De zowat zevenhonderd deelnemers aan een regionale topbijeenkomst van het Wereld Economisch Forum over Latijns-Amerika in Rio de Janeiro waren het er vorige week over eens: de regio is begonnen aan een reeks van vette jaren. Dat geldt zeker voor Brazilië, maar ook Argentinië, Chili en Mexico kunnen heel goede cijfers voorleggen. De driedaagse conferentie kreeg dan ook de ambitieuze slagzin mee: “we leggen de fundamenten van een Latijns-Amerikaans decennium.”

De voorbije twee edities van het jaarlijkse forum werden nog overschaduwd door de internationale financiële crisis, maar nu blikt ongeveer iedereen in Latijns-Amerika vol vertrouwen vooruit. Latijns-Amerika telt 600 miljoen inwoners – bijna 8 procent van de wereldbevolking – en kan beschikken over een derde van de zoetwatervoorraden ter wereld, veel landbouwgrond en rijke voorraden van allerlei delfstoffen.

Er zijn goede redenen voor het vertrouwen, zegt de Costa Ricaanse econoom Grynspan, die ook in Rio was voor de bijeenkomst van het Wereld Economisch Forum. “De landen van Latijns-Amerika hadden veel minder te lijden onder de crisis dan de geïndustrialiseerde wereld en veel andere ontwikkelingslanden, en de sociale impact was ook veel geringer dan we hadden gevreesd.”

Valkuilen

Toch zijn er heel wat valkuilen waarvoor Latijns-Amerika moet uitkijken, waarschuwt Greenspan. De voorbije zes jaar konden 40 miljoen Latijns-Amerikanen de armoede achter zich laten, maar toch blijft de sociale ongelijkheid in de regio groter dan waar ook ter wereld. “Latijns-Amerika kent nog altijd een buitensporige armoede voor zijn ontwikkelingsniveau”, zegt Greenspan. De economische groei doet de armoede in de regio maar heel langzaam afnemen; de toename van de welvaart wordt er heel ongelijk verdeeld.

Er zijn ook hinderpalen die beletten dat Latijns-Amerika zijn concurrentievermogen opvijzelt. De regio is een belangrijke exporteur van landbouwproducten en delfstoffen en beschikt over een enorme natuurrijkdom en veel hernieuwbare energiebronnen – twee troeven voor de toekomst. Maar de sterke afhankelijkheid van de uitvoer van grondstoffen houdt het risico in dat innovatie en industrialisering uitblijven.

“Het risico dat de Latijns-Amerikaanse economie weer helemaal gericht wordt op de uitvoer van onverwerkte grondstoffen is reëel, maar in tegenstelling tot wat veel anderen denken, geloof ik niet dat landen ertoe veroordeeld zijn”, oordeelt Greenspan. “Het winnen van grondstoffen kan vandaag ook samengaan met hypermoderne technologie, innovatie en het creëren van toegevoegde waarde. In sommige sectoren gebeurt dat al.”

Duurzame ontwikkeling

Latijns-Amerika moet volgens Greenspan verder ook werk maken van duurzame ontwikkeling. Het land moet verstandig omspringen met zijn aanzienlijke watervoorraden en de biologische rijkdom in zijn bossen. “Als we onze ecosystemen laten aftakelen, verliezen we ook een belangrijk fundament voor onze internationale concurrentiekracht.”

Ook het onderwijs kan beter. “We moeten niet alleen meer mensen onderwijs bieden, maar hen ook beter opleiden. De kwaliteit van ons onderwijs is over het algemeen erg slecht, en van een lager niveau dan dat in de landen waarmee we concurreren.”

Cruciaal voor de verwachte economische expansie in Latijns-Amerika zijn de investeringen die er de komende jaren zullen gebeuren, zegt Greenpan. Latijns-Amerika hinkt op dat vlak nog achterop bij veel andere regio’s. “We moeten meer investeren. Er wordt nu al meer nadruk gelegd op de investeringen in infrastructuur. De komende jaren zullen in die sector aanzienlijke bedragen moeten worden gepompt.”