Toen president Alhaji Umaru Musa Yar’adua in mei 2010 na een aanslepende ziekte stierf, nam vicepresident Jonathan Goodluck het roer over van het belangrijkste West-Afrikaanse land. Hij zou aanblijven tot het einde van de vierjarige ambttermijn van Yar’adua in 2011.
Eén van de belangrijkste beloften van Goodluck was het organiseren van democratische en geweldloze verkiezingen. Sinds zijn aantreden is hij op een niet aflatende wijze blijven beweren dat hij in deze bijna onmogelijke opdracht zou slagen.
Dat het geen eenvoudige opdracht zou worden, bewijst alleen al het voortdurende opschuiven van de verkiezingsdatum. Maar op 9 april zullen de presidentsverkiezingen dan toch doorgaan. Die worden voorafgegaan door verkiezingen voor de nationale vergadering op 2 april. Deze verkiezingen zijn echter al uitgesteld tot vier april. Na de presidentsverkiezingen worden er op 16 april ook gouverneursverkiezingen georganiseerd.
Volgens de nationale kiescommissie, INEC, hebben zich al 67,8 miljoen kiesgerechtigden laten registreren. Nochtans moeten er van de iets meer dan 150 miljoen inwoners minstens 70 miljoen stemgerechtigd zijn. Het beloven alvast hectische weken te worden. Het spook van electoraal geweld waart nu al rond. De electorale strijd zal wederom op het scherp van de snede worden gevoerd.
De sterkste kandidaten
Enkele maanden geleden heeft Goodluck zichzelf opgeworpen als presidentskandidaat voor de People’s Democratic Party (PDP). De PDP deelt al sinds 1999 de lakens uit. De kans is vrij groot dat Goodluck deze verkiezingen zal winnen. Goodluck heeft een christelijk, Ijaw (nvdr: volk uit de zuidelijke Nigerdelta) profiel en is afkomstig uit de Bayelsa deelstaat, een regio in de Nigerdelta. Als enige sterke zuidelijke kandidaat bindt hij, in alle eenzaamheid, de strijd aan met de noordelijke oppositiekrachten.
‘We hebben frisse lucht nodig in Nigeria‘. ‘Ik verzeker jullie dat Nigeria frisse lucht zal krijgen’. Dat zijn de twee opvallende verkiezingsslogans waarmee interim-president Jonathan Goodluck de presidentsverkiezingen wil en zal winnen. Goodluck zal echter niet winnen door zijn hoopgevend verkiezingsprogramma. Het obscene van zijn kandidatuur is dat hij zonder verkiezingsprogramma naar de verkiezingen trekt.
Op zijn verkiezingswebsite vindt men weliswaar heel wat thema’s terug: vrede, ontwikkeling, energie, transport, industrie, vrouwenrechten, corruptie, economie, buitenlandse politiek, onderwijs, olie & gas en mensenrechten. Een hele boterham, maar bij de vermelde thema’s vind je geen uitgesponnen beleidsvisies terug.
Er wordt enkel summier uitgelegd waarin Goodluck gelooft en wat hij sinds de dood van voormalig president Umaru Musa Yar’adua heeft ondernomen. De crux van zijn ‘ontbrekend verkiezingsprogramma’ is dat hij met de vraag ‘hoe denk jij erover?’ de Nigerianen oproept om zijn verkiezingsprogramma te schrijven. Op Goodlucks Facebookpagina staat dan ook te lezen: ‘de toekomst van Nigeria ligt in jullie handen.’
Generaal Muhammadu Buhari van de Congress for Progressive Change (CPC), Mallam Ibrahim Shekarau van All Nigeria Peoples Party (ANPP) en Mallam Nuhu Ribadu van Action Congress of Nigeria gelden als sterke oppositiekandidaten.
De Fulani-moslim Buhari stond als militair leider aan het hoofd van het land van 1983 tot 1985. Hij stond berucht om zijn consequent en buitenwettelijk oplossen van corruptie. Hij is afkomstig uit de noordelijke Katsina deelstaat en is nu in feite met pensioen.
Tijdens de twee ambtsperiodes van Olusegun Obasanjo (1999-2006) stond de Fulani-moslim Ribadu aan het hoofd van de economische en financiële misdaadcommissie (IFCC). Hij stond ook bekend om zijn consequente strijd tegen corrupte politici, bankiers en buitenlandse bedrijven. In 2006 maakte hij bekend dat de Nigeriaanse regering sinds 1960 360 miljard dollar had gestolen.
Zelf werd hij ook beschuldigd van corruptie en het hanteren van dubbele standaarden in zijn strijd tegen corruptie. Uit vrees om vermoord te worden, vlucht hij in 2008 naar de Verenigde Staten. De beschuldigingen tegen hem konden echter niet hard gemaakt worden, wat hem in staat stelde om terug te keren. Ribadu is afkomstig uit de noordelijke Adamawa deelstaat.
