosts  à la Jay Leno of David Letterman. Ook serieuzere media verkeken
zich echter vaak op deze begenadigde soulzangeres.  

Er
werd meer gefocust op haar buitenissig gedrag en bizarre looks dan op haar
persoonlijke teksten en doorleefde muziek.  Wat is dat toch voor een vreselijk menselijke neiging om graag
sterren van mensen publiekelijk en mediatiek te zien vallen en afgaan. Een neiging
waar de roddel- en riooljournalistiek zo graag en gretig misbruik van maakt.  

Vertekend mediabeeld bijgesteld

Een
grote verdienste van Kapadia’s documentaire is dat de regisseur het vertekend mediabeeld
van Winehouse heeft bijgesteld. Niet dat de film de absolute waarheid over
Winehouse reveleert, maar het filmisch portret doet recht aan het schattig
zingend meisje, de opstandige, experimenterende puber, de oprechte, doch gekwetste
dochter met getroubleerde liefdes- en ouderrelaties,  de mooie maar autodestructieve vrouw, de weergaloze artieste
en ook de makkelijke mediaprooi die Amy Winehouse allemaal geweest is.  

Filmmaker
Kapadia kreeg voldoende creatieve vrijheid en trage tijd om
een genuanceerd en rijk geschakeerd beeld en levensloop te schetsen van een
zeer gevoelige vrouw en eigenzinnige artieste wier kwetsbaarheid meedogenloos
geëxploiteerd werd door een niets ontziende winst- en mediamachine die rücksichtslos
tekeer gaat in onze overgemediatiseerde, neoliberale samenleving.  

Amy sterkt mij in de overtuiging dat
romans, speelfilms, documentaires van langere adem noodzakelijk zijn in een
tijd waar vooral snelle, karikaturale shots en spectaculaire, eendimensionale
beelden onze individuele en collectieve geheugens beheersen. In Kapadia’s Amy komt al het menselijke aan bod, in zowel
schoon- als lelijkheid, in zowel lichtvoetigheid als zwaarte, in zowel
levenslust als doodsdrift. 

Pleidooi tegen mediasensatie 

Amy is een cinematografisch pleidooi voor
films en literatuur die reflectie en context bieden bij al te losse
mediaflodders en wilde sensatiebeelden die dagelijks onze schermen teisteren.  Net zoals Amy Winehouse had kunnen
afkicken voor ze een internationale celebrity werd, zo zou de mensheid beter afkicken
van zijn obsessie voor beroemdheid en succes. Dat laatste lijkt me nog het
moeilijkst van al.

Wouter Hessels is docent film & media studies aan het
RITCS, School of Arts Brussel