De Hausa-moslim Shekarau is de minst bekende. Hij is sinds 2003 gouverneur van de noordelijke deelstaat Kano. Hij staat bekend als een harde werker die op een correcte wijze aan politiek doet. De kans is vrij groot dat deze drie noordelijke kandidaten zullen samenspannen tegen Goodluck.
Het spook van electoraal geweld
Wie gelooft dat deze electorale strijd zich tevens zal aftekenen op de religieuze scheidslijnen, vergist zich. Christelijke presidentskandidaten uit het zuiden moeten een islamitische running mate uit het noorden kiezen en omgekeerd moet een islamitische kandidaat uit het noorden een christelijke running mate uit het zuiden kiezen. Dat neemt niet weg dat de presidentsverkiezingen traditioneel gezien een strijd zijn tussen het zuiden en het noorden.
Goodlucks kandidaatsstelling wordt ook als controversieel beschouwd. In de politieke middens van het noorden vindt men dat de volgende president opnieuw uit het noorden moet komen. Zoals Obasanjo, van het zuiden afkomstig en 8 jaar aan de macht, moet er nu een noordelijke kandidaat het presidentschap van Yar’adua opvolgen.
De Fulani-moslim Yar’adua was afkomstig van de noordelijke deelstaat Katsina. Het is echter de PDP die sinds 1999 de president levert. De belangrijkste inzet van Nigeriaanse verkiezingen blijft dan ook de onverbiddelijke strijd om de vetpotten, om de toegang tot lucratieve machtsposities en tot de paradijselijke bodemrijkdom die in Nigeria als derde sterkste Afrikaanse economie in overvloed aanwezig is. Politieke theologie en tribalisme spelen natuurlijk een ontvlambare rol in de electorale strijd, maar deze zijn slechts een middel tot het ultieme doel van politieke macht en rijkdom.
Het staat dus nu al vast dat Goodluck deze verkiezingen zal winnen. De PDP zal er, net zoals bij de vorige verkiezingen, alles aan doen om de oppermacht te behouden. Uit de meest recente verkiezingspolls blijkt dat Goodluck zal winnen met een absolute meerderheid van 60 à 70 procent van de stemmen.
Maar volgens diehard mensenrechtenactivist Shehu Sani worden deze polls gemanipuleerd. Volgens hem “maken Nigeriaanse enquêteurs die opinies zelf en volgen ze een consistent maar frauduleus patroon in het voorspellen van overwinningen van ambtsdragers en hun betaalmeesters.” (1) Hun gemanipuleerde voorspellingen komen dus altijd uit.
Het is met andere woorden ook zeker dat deze verkiezingen ondemocratisch en gewelddadig zullen verlopen. De controversiële kandidaatsstelling van Goodluck en de machtswellust van de PDP zitten daar uiteraard voor iets tussen. De lange reeks van pre- electoraal geweld – vooral dan in het noorden van het land – is daar al een indicatie van. Bomaanslagen, politieke ontvoeringen, gewelddadige demonstraties, politieke moordaanslagen,… de Nigeriaanse kranten berichten er al maandenlang elke week over.
Naast het geweld is het land ook al maandenlang in de greep van politieke spanningen opgeluisterd door politieke karaktermoorden. Bij INEC wordt er in een koortsachtige zoektocht naar neutrale medewerkers regelmatig een stoelendans gehouden. Natuurlijk doet men bij het INEC zijn best om de verkiezingen zo geloofwaardig mogelijk te organiseren. Eén van de opvallende maatregelen is bijvoorbeeld dat stemgerechtigden bij de registratie tien keer een vingerafdruk moeten laten afnemen. Zo vermijdt men dat kiesgerechtigden zich tweemaal komen aanbieden.(2)
Toch kan men nu al tot het tragische besluit komen dat deze pre-electorale verschrikkingen wederom zullen uitdraaien op wat in Nigeria ‘do or die’ verkiezingen heet. De bekende romancier en theatermaker Wole Soyinka vroeg zich recentelijk nog af “wat de essentie is van onszelf te doden om onszelf te dienen.” (3)
DeWereldMorgen.be zal de komende drie weken de Nigeriaanse verkiezingen op de voet volgen. De Nigeriaanse verkiezingen gelden als de belangrijkste verkiezingen van dit jaar ten zuiden van de Sahara. In een volgend artikel zullen we uitgebreid ingaan op de openlijke rol die Washington in deze verkiezingen speelt. Het is een uitgelezen kans om de Amerikaanse propagandamachine van haar buitenlandse politiek, namelijk ‘het uitdragen van de democratie” opnieuw onder de kritische loep te houden.
Bronnen
(1) Shehu Sani: Disregard opinion polls on Jonathon, others, www.dailytrust.com
(2) Nigeria: How Not to Register Votes – One Election, One registration, http://allafrica.com/stories/201102030718.html?page=2
(3) Soyinka, Utomi Condenmn Rising Violence, This Day, 28 maart 2011